and;
also, likewise;
-..., -..., both..., and;
— ոչ, neither, no, nor;
ոչ մին եւ ոչ միւսն, neither;
neither one nor the other;
— երիտասարդք — ծերք, both young and old;
— այլն, et caetera, and so on;
— այն զի, — այս զի, the more so;
— արդ, now, then;
—եթ, only, solely;
— եւս, also, more, over, still, moreover, likewise;
— զի, — քանզի, since, because.
Շաղկապ καί, δέ, τε et, autem, -que, -ve, atque Շաղկապ զօդիչ ամենայն բառից եւ բանից ընդ միմեանս՝ ջոկաման ասացեալ, այսինքն ի մի մանօղ զջոկս ձայնից։ Արմատն է ւ. յորմէ ռմկ. ու. վէ, վ, իւ. սանս. էվա.
Ի սկզբանէ արար աստուած զերկին եւ զերկիր։ Եւ երկիր էր աներեւոյթ եւ անպատրաստ.եւ այլն։
Կամ իբրեւ Եւս. նաեւ. իսկ. ա՛յլ. ալ.
Եկից եւ ես զկնի քո։ Եւ ձեզ վա՛յ օրինականացդ։ Եւ դու ի նոցանէ ես.եւ այլն։
Զի եթէ ոչ բացաւ աչօք տեսանէին զյոյսն խնդալից, եւ ոչ կարէին իսկ գործել զայնպիսի մեծ առաքինութիւն։ Ուր կա՛մ իւրեանց է, եւ շրջկոցին (իբր, ո՛ւր եւ)։ Որպէս ինքնանապական է, եւ էառանց ապականութեան ծնաւ. (Եղիշ. ՟Է. ՟Ը. ՟Բ։)
Որ մեղանն, նոքին սակս այնորիկ եւ մեռան. (Խոր. ՟Գ. 51։)
Որք եւ ոչ մարդկան միայն, եւ անասնոց անգամ ոչ զօրեն վնասել. (Շ. հրեշտ.։)
ԵՒ. իբր անուն հոլովական.
Ասելովն զեւն շաղկապ, եւ այլն. (Անյաղթ պորփ.։)
ԵՒ, ԵՒ. Կրկնեալ յերկուս հատուածս, իբր Եթէ՛, եթէ՛. միանգամայն. թէ՛, թէ՛.
Ատեցին ե՛ւ զիս ե՛ւ զհայր իմ. (Յհ. ՟Ժ՟Ե. 25։)
Առաքինութիւն ե՛ւ տեսական է, ե՛ւ գործական։ Երկուս խնդրէ, ե՛ւ արդարոց ապրել, ե՛ւ վասն նոցա՝ այլոց։ Գարի ե՛ւ մարդկան ե՛ւ անասուն կենդանեաց է կերակուր. (Փիլ.։)
Ունէր մարդն իշխանութիւն երկոցունց՝ ե՛ւ անսալոյս ե՛ւ չանսալոյն։ Աստուած զբարւոք կամսն ե՛ւ ունէր ի բնէ, ե՛ւ ունի. (Եզնիկ.։)
Համարս պահանջէ ի մէնջ՝ եւ վասն արտաքնոց, ե՛ւ վասն ներքնոց. (Եղիշ. ՟Ը։)
ԵՒ ԱՆԴՐ. cf. Անդր։
ԵՒ ԱՐԴ. οὗν ergo, itaque, igitur νῦν nunc Արդ. այսուհետեւ. եւ զի այս այսպէս. ուրեմն այժմ. աս ասանկ ըլլալէն ետեւ, ուրեմն հիմա.
Եւ արդ այսպէս կացէ՛ք դուք յաղօթս։ Եւ արդ մի՛ երկնչիցիք.եւ այլն։
Եւ արդ անիծեա՛լ լիջիր դու ի վերայ երկրի». յն. եւ լտ. եւ այժմ։
ԵՒ ԵՒՍ. cf. Եւս։
ԵՒ ԶԻ. cf. Զի։
ԵՒ ԱՅՆ. ԵՒ ԱՅՆ ԶԻ. cf. Այն. Այն Զի։