to stretch, to extend, to spread;
to reach, to arrive;
to grow longer, to be prolonged, protracted;
to drive at, to tend to, to abut in;
to stretch oneself, one's limbs;
to endeavour, to strive, to try, to seek;
— աչօք զհետ ուրուք, to follow with the eyes;
— ընդ ումեք, to vie, to emulate, to rival, to strive with.
ՁԳՏԻՄ կամ ՁԿՏԻՄ. παρεκτείνομαι, ἑπιτείνομαι եւ այլն. extendor, intendo, attingo, feror. Յառաջ ձգիլ. բերիլ. նկրտիլ. գուն գործել հասանել. ձգնիլ. մրցիլ. երկայնիլ, յերկարիլ, ընդարձակիլ.
Մի՛ ձգտիր ընդ մեծատան։ Յաւուրս քառասուն ձգտէր. (Առակ. ՟Ի՟Գ. 4։ ՟Գ. Մակ. ՟Դ. 12։)
Յառաջիկայսն ձգտիմ. (Բրս. հց.։)
Ոստք ի խոնարհ կողմ ձգտէին։ Ըստ փառաց աշխարհիս ձգտին յանչգնութեամբ։ Ձգտեալ յերկարէր գործն. (Փարպ.։)
Ձգտիլ հասանել, կամ ձգտիլ յանչափն, կամ ընդ ոլորտս աշխարհի, ընդ գաւառս բազումս, մինչեւ առ մեզ. (Յհ. իմ. ատ.։ Նար. ՟Ծ՟Ե։ Լմբ. իմ.։ Եւս. պտմ.։)
Ձկտեցան պատիժքն պատուհասից մեղացն նորա ի վերայ ծննդոց նորա. (Եփր. ծն.։)
Ամենայն մեծամեծ սքանչելիք՝ որ աստ իցեն, եթէ ձկտեսցին (բաղդատութեամբ) ընդ յն բարութիւնս՝ որ անդ իցեն, նուազունք երեւին. (Եփր. համաբ.։)
Ձկտէին փոքր մի յուղղութիւն։ Ձկտի մտացն աչօք առ նա։ Ձկտեալ կորովի բբօք. (Լմբ. սղ. եւ Լմբ. համբ.։)
Յայն ինչ ձգտել, որ ի վեր է քան զզգայութիւն. (Նախ. ժող.։)
Երբեմն ձգտին իբրեւ զերկարս. (Երզն. քեր.) իմա՛ զերկարիլն վանկից։
ՁԳՏԻԼ. χασμάομαι hio, oscito. Ճապկատիլ. ճապկըտիլ. ձիգ լարիլ մարդոյ կամ անասնոյ ի յօրանջելն.
Ձգտիմք, յօրանչեմք։ Ոչ յօրանչիցէ եւ ձկտիցի եւ ընդարմանայցէ յաղօթսն։ Յօրանչիցեմք, ձգտիցիմք. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 22։ ՟Գ. 4։ Ոսկ. ՟ա. տիմ. ՟Ժ՟Դ։)
Յօրանջելն եւ ձգտել։ Ձգտելն հմուտ բժիշկք ի մթերելոյ մաղասոց ասեն. (Եզնիկ.։)
Մերթ յօրանջել, մերթ ձկտել. (Վեցօր. ՟Ե։)
Եւ դու կաս՝ յօրանջես եւ ձգտիս. (Լմբ. պտրգ.։)