nut-tree or hazel-tree;
oak-tree;
—ք, hazel-grove or oak-grove.
βάλανος, δρῦς quercus, arbor glandifera βαλανωτή quercetum. (իսկ φηγός fagus. լծ. հյ. փիճի). Վայրենի տունկ՝ ազգ մայր ծառոց, կամ եղեւնափայտից, որ տայ զկաղին ուտելի կենդանեաց վայրի, եւ զգխտոր ի վերայ տերեւոցն. մոշայ. եղատ. մէզէ յորմէ մազը. բալամուտ, պիլուտ աղաճը, իլզուն աղաճը, գային աղաճ. եբր. ալլօն, էլօն, էլա.
Ընդ կաղնեաւն, կամ առ կաղնւոջն մամբրէի։ Ի կաղնին բարձր։ Առ կաղնեաւն բարձրու։ Ընդ թաւ կաղնեաւ։ Ընդ ճանապարհ կաղնւոյն։ Ի ներքոյ կաղնեաց։ Առ ամենայն կաղնեօք եւ այլն։ Որպէս նետք հզօրի, զի մխեալ են կայծակամբք կաղնւոյ. (Սղ. ՟Ճ՟Ժ՟Թ. 4.) ըստ յն. ἑρημικός , վայրի. եւ յայլ օրինակս յն. ἁρκευθίνος , բեւեկնեայ կամ գիոց. համաձայն եբր։
Իսկ (Առ որս. ՟Է.)
Զկաղնին յաղագս պատճառին ոմանք պաշտեցին. ի յն. δυναστία այսինքն զօրութիւն, կարողութիւն. որպէս եւ ի լտ. robur, է կաղնի, եւ ոյժ։
Իսկ վասն ընտանի կաղնւոյ, (որ է ֆնտխի ծառ) եւ արքայական կաղնւոյ, որ է ընկզենի կամ նշենի, թերեւս մարթ է յարմարել զառաջիկայ վկայութիւնսդ.
Քանզի կաղնւոյ յունարեն փիգոս (ֆի՛ղօս) ասեն, ուտելոյն ասացաւ փագին (ֆաղին). (Նոննոս.։)
Էր կաղնի մի սրբազանեալ զեւսի. (եւ այլն.) անդ. ըստ յն. այսինքն դիոսի կամ արամազդայ կաղնի։
Սակս կաղնւոյս արքայական կամիմք իմաստասիրել զախորժելիսն քեզ։ Ո՛չ արամազդեան կաղնին պառաւեալ՝ տայր պտուղ. եւ ո՛չ կաղնին տրովադական, կամ տիւռենացին կաղնի. այլ՝ մամբրէին, եւ որ ի նմանէն մեզ պտուղ ընդձեռէ ձջր շնորհի. (Մագ. ՟Կ՟Ը։)
Առ կաղնեաւն մամբրէի. Ստեղնատունկն վայրենի է. իսկ պտուղն նորա կաղին՝ ընտանի. որ նախագոյն եւ վաղագոյն քանզցորեան ի մարդկան կերակուր տուեալ է. (Փիլ. լին. ՟Դ. 1. ուր ամենայն ազգ կաղնոց միանգամայն նշանակի։)
ԳԵՏՆԻ ԿԱՂՆԻ, ըստ Բժշկրնի. տե՛ս ԼԵՐԴԱԽՈՏ։
ԿԱՂՆԻ. ա. իբրու Կաղնային, կաղնեղեն. կաղնոյ.
Սկսաւ կաղնի մահակաւ հարկանել զնա. (Վրդն. առակ.։)