φύλαξ, προφύλαξ custos, excubitor φυλάσσων qui custodit φυλάκισσα custos foemina. Որ պահէ զոք կամ զիմն՝ զգուշաւոր ոստիկանութեամբ. պահպանիչ. պէքճի. եբր. շմէր. (յորմէ շամրտացի, սամարացի)
Մի թէ պահապա՞ն իցեմ եղբօրն իմոյ։ Պահապան դրախտին արքունի։ Պահապան կանանց, կամ այգեստանի, քաղաքի, զօրաց։ Մի՛ ննջեսցէ պահապան քո։ Պահապան Իսրայէլի։ Թողեալ անդ պահապանս զօրս.եւ այլն։
Անուանեցան շամրտացիք. զի եւ անունն իսկ պահապանս յայտ առնէ. (Եւս. քր. ՟Բ։)
Պահապանք լինելով իրաւանց եւ պաշտպանք. (Պիտ.։)
Պահապան խնդրեմք ի քէն Քրիստոս։ Պահապանք աշխարհի՝ բանակք տեառն շուրջ զերկիւղածովք. (Շար.։)
Եհաս մինչեւ յերկինս որպէս զաղաղակ սոդոմայեցոց ի պահապան հրեշտակացն. (Լմբ. յայտն.։)
ՊԱՀԱՊԱՆ. φυλακή custodia φρουρά praesidium. որպէս Պահպանութիւն. պահ. ամրութիւն.
Եդի պահապան բերանոյ իմոյ։ Դի՛ր տէր պահապան բերանոյ իմոյ. (Սղ. ՟Լ՟Ը. 2։ եւ ՟Ճ՟Խ. 3։)
Գումարէին զնա (ի) պահապան աշխարհի. (Եղիշ. ՟Գ։)
Հրամայեաց զզօրն ի ներքս տանել պահապան քաղաքին։ Պահապանս կացուցին թշնամութեամբ ի վերայ իսրայէլացւոց։ Պահապանք ոստիկանութեամբ կային ապողոնեայ ի վերայ նոցա։ Յիւրոց զօրացն պահապանս թողոյր իւրաքանչիւր քաղաքաց, եւ այլն. (՟Ա. Մակ.։)
ՊԱՀԱՊԱՆ. որպէս Գրապանակ. պահանորդ. հմայեկ. համայիլ.
Ոչ է մարթ առնել հմայեակս եւ պահապանս. որ ճշմարտութեամբ չեն պահապանք, այլ կապանք հոգւոց նոցին. (Կանոն.։)