Լուսաբեր, աց

adj.

φωσφόρος, φωτοφόρος lucifer, -ra;
luminosus, -sa. Որ ինչ բերէ յիւրմէ կամ յինքեալ զլոյս. առիթ լուսոյ. լուսածին.

Ձիթենի հոգեւոր մտաւոր. լուսաբեր. (Կոչ. ՟Ա։)

կոյս եւ մայր՝ լուսաբեր, անշաղախ. (Կիւրղ. ի կոյսն.։)

Լուսաբեր մկրտութիւն, կամ աւետարան, կամ տառ. (Ագաթ.։ Կորիւն.։ Մագ. ՟Դ։)

Լուսաբերս զաչսն շարանիւթեցին. (Պղատ. տիմ.։)

Կատարէր զտօն լուսաբեր աւուրցն. (Ոսկիփոր.։)

adj. s.

ԼՈՒՍԱԲԵՐ. ա.գ. φωταγωγός lucem afferens, luminare, fenestra. Լուսանցոյց. լուսամուտ. պատուհան. (իրօք կամ նմանութեամբ)

Բացեալ պատուհանօքն առ նա բարբառի։ Բարբառի եկեղեցւոյն ի ձեռն լուսաբերացն բանն. (Նիւս. երգ.։)

ԼՈՒՍԱԲԵՐ. φωοφόρος, ἐωσφόρος lucifer. Արուսակ. աստղ առաւոտին. (յն. ֆօսֆօ՛րօս). Որ յերեւիլն ընդ երեկս՝ կոչի Երեկ, եւ գիշերավար. (յն. է՛սբէռօս. լտ. վէ՛սբէռ. որ եւ ԱՍՏՂԻԿ. յն. ափրոդիտէ. լտ. վէնուս) պ. զօհրա, զիւհրէ.

Բազում անգամ տեսայ եւ ես զլուսաբերն եւ զգիշերավառա եւ զայլս ոմանս՝ ոչ երբէք գնալով առ նոյն ընթացս, այլ ամենեւին մոլորելով. (Պղատ. օրին. ՟Է։)

Ոմն գեղեցկատեսիլ աստղ լուսաբեր ծանուցեալ, եւ մթուցուցեալ երեկ. (Պիսիդ.։)

(Պարունակ) լուսաբերին, զոր ոմանք ափրոդիտեայ, եւ այլք էրա՛յ անուանեն։ Արեգակն, եւ սորա զուգընթաց լուսաբերն, եւ հերմէս. (Արիստ. աշխ.։)

Լուսաբերն բնութեամբ իսկտարփանք է, շնորհի պատճառք ի գեղեցկութիւն եւ ի սիրելութիւն։ Լուսաբերին՝ եւ փայլածուին. եւ այլն. (Շիր.։)

նմնութեամբ ասի,

Սուրբ ստեփաննոս՝ առաւոտ լուսաբեր արեգականն արդարութեան ի մեզ ծագողի. (Գանձ.։)

Եւ լայնաբար՝ վասն լուսաւորաց ասի, կամ արեգական եւ այլն.

Շրջէր ի էջ լուսաբերացն, եւ աստեղացն պարուց. (Լմբ. պտրգ.։)

Զարագընթաց շարժումն արփին, զարեգական՝ լուսաբերին, կացոյց հանդերձ գաբաւոնին. զլուսին ձորոյն ելիոնին. (Յիսուս որդի.։)