secretary;
chancellor.
Բառ յն. խարդուլա՛րիօս χαρτουλάριος chartularius. Վերակացու նամակաց. ատենադպիր. դպրապետ. սըռ՝ տիվան քէաթիպի (իսկ տէֆթէրտար ՝ ըստ յն. խարդօ՛ֆիլաքս, այսինքն թղթապահ).
Աջող քարտուղարն ագաթանգեղոս։ Ի դրան արքունի կարգեալ քարտուղար։ Ոչ փոքր ինչ կրէր աշխատութիւն յաղագս քարտուղարի. (Խոր. ՟Բ. 64։ ՟Գ. 47. 52։ Նոյնպէս եւ Յհ. կթ.։ Խոսր.։)