earth, globe;
ground, land, territory, soil, district, department, jurisdiction;
land, country, province, region, climate;
the world;
the earth;
յ— անկանել, խոնարհիլ, to prostrate one's self;
— ծննդեան, birthplace;
յ— կործանել (դիաթաւալ), to strike dead on the spot;
յ— օտար, in a foreign land;
թնդայր — յընթացս մեր, the ground shook beneath our feet;
-! -! land! land! — աւետեաց, the Holy Land.
second;
secondly, in the second place.
γῆ terra Աշխարհ ստորին ի միջակէտն երկնից. հողագունտ. ծով եւ ցամաք. մանաւանդ ցամաքն. (լծ. եւ վայր, ի վայր. ուր յն. ղի, կամ կի. լտ. թէ՛րրա. եբր. էրզ. թ. էր, գարա՛. վերածին առ հյ. երկիր, որպէս եւ կամիցի ոք ստուգաբանել)։
Ի սկզբանէ արար աստուած զերկին եւ զերկիր։ Եւ կոչեաց աստուած զցամաքն երկիր։ Աղբիւր ելանէր յերկրէ, եւ ոռոգանէր զամենայն երեսս երկրի։ Երկինք աթոռ իմ են, եւ երկիրս պատուանդան ոտից իմոց։ Եդին յերկինս զբերանս իւրեանց, եւ զլեզուս իւրեանց աստուած էին զերկրաւ. եւ այլն։
Երկինք ընկալան զառ յերկրէսն, եւ երկիր զերկնից». յն. զորս յերկրէ, զորս յերկնէ. (Ոսկ. մտթ. Ա. 2։)
Երկին ... երկրիւ հանդերձ. (Կիւրղ. ղկ.։)
ԵՐԿԻՐ. որպէս Մասն երկրի, գաւառ, տեղի, սահման ինչ հայրենի.
Պատէ զամենայն երկիրն եւիլատայ։ Ոսկի երկրին այնորիկ ազնիւ։ Յերկրէն յայնմանէ ել ասուր։ Երթայց ի տեղի իմ եւ յերկիր իմ. եւ այլն։
ԵՐԿԻՐ. որպէս Բնակիչք երկրի՝ յամենայն կամ յայլեւայլ սահմանս.
Ապականեցաւ երկիր առաջի աստուծոյ, եւ լցաւ երկիր անիրաւութեամբք. (Ծն. Զ. 11։)
Նուաճեցաք զամենայն երկիրն ի ծառայութիւն մեզ. (Եղիշ. Ա։)
Դու գնացեր, եւ զերկիրս ամենայն ընդ քեզ տարար. (Խոր. Բ. 58։)
Եւ որպէս Աշխարհ. վիճակ աշխարհական.
Սկսաւ պատմել նմա զյուսահատութիւնն եւ զգնալն յերկիր. (Վրք. հց. Զ։)
ԵՐԿԻՐ. Գետին, եւ հող.
Ստեղծ աստուած զմարդն հող յերկրէ. (Ծն. Բ. 7։)
Դարձցիս յերկիր, ուստի առար. (անդ. 19։)
Մարդկան մայր գոլով երկիր. (Պղատ. օրին. ԺԲ։)
Արար զերկիրն պտղաբեր յաղտաղտուկս, եւ զերկիրն ծարաւուտ ի գնացս ջուրց. (Սղ. ՃԶ. 34։)
Արա՛ եւ զերկիրս պտղաբերս. (Ժմ.։)
Հերկելն նորոգումն է երկրին, եւ մկրտութիւնն նորոգումն է ոգւոյ. (Մխ. երեմ.։)
Անսովոր է յոքն. ասել.
Հաւատասցեն երկիրքն սերմանցն զոր ընկալան. (Եփր. համաբ.։)
ՅԵՐԿՐԷՔ. Յերկրէ եղեալքն. երկրաւորք. հողեղէնք.
Զբարեպաշտութիւն ցուցանելով յերկրէք։ Յերկրէքս մեք՝ գովասանութիւն հատուսցուք. (Անյաղթ բարձր.։)
Յինքն առընդունիցի՛ զոր առ ի յերկրէքն. (Անան. եկեղ.։)
Եղիա յերկրէցս յերկինս ի վեր հետեւեալ. (Փիլ. լին. Ա. 86։)
cf. ԵՐԿՐԱՅՔ։ ՅԵՐԿՐԻՔ. Յերկրի եղեալքն՝ երկրաւորք.
Իսկ յերկրիքս ոչ այնպէս տեսանին երբէք վճարմունք իրաց. (Պիտ.։) երկիր պագանեմ cf. երկիրպագանեմ
δεύτερον, δευτέρως secundo, secundum. երկրորդ. մէյմալ
Նախ՝ վերծանութիւն ... երկիր՝ զրուցատրութիւն. (Թր. քեր.։)
Նախ առաջին՝ որդի ... եւ երկիր՝ զի եւ անդրանիկ որդի. (Փիլ. լին. Դ. 228։)
Առաջինն ... երկի՛րն ... երիրն. (Թր. քեր.։)