to play, to sport, to amuse oneself;
to jump, to leap, to dance, to gambol, to frolic, to frisk about;
to ridicule, to mock, to deride;
to jest, to joke, to play the fool;
to move, to walk, to go, to depart;
to go away, to march, to start on a journey;
to take the field;
to rush at, to swoop down on;
to gush out, to spout forth, to spirt;
խաղասցէ ի վերայ քո Հոգի Տեառն, the spirit of the Lord shall fall upon you;
ամպք զամպօք ելեւել խաղային, the clouds were gathering round;
— ընդ միմեանս, to fall in love with, to be smitten with love;
— զոմամբ, to make game of, to deride, to jeer, to insult;
մուտ եւ ելս —, to go in and out, to frequent;
ընդ ամուրս խաղալով —, to laugh, to scorn, to scoff at fortresses;
— ի պատերազմ, — ի վերայ մարտիւ պատերազմի, to move against, to advance to the attack, to rush to battle;
— բանակին, to decamp;
to change quarters;
յառաջ —, — գնալ, to march, to advance;
յետս —, to retrograde, to retreat;
տիգաւ աչաց — ի վերայ ուրուք, to scowl at, to menace with threatening looks, to frown;
— բանիւք ի վերայ, to apostrophize, to rail at or against some one, to revile, to burst into bitter invectives, to inveigh against;
— գթոց, to pity, to have compassion on;
— ի սնոտիս, to trifle, to waste one's time on trivial occupations.
παίζω ludo προσπαίζω alludo, illudo κινοῦμαι moveor. Ի խաղս զուարճութեան պարապիլ. պարել. կաքաւել. օյնամագ.
Խաղայր ընդ իսահակայ որդւոյ իւրում։ Խաղայր ընդ ռեբեկայ կնոջ իւրում։ Յարեան ի խաղալ։ Կոչեցէք զսամփսոն, եւ խաղասցէ (կամ խաղ արասցէ) առաջի մեր. եւ խաղային նովաւ։ Յարիցեն մանկտիդ, եւ խաղասցեն առաջի մեր (սկզբնամարտութեամբ)։ Դաւիթ եւ որդիքն իսրայէլի խաղային առաջի տապանակին տեառն տաւղօք. եւ այլն։ Անօթս պատուականս տան (մանկանց) առ ի խաղալ. (Վրք. հց. ԻԶ։)
Արք առաքինիք խաղային նովաւ իբրեւ ձագու. (Սարգ. Ա. պ. ԺԲ։)
Σϰιρτάω, Salto, tripudio. Ἐφάλλομαι, insilio. Խայտալ. կայտռել. ոստնուլ. Ճախրել. եռալ զեռալ. շարժլիլ. վըխտաշ. գայնամագ, սըլըրամագ.
Խաղային մանկունքն ի նմա (յարգանդի ռեբեկայ). (Ծն. ԻԵ. 22։)
Խաղաց մանուկն յորովայնի նորա։ Խաղաց ցնծալով մանուկս յորովայնի իմում. (Ղկ. Ա. 41. 45։)
Խաղաց հոգի տեառն ի վերայ նորա. եւ այլն։
Ամենայն թռչնոց՝ որ յօդս խաղայցեն։ Աղաւնեաց համագունդ երամ երամ խաղալոյ. (Վեցօր. Ը։ Եզնիկ։)
Խաղալն ինքնաբերական դիւտք որովայնի՝ բոտոտք ճապուկք շարժողականք. (Նար. կթ։)
Յերկիր անկեալ դիաթաւալ խաղային. (Եղիշ. Զ։)
Դեւքն ոչ իշխէին մերձենալ, այլ զմիմեամբք խաղային. (Աթ. անտ։)
Խաղաց իբրեւ զգրուիճ։ Իբրեւ զմարախ խաղաց. (Նաւում. Գ. 17։)
Ի շողսն խաղայցէ մանրամաղ փոշին։ Ակն կամ միս խաղայցէ. (Ագաթ։ Եզնիկ։)
ἁφάλλομαι, ἑξάλλομαι, ἑνάλλομαι. Desilio, exsilio, insilio, insulto, irruo, եւ այլն. ի վեր եւ ի վերայ վազել, յարձակիլ. արշաւել, գրոհ տալ. չու առնել՝ երթալ. զեղանիլ. յառաջել. սալմագ. սալը վերմէք, եիւրիւմէք, սիւրսալ էթմէք.
