keeper, guardian, warden;
guard, garrison;
guard, sentry;
— դուռն, Gates, straits;
pass, defile;
fortress, fortified place;
— մեղաց, մահու, կորստեան, the Genius of death, Satan;
— ունել, վարել, to compel, to constrain, to task, to force to villein service.
φρουρά custodia, ut praesidium, et custodes φύλαξ custos προστάτης praepositus, praefectus. Որ պահէ պահպանէ. պահապան, վերակացու. պաշտպան. ոստիկան. քեահեա, ուստա, գօրուճու.
Եդ Դաւիթ պահակս յասորիս հանդէպ Դամասկոսի. (՟Բ. Թագ. ՟Ը. 6։)
ասեմ եւ զձիւնականդ՝ ամարանոցաց պահակս. (Խոր. ՟Բ. 7։)
Զսատանայ պահակ մեղաց մոլորութեան՝ մարդկութեան կոխան առնել։ Ղօղեալ սարսեաց պահակ մահու. (Ագաթ.։ Շար.։)
Պահանջեա՛ ի պահակէ ձիոյ. յն. մի բառ. (ἰπποκόμος equorum magister. Պղատ. օրին. ՟Բ։)
Գիտեն եթէ այսմ իսկ պահակ եմք, զի պատասխանի մարթասցեն տալ աւետարանին. (Եփր. փիլիպ.։)
ՊԱՀԱԿ. Որ պահէ զոք՝ հոգալով զպէտս նորա. առընթերակայ ոք մտերիմ. օգնական. ձեռնտու, յանձանձիչ. հոգաբարձու. պէտ ընօղ, հիւանդապահ, հոգացօղ քովը կեցօղ մարդ.
Ոչ գոյ իմ պահակ, զի յորժամ ջուրքն յուզին, արկցէ զիս յաւազանն։ Չգուցէ՞ պահակ (յն. մարդ), այլ ունիս զԱստուած. չիցէ՞ ոք՝ որ յաւազան իջուցանէ, այլ կայ այն՝ որ չառնէ կարօտ յաւազան իջուցանելոյ. (Եփր. համաբ.։ Ոսկ. մ. ՟Գ. 14։)
Ողորմեցայ նմա (անկելոյն ի բացի), եւ պահակ եղէ մինչեւ ի քաղաք անդր. (Վրք. հց. ձ։)
ՊԱՀԱԿ. Ըմբռնեալն յակամայ կամս ի ծառայութիւն ինչ կամ ի ձեռնտուութիւն. ուստի
ՊԱՀԱԿ ՈՒՆԵԼ. ՊԱՀԱԿ ՎԱՐԵԼ. Նոյն է ընդ Տարապարհակ վարել. ունել եւ վարել զոք ի գործ ինչ արտաքոյ դիտաւորութեան նորա, եւ առանց վարձուց. ἁγγαρεύω angario, adigo, impello. անկարիայի բռնել. սիւրթտիւրմէք.
Զնա կալան պահակ, զի բարձցէ զխաչն նորա։ Ունէին պահակ զՍիմովն Կիւրենացի՝ որ ընդ այն անցանէր. (Մտթ. ՟Ի՟Է. 32։ Մրկ. ՟Ժ՟Բ. 21։)
Պահակն վարել այն իսկ է, զուրն փետել, տարապարտուց ձգձգել, եւ յանդէպ վարել խուելով. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 18։)
Պահա՞կ ոք վարէ (զքեզ) տարապարտուց, համբե՛ր. (Սեբեր. ՟Թ։)
ՊԱՀԱԿ. Որպէս Պահ դուռն. Տեղի պահպանութեան. կիրճ կամ դուռն՝ ըստ ինքեան ամուր, եւ ամրացեալ զգուշութեամբ պահապանաց. որպիսի էր կապանն ճորայ՝ երկաթի դուռն կոչեցեալ.
Բանալ զդրունս ալանաց, եւ զիւրոյ պահակին. (Ագաթ.։ Եղիշ. ՟Է։ Փարպ.։)
Պահակ Ճորայ։ Պահակ հոնաց. (Եղիշ. ստէպ։)