to bound, to limit, to set bounds to, to circumscribe;
to define, to determine, to fix, to decree, to establish, to institute;
to regulate, to decide, to resolve, to propose, to deliberate, to stipulate, to prescribe;
to destine, to design, to affect;
to consist, to measure, to weigh;
յառաջագոյն or յառաջ —, to predestine, cf. Նախասահմանեմ;
— սահմանս զանձնէ իւրմէ, to bind oneself by an oath to;
— անդր քան, to confine, to banish, to exile.
ὀρίζω (լծ. ընդ որոշել). διορίζω termino, determino, praescribo, statuo, constituo, decerno μετρόω metior. որ եւ ՍԱՀՄԱՆԱԴՐԵԼ. Որոշել. բացորոշել. դնել ի մտի. կարգել. կարգպւորել. ամփոփել ընդ սահմանաւ իւիք. չափել.
Սահմանիցէ ինչ անձին իւրոյ։ Ամենայն սահմանքն՝ զոր սահմանէաց զանձնէ իւրմէ։ Ի ժամանակ սահմանեալ պատրաստեցաւ։ Որ հաստատեաց զերկիր, որ սահմանեաց զնա։ Որդի մարդոյ ըստ սահմանելոյն երթայ.եւ այլն։
Եմք ածու փոքր, եւ թուով յոյժ ընդ փոքու սահմանեալ։ Մի՛ ինեւ, այլ քեւ սահմանեսցի ընդարձակութիւն ձեռին քո։ Որ զտրտմական սահմանեաց ծնունդ։ Արծաթասիրութիւնն ոչ եթէ ի բիւր տաղանդս ոսկւոյ սահմանի։ Բազում ինչ խորհիմ յաստուածայինսն, այլ սահմանեմ զանձն իմ, զի ՛մի՛ պարծելով կորնչիցիմ. (Խոր. ՟Ա. 1։ Սարկ. աղ.։ Շար.։ Վրք. հց. ՟Բ։)
ՍԱՀՄԱՆԵԼ. Ի սահման անդր՝ յեղր կամ ի վախճան հասուցանել. կր. վախճանիլ.
Ի կատարումն ածեալ սահմանեցաք զբանս ի հայր եւ ի հոգին սուրբ. (Իգն. վերջաբ։ յասելն Շար.)
Մահուամբ սահմանեալ դնի ի նոր գերեզմանի. բերի ի կրկին նշ. որպէս վախճանեալ, կամ ամփոփեալ։
ՍԱՀՄԱՆԵԼ, ըստ փիլիսոփայից. ὀρίζω definio. Զիսկութիւն եւ զբնութիւն իրաց էական բառիւք ամփոփելով բացատրել.
Եկեսցուք եւ սահմանեսցուք զիմաստասիրութիւն։ Եւ սահմանել անհնար է, եթէ ոչ նախ առաջին ուսանիմք, եթէ զինչ է սահման, զի՞նչ է յոռութիւն, եւ զի՞նչ առողջութիւն սահմանի։ Անունն սահմանէ զբնութիւն ենթակայիրի. (Սահմ. ՟Բ. եւ