Խաղացեալ էք ի վերայ բարեկամի ձերոյ։ Նետք հինից նորա խաղացին ի վերայ իմ։ Տիգօք (կամ տիգաւ) աչաց խաղաց ի վերայ իմ. (Յոբ. Զ. 27։ եւ ԺԶ. 10։)
Ի խաղալն նոցա յարեւելից՝ գտին դաշտ մի։ Յորժամ խաղայցէ բանակն։ Խաղայցէ ի վերայ նորա մարտիւ պատերազմին։ Խաղաց գնաց։ Խաղացին գնացին. եւ այլն։ Կամ իջին անձրեւք խաղացին գետք։ Գետք խաղասցեն յարենէ նորա. եւ այլն։
Խաղացին ի մէջ նոցա դեսպանք (երթ եւ եկելով). (Արծր. Բ. 3։)
Ամենեցուն առ հասարակ ի սպասաւորութիւն խաղալ. (Փիլ. Ժ. բան։)
Ապա գործն զկնի բանին խաղայր. (Եւս. պտմ. Ը. 17։)
Ἐμπαίζω. illudo. իբրու խաղալիկ առնել, եւ խաղ առնել. եւ այն՝ չարչարելով, կամ արհամարհելով. օյնամագ, օյնաթմագ, զէֆքլէնմէք, էօրսէլէմէք.
Որչափ խաղացի ես ընդ եգիպտացիսդ։ Խաղաց նոքօք (աստուած եգիպտացւովք)։ Խոցոտիցեն զիս, եւ խաղայցեն զինեւ, կամ ինեւ։ Վիշապն՝ զոր ստեղծեր՝ խաղալ նովաւ։ Բռնաւորք խաղալիկք նորա, եւ ինքն ընդ ամենայն ամուրս խաղալով խաղեսցէ։ Զարս հզօրս՝ որ խաղացին ընդ հրոյ. եւ այլն։
Պատմեսջիք յորդնս որդւոց յորդիս որդւոց ձերոց՝ որչափ խաղ խաղացի ընդ եգիպտացիսն. (Սեբեր. Ը։)
Գտանի եւ կր.
Նա որ կարծէր զինքն հաւասար լինել աստուծոյ, այժմ ի ձեռն մանկան տղայոյ խաղացաւ. (Աթ. անտ.)
Եւ Կատակել. ընդ խաղ ասել. շագա էթմէք.
Հա՛յր, կասկածեմ ի բորենւոյն, եւ ծերն խաղալով ասէ. եթէ եկեսցէ ի վերայ քո. կապեա զնա, եւ աստուած այսր. (Վրք. հց. ձ։)
| Présent | |
|---|---|
| ես | խաղամ |
| դու | խաղաս |
| նա | խաղայ |
| մեք | խաղամք |
| դուք | խաղայք |
| նոքա | խաղան |
| Imparfait | |
|---|---|
| ես | խաղայի |
| դու | խաղայիր |
| նա | խաղայր |
| մեք | խաղայաք |
| դուք | խաղայիք |
| նոքա | խաղային |
| Aoriste | |
|---|---|
| ես | խաղացի |
| դու | խաղացեր |
| նա | խաղաց |
| մեք | խաղացաք |
| դուք | խաղացէք |
| նոքա | խաղացին |
| Présent | |
|---|---|
| ես | խաղայցեմ |
| դու | խաղայցես |
| նա | խաղայցէ |
| մեք | խաղայցեմք |
| դուք | խաղայցէք |
| նոքա | խաղայցեն |
| Aoriste | |
|---|---|
| ես | խաղացից |
| դու | խաղասցես |
| նա | խաղասցէ |
| մեք | խաղասցուք |
| դուք | խաղասջիք |
| նոքա | խաղասցեն |
| Prohibitif | |
|---|---|
| դու | մի՛ խաղար |
| դուք | մի՛ խաղայք |
| Impératif | |
|---|---|
| դու | խաղա՛ |
| դուք | խաղացէ՛ք |
| Exhortatif (thème du passé) | |
|---|---|
| դու | խաղասջի՛ր |
| դուք | խաղասջի՛ք |