about, round, around, all round;
roundabout, in the neighbourhood;
from all sides, on every side;
turn, round;
ի —ն, around;
— տեսանելիք, amphitheater, — boxes;
— զեկեղեցեաւ, round the church;
—, ի — ածել, to lead to, to conduct around, to walk, cf. Շրջեցուցանեմ;
—, ի — գալ, — անցանել, to take a walk, to make a tour, to walk, to promenade, cf. Շրջագայիմ;
— հայել, to look around;
— առնուլ, to turn;
— արկանել, պատել, պաշարել, to surround, to encompass, to encircle, to invest, to hem in, to beset;
— բնակել, to dwell near, to be neighbouring;
— տալ, to overturn, to upset, to overthrow;
— տալ անձինն, to turn from side to side.
περί (լծ. պար) ἁμφί circa, circum. Մերձ յամենայն կողմանց. պատելով. պարառութեամբ իւիք ի շրջանակն. որ եւ Զ պարառականի. զի նոյն է ասել, Զնովաւ, կամ Շուրջ զնովաւ. բոլորտիքը, քովերը.
Վառեցից հուր, եւ կերիցէ շուրջ զերուսաղէմաւ։ Շուրջ զգովաւ բրեցից։ Ժողովուրդն շուրջ զնովաւ նստէր։ Հայեցաւ շուրջ զիւրեւ յաշակերտսն։ Շուրջ եղեն զինեւ։ Շուրջ զգետով, կամ զբանակաւ.եւ այլն։
Գտանի եւ սեռ. խնդրով, որպէս Ի շրջանակն.
Ամենայն ցամաքն՝ որ է շուրջ կարմիր ծովուն. (Պղատ. տիմ.։)
ՇՈՒՐՋ մ. πέριξ circum, circumquaque, undique κύκλῳ, κυκλόθεν circiter, in circuitu եւ այլն. Շուրջանակի. յամենայն կողմանց կամ կողմանս. Ժողովէր բազմութիւնն շուրջ ի քաղաքաց անտի յերուսաղէմ։ Եկեսցէ նմա շուրջ յօգնականաց իւրոց։ տայր պատերազմ շուրջ ընդ աս թշնամին իւր։ Զատուսցես զժողովուրդդ շուրջ։ թանձրութիւն նորա շուրջ՝ առ չորս մատունս. եւ այլն։
ՇՈՒՐՋ կամ՝ Ի ՇՈՒՐՋ ԱԾԵԼ. περιάγω, -ομαι circumago, circumduco, -or. Շրջեցուցանել. եւ Հոլովել. շրջել. պտըտցընել.
Զանդրոնիկոս մերկացեալ իլ հանդերձէ իւրմէ շուրջ ածեալ զքաղաքաւն. (՟Բ. Մակ. ՟Դ. 38։)
Ի շուրջ էած սատանայ զտէրն յերուսաղէմ եւ ի լեառն բարձր։ Ի մէջ քաղաքին ի շուրջ ածին. (Վրդն. աւետար.։ Տէր Իսրայէլ. յուլ. ՟Զ.։)
Այս ամենայն իբրու անիւ ի շուրջ ածեալ՝ լինիցի. (Պղատ. տիմ.։)
Հոգի իսկ է, որ շուրջն ածէ զմեօք զամենայն, եւ զերկնի շրջաբերութիւն. (Պղատ. օրին. ՟Ժ։)
ՇՈՒՐՋ ԱՆՑԱՆԵԼ. περιπατέω obambulo. Շրջիլ. պատիլ. ծուռ գալ, պտըտիլ.
Ելանէր շուրջ անցանէր միանգամ զխցաւ իւրով. (Վրք. հց. ՟Բ։)
ՇՈՒՐՋ ԱՌՆՈՒԼ. Շրջել զանձն. կողմանէ ի կողմն փոխիլ. դառնալ.
Ոմանք եւ ոչ շուրջ անգամ առնուն ի մահիճս զամենայն գիշերն իբրեւ զմեռեալսն. (Ոսկ. գծ.։)
cf. ՇՈՒՐՋ ՏԱԼ։
ՇՈՒՐՋ ԱՐԿԱՆԵԼ կամ ՊԱՏԵԼ. cf. ՊԱՏԵԼ, ՁԳԵԼ, ՊԱՇԱՐԵԼ. περιβάλλω circumdo, circumduco.
