demonstrative, indicative;
— առնել, to demonstrate, to evince, to evidence, to prove, to show;
cf. Մատն;
— դերանուն, demonstrative pronoun
δεικτικός ostensivus, demonstrativus ἑνδεικτικόν indicium. Ցուցանօղ իւիք օրինակաւ. մանաւանդ որպէս տեսակ նախատիպ. (յն. εἱδικός specialis, formalis. կամ ἱδέα species ) յայտնիչ. երեւեցուցիչ. ցուցակ.
Այս գիր լինելութեան, կամ ցուցական այսր ի ներքոյ եդելոյ գրոցս։ Ցուցական տեսակ։ Մի՛ գուցէ անմարմինք էին, եւ ցուցական օրինակի։ Առաքելով զօրութիւն ցուցականս իւրոյ էութեանն։ Ժամանակացն ցուցական գործին (ժամացոյց). (Փիլ. լին. Փիլ. ել. Փիլ. նխ. ՟Ա։)
Է անկարծելւոյ ուրումն (իրիք), եւ անյայտ իրի ցուցական. (Բրս. թղթ.։)
Նշանակ հաւատոյ՝ ցուցական յարացոյց. (Անյաղթ բարձր.։)
Դու հրեշտակացըն ցուցական, տեառն իւրեանց փառք սրբութեան։ Այլ քեզ առցե՛ս տիպ ցուցական՝ զբազում մանկունս աստուածական. (Շ. ոտ. բարձր.։ եւ Շ. առ ապիրատ.։)
Նման սմին քեզ յարացոյցըս ցուցական։ Արուեստիւ ցուցական ժամուց գիտակ լինի նաւավարքն. (Երզն. ոտ. երկն. եւ Երզն. մտթ.։)
Զի՞նչ է իմացական, զի՞նչ է ցուցականն. ոչ ինչ է ընդունայն, այլ՝ ամենայն ինչ օրինակաւ եղեւ. (ՃՃ.։)
Ցուցական ձեւովն դնեն զասելն. այս Յիսուս այնչափ սքանչիցն հրաշագործօղ, այսպէս եկեսցէ դարձեալ. (Ոսկ. գծ.։)
ՑՈՒՑԱԿԱՆ ԴԵՐԱՆՈՒՆ՝ ասին ըստ արդի քերականաց, Սա, դա, նա. Այս, այդ, այն։ որպէս լտ. indicativum, demonstrativum.
ՑՈՒՑԱԿԱՆ ՀՈԼՈՎ՝ ասի ի Հին քեր. տրականն, որ եւ պատուիրական, առաքական, եւ թղթական, պէսպէս թարգմանութեամբ յն. ձայնիս. ἑπισταλτική. վասն որոյ շփոթ իմն է դրեալն անդ ի հյ.
Տրական պատուիրական, եւ առաքականն ցուցական. փոխանակ գրելոյ.
Տրականն՝ պատուիրական կամ առաքական կամ ցուցական (ասի)։
ՑՈՒՑԱԿԱՆ ԱՌՆԵԼ. Ցուցանել պատճառաւ. ապացուցանել.
Յաւելուն իբրու ցուցական առնել՝ ասելով. մեք ասեն լուաք ի դմանէ. (Ոսկ. գծ.։)
ՑՈՒՑԱկԱՆ ՄաՏՆ. Մատն այն՝ որով ցուցանեմք զոք կամ զիմն, երկրորդն յետ բութամատին.
Ցուցական մատն ձախոյ ձեռինն. եւ ի բութանէ ահեկին մինչեւ ի ցուցականն աջոյ ձեռինն։ Ընկալցի մածուցեալ ձեռօք միջոցաւ բութիւնն եւ ցուցականացն. (Մաշտ. ջահկ.։)