winter;
storm, tempest, hurricane;
affliction, trouble, grief;
խիստ, դժընդակ, տխուր, ցուրտ, չոր, անձրեւային, խոնաւ, մեղմ —, very severe or hard, bitter, gloomy, cold, dry, rainy, damp, very mild winter;
պտուղք ձմերան, winter-fruits;
պաշար ձմերան, provisions for winter;
հանդերձ ձմերան, winter-clothing;
ի ձմերան, in winter;
during the snowy or winter season;
ի մէջ ձմերան, ի խոր ձմերան, in midwinter, in the depth of, or in the inclemency rigour of winter;
անցեալ կամ այս —, last or this winter;
անցուցանել զ—ի քաղաքի, ի գեղջ, to spend the winter in town, in the country;
— առնուլ տնկոց, to winter, to suffer from the winter;
շնչեցին ձմերունք, the wintry winds blew;
զբազում ձմերանց հալեցին զսառնամանիս, they have passed many hard winters.
ՁՄԵՌՆ χειμών . սանս. հիմա. դաղմ. զիմա. hiems, hyems, bruma χειμερινός hibernus χεῖμα aestus, tempestas որ եւ ՁՄԵՐԱՆԻ, ՁՄԵՐԱՅՆԻ. Եղանակ տարւոյ ցրտագին, ձիւնական, սառնասառոյց. ձմեռ. տե՛ս (Երգ. ՟Բ. 11։ Յհ. ՟Ժ. 22։ Գծ. ՟Ի՟Է. 20։ ՟Բ. Տիմ. ՟Դ. 21։)
Զկնի ձմերանս երթիցուք աստի. (Վրք. հց. ՟Ը։)
Զբազում ձմերանցն հալեցին զսառնամանիսն, եհաս գարուն. (Եղիշ. ՟Ը։)
Խիստ ձմերանն դառնութեան. (Արծր. ՟Բ. 6։)
Լուծանել զդժնդակ ձմեռն խստութեան մեղացն. (Յճխ. ՟Ժ՟Թ։)
ՁՄԵՌՆ, ՁՄԵՐՈՒՆՔ. Ըստ յն. ոճոյ, Բուք եւ մրրիկ. ալէկոծութիւն. ծուփք. եւ նմանութեամբ՝ Վիշտք. արկածք. յոյզք.
Ծովու բնութիւնս, որ ձմեռնս ի վերայ յարոյց. (Փիլ. յովն.։)
Ձմեռն ծփանաց սասանէր զնաւն. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 42։)
Եկին նեղութիւնք, շնչեցին ձմերունք. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 24։)
Ահագին է ձմեռն, այլ իմաստուն է նաւապետն. (Գէ. ես.։)
Ձմերունք հողմոյն խստութեան։ Սաստեա՛ ի ձմեռն ամբոխեալ ալեաց ոգւոյս ծփանաց. (Նար.։)
Համբեր չարչարանաց, ի ձմերունս չարչարանաց. (Եփր. ՟բ. տիմ.։)
Նաւապետեա՛ զքո ձմեռն. (Մաշկ.) այսինքն զալիս ծերութեան։