cf. Գորշախայտ.
ա. գ. եբր. խում. Համակեալն ի գոյն խառն ընդ սպիտակ եւ ընդ սեաւ. գորշախայտ.
Զամենայն արօտական զհամակ յօդեաց։ Զամենայն համակս յօդեաց. (Ծն. Լ. 32. 35։)
Եթէ ծնանիցին սպիտակս եւ համակս, քեզ լինիցին. (Կիւրղ. ծն.։)
ՀԱՄԱԿ 2 ա. մ. ὄλος, -η, -ον totus, -a, -um Համայն համօրէն. բոլոր բոլորովին. ողջոյն. ձոյլ. ամենայնիւ կամ ըստ ամենայնի այնպիսի. պարզ եւ միայնակ.
Վտաւակ կամ ձորձ՝ համակ կապուտակ, համակ ծիրանի։ Համակ ճախարակեայ։ Համակ ոսկի. (Ել. ԻԸ. 31։ Թուոց. Դ. 6։ Ել. ԻԵ. 36։ ԼԷ. 17։)
Խոզ մի մատակ՝ համակ սպիտակ. յն. գունով սպիտակ. (Եւս. քր. Ա։)
Համակ ի հրաշալեացն ցուցաւ պատերազմականս իրագործութիւն. (Պիտ.։)
Կամար կամ կամարս ի համակ ոսկւոյ. (Յհ. կթ.։)
Համակ բարի. (Սարգ. յկ. Թ։)
մ. ՀԱՄԱԿ. մ. πάντα nihil aliud, quam. Յամենայնի. միշտ. միայն, եւ պարզապէս. յար. հանապազ.
Համակ ի քուն կամք, իմշտ երազս տեսանեմք։ Համակ զողբոց խօսի, համակ զարտասուաց. (Ոսկ. մտթ. եւ Ոսկ. եբր.։)
Չլսէ ... այլ համակ ըստ իշխանութեան վարի. (Փարպ.։)
Համակ զբարերարութեանցն աստուծոյ գոհանալ. (Խոսր.։)
Միշտ ի վայրենութեան, յար ի տմարդութեան, համակ յալէկոծութեան. (Սարգ. յկ. Դ։)
Կենարարին սպասել համակ. (Շ. յիշ. առակ.։)
Ախտից տկարութեան, զոր համակ դատապարտելով կրէ. (Մաշկ.։ Իսկ Թէոդոր. կուս.)
Դաւիթ յորդորահնար քնար նուագարանաւն՝ համակի զէջն հոգւոյն ի քեզ տպաւորեալ ասէր. կա՛մ է համակ, եւ կամ համանմանակի, այսինքն յար եւ նման։