halter, rope, noose;
bowstring;
strangulation, suffocation;
—ք շրթանց, flattery, wheedling, cajolery;
— առնել, — արկանել, ի — գալ, ի — մտաբերել, to strangle, to choke one's self;
— ընդ անձն ուրուք արկանել, առ —ս ածել զոք, to put a rope on the neck of, to bring to the halter, to strangle, to throttle, to choke;
— ընդ անձին հեղձամղձուկ պաշարիլ բանիւն, to be embarrassed & conounded by, not know what to say or do.
βρόχος, ἁγχόνη laqueus. որ եւ ԽԵՂԴԱՆ. Պարան խեղդելոյ. եւ Խեղդումն.
Խեղդիւք շրթանց իւրոց վարանեաց զնա։ Առնուցուս խեղդ ընդ անձն քո։ ո եթէ խեղդ ինչ արկանեմ ձեզ. (Առակ. ՟Է. 21. ՟Ի՟Բ. 25։ ՟Ա. Կոր. 35։)
Որք զինքեանս խեղդիւ սպանանեն։ Զբազումս առ խեղդս եւ հեղձմունս ածել։ Ածին ի խեղդն կախաղանի. (Ոսկ. գաղ. եւ յհ. ՟Բ. 42։ եւ մ. ՟Ա. 15։ Սարգ. յկ. ՟Գ։)
Խեղդ զպարանոցաւ արկեալ. (Արծր. ՟Դ. 12։)
Խեղդիւք եւ հեղձութեամբ քերքեաց զանթիւս ի կենցաղոյս. (Պիտ.։)
Խեղդ մահու հեծութեան ցաւոյ։ Վերացո՛ յինէն զխեղդ վտանկիս. (Նար. ՟Ի՟Է։)
Նոյնպէս եւ յուդայ ի խեղդ եկն. (ԼՄԲ. Իմաստ.։)
անկաւ չունն խեղդի նորա. (Եփր. համաբ.։)
Խեղդ ընդ անձն հոգւոց մարդոյն դեւն լինիցի. (Եզնիկ.։)
Ոչ ստիպեմ որպէս խեղդիւք բռնաւորութեան. (Ոսկ. ՟ա. կոր.։)
ԽԵՂԴ ԱՐԿԱՆԵԼ կամ ԱՌՆԵԼ ԱՆՁԻՆ. ἅγχω, ἁπάγχω stangulo, suffoco. Խեղդել զնքն. խեղդիւ սպանանել զանձն.
Խեղդ արկ, եւ մեռաւ. (՟Բ. Թագ. ՟Ժ՟Է. 23։ Ոսկ. մ. ՟Գ. 32։)
Զխեղդ արկեալսն ի կախաղանաց իջուցանէ. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 23։)
Խեղդ անձինն առնել՝ առանց թողութեան չար դիւի գործ. (Ոսկ. մ. ՟Գ. 21։)
ԽԵՂԴ ԸՆԴ ԱՆՁՆ ԱՐԿԱՆԵԼ. տոռամբ ձգել զոք ի մահ եւ իբրու խեղդել. կամ Խեղդիւ սպանանել.
Խեղդ ընդ անձն արկեալ ձգեն զնա. (Եզնիկ.։)
Մինչեւ դիւի խեղդ ընդ անձն արկանել նմա. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Ի ԽԵՂԴ ՄՏԱԲԵՐԵԼ. Անձամբ զանձն խեղդել. ինքը զինքը խղդել.
Բազումք իսկ առ չժուժալ աղետիցն՝ եւ ի խեղդ մտաբերեն (յն. ի խեղդ եկին). (Ոսկ. մ. ՟Ա. 15։)
Ոչ կարացեալ տանել խղճի մտացն՝ իխեղդ մտաբերէին. (Սարգ. յկ. ՟Ժ։)
Ի սաստիկ երկիւղէն աստուծոյ ի խեղդ մտաբելեցն. (Լմբ. սղ.։)
Ի նեղասրտութիւնս արկանէ, մինչ զի ի խեղդմտաբերիցէ, եւ անձին եւս առնիցէ. (Ի գիրս խոսր.։)