Շուրջ արկանէ զայն (զորոգայթն) զոտիւք իւրովք. (Առակ. ՟Ի՟Թ. 6. (կամ պատեսցէ հաղբս զոտիւք իւրովք)։)
Շուրջ պատեսցէ կամար հաւատոյ զմէջս սրտի իմոյ. (Պտրգ.։)
Սուրս թշնամեաց շուրջ պատեալ է. (Երեմ. ՟Զ. 25։)
Շուրջ պատեալ զինեւ՝ շունք բազումք եղեն. (Ժմ.։)
ՇՈՒՋ ԱՐԿԱՆԵԼ կամ ՊԱՏԵԼ. ըստ յն. περιέχω circumdo, complector. ըստ յն. Պարունակել, կամ պաշարել. տե՛ս (Սղ. ՟Ժ՟Է. 5։ ՟Լ՟Թ. 9. 23։ ճժդ. 3։ Յոբ. ՟Լ. 18։ ՟Բ. Մնաց. ՟Ե. 8։)
ՇՈՒՐՋ կամ Ի ՇՈՒՋ ԳԱԼ. περιπατέω obambulo ἑπανακυκλέω circumversor ἁνακυκλέομαι revolvor. Շրջիլ. պատիլ. ի խնդիր լինել. յածիլ. դեգերիլ. հիռ գալ. ծուռ գալ, պտըտիլ.
Շուրջ եկեալ տապանակի ուխտին տեառն զքաղաքաւն։ Շուրջ եկի ես եւ սիրտ իմ խնդրել զիմաստութիւն. (Յես. ՟Զ. 11։ Ժղ. ՟Է. 26։)
Շուրջ գայ նա իբրեւ զառիւծ մռնչելով. (Կոչ. ՟Դ։)
Շուրջ գայ, եւ խնդրէ կլանել զոր եթուքն. (Յհ. իմ. ատ.։)
Աւելորդ է զնոյն բանիւք շուրջ գալ անրէն. (Դիոն. եկեղ.։)
Հրեղէն երկիր՝ այլայլիլ, եւ ո՛չ շուրջ գալ. (Վանակ. տարեմտ.։)
Ոչ հոլովելով ընթանան, այլ պտուտաբար շուրջ գալով, որպէս թէ շուրջ զմեօք երեւեսցին գալ եւ այնպէս թուեսցին՝ թէ շուրջ գայցեն։ Արբելոց նմանեցաք անզգայից, որ զիւրեանց ախասն հաստատնոցս վարկանին, եւ շուրջ գալ թուի նոցա աշխարհ. (Շիր.։ Սարգ. ՟ա. պ. ՟Ե։)
Իւրով երագութեամբն ընդ իւր բերեալ զնա՝ յո՛ր կոյս ինքն գայ (կամ գնայ) ի շուրջ. (Շիր.։)
Է՞ր վասն ի շուրջ գայք, եւ ազգի ազգի հնարս խնդրէք. (Երզն. մտթ.։)
ՇՈՒՐՋ ՏԱԼ. κυκλόω, περιφέρομαι volvo, circumferor. Շրջել. թաւալել. եւ Շրջիլ. կողմն ի կողմանէ փոխիլ. պայքարիլ.
Որպէս յանկողնի շուրջ տայր անձինն զերկու պահս։ Ոչ կարէր անձինն շուրջ տալ. (Հ=Յ. եւ Տէր Իսրայէլ. մայ. ՟Ա. Տէր Իսրայէլ. մայ. ՟Ի՟Թ.։)
իսկ դեւն շուրջ ետ ճրագին, եւ խորտակեաց զճրագակալն. (Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ։)
Զաստեղացդ՝ զոր կոշեն բեւեռ երկնի, որ ի տեղն տան շուրջ. եւ ոչ ծագին յելից, եւ գան ի մուտս. (Շիր.։)
ՇՈՒՐՋ ՅԱԾՈՒՄՆ. cf. ՇՐՋԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆ. περιφορά circulatio. (Փիլ. քհ. եւ Փիլ. լին.։)
ՇՈՒՐՋ կամ ՇՈՒՐՋՆ. գ. Շրջանակ. շրջան. շրջումն. (առաւել ռմկ)
Էր պատկեր մի ի փողոցին կանգնեալ, եւ ի շուրջն կամացուցակ. (Վանակ. հց.։)
Ասեն իմաստունք, եթէ յառաջին շուրջն երկնից գայացաւ բնութիւնն ... եւ երկրորդ շուրջն կառոյց զհաստատութիւնն ... եւ երրորդ շուրջն ակնարկելովն աստուծոյ շարժեաց զբոյսս. (Վրդն. պտմ. եւ Վրդն. ծն.։)
Յառաջին շուրջն (արտորէից) փոքր խոփեր պատեհ է դնել ի հարօրն. թէ չիք, նա մեծ խոփով շրջելն սպանանէ զպախրիքն. (Վստկ. ՟Ժ՟Թ։)
ՇՈՒՐՋ, ջք. ա. Որ շուրջ կայ.
Օդք շուրջք, հուր պատ առեալ, հաստատութիւնն շրջակայ. (Մխ. այրիվ.։)
Ի ՇՈՒՐՋ ԳԱԼ. որպէս Շրջիլ եւ խնդրե.
Թագեաւ ի նոցանէ. գային ի շուրջ, եւ ոչ գտանէին. (Ոսկիփոր. հին. (նորն, խնդրէին, եւ ոչ գտանէին)։)