circle, circumference;
round, circuit;
out-line, border;
spread, diffused;
— արտեւանանց, edge of eye-lids;
— անուոց, wheel-track;
rut;
— հանդերձիկ, skirt, border, piping;
the tropics;
— գնաց, colure;
— տեսութեան, horizon;
—ք աստեղաց, chorus of the stars;
— կաթին, galaxy, milky way;
— խաւարման, ecliptic;
— գիշերահաւասարի, equinoctial;
— ածել, to gird, to surround;
ընդ —ս եղերաց, throughout the world;
որ ոչ ընդ ծրաւ անկանի, unbounded, infinite.
(Լծ. յն. ղի՛րօս. լտ. ճի՛րուս. ռմկ. շէվրէ, տէվր ). տե՛ս եւ ՀԻՌ. γῦρος, κύκλος gyrus, circulus, orbis, ambitus. Շրջան. շրջանակ. շրջապատ. գիծ կամարաձեւ. ոլորաք. մահման բոլորեալ. բոլորտիքը ծայրէ ի ծայր։
Որ ունի զծիր երկրի. (Ես. ՟Ե. 21։)
Ընդ ծիր երկնից շրջեսցի. (Յոբ. ՟Ի՟Բ. 14։)
Ծիրն երկնային. (Շ. այբուբ.։)
Ծիր ածեալ շուրջ զիւրեամբք, եւ լարս գահակեալ. (Թղթ. բարուք.։)
Եթէ ըստ կենդանաբերն ի դուրս ելեալ արեգակն գնայ ընդ ծիրսն. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Ընդ ծագս տիեզերաց, եւ ընդ ծիրս եզերաց։ Ի ծիրս աստեղաց։ Ծիր նահանջման վշտաց տագնապի, սահման կենաց յընթացս ախտի. (Նար.։)
անիւքն ի մի ծրոյ վերայ երթային. (Նչ. եզեկ.։)
Զվերինս եւ զներքինս ընդ մի ծրով փակեաց. (Ոսկ. գաղ.։)
Իբր զարտեւանանց խիտ եւ գեղեցիկ ծիր. (Խոր. ՟բ. 39։)
Եւ ոչ ընդ ծրաւ (կամ ծրով) անկանի (աստուած, կամ յաւիտանն). (Սեբեր. ՟Ա։ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Թ։ Բենիկ.։ Մեկն. ղկ.։) (յորմէ թերեւս Զրաւ։)
ԾԻՐ ԿԱԹԻՆ, կամ ԿԱԹԻՆ ԾԻՐ. γαλαξίας κύκλος galaxia, circulus lacteus, via lactea. Այսպէս ըստ յն. ոճոյ՝ Կաթնագոյն երեւեալ կամարն երկնից աւելի լուսաւոր՝ խտութեամբ մանր աստեղաց հոծեալ. որ ըստ հյ. ՅԱՐԴԱԳՈՂ, կամ ՀԵՏ ՅԱՐԴԳՈՂԻ.
ի կաթինն ծիր զնորին ինքն զնիւթոցն զկցորդութիւն ընկալաւ, զորոյ եւ այլ աստեղք. (Փիլ. նխ. ՟բ.։)
Յաղագս կաթին ծրոյ։ Զկաթին ծիր մեք սովորեցաք բնախօսութեամբ յարդգողի հետ անուանել. (Շիր.։)
ԾԻՐ. ա. որպէս Զուր, կամ ցիր. որ է թափուր կամ սին յոյժ.
Թոյլ եւ ծիր բնութիւնն (օդոյ). (Վեցօր. ՟Ը։)
Կամ որպէս Համասփիւռ.
Ծիր ծայրագունին ծաւալումն արփւոյն յոգիս նշողից. (Տաղ.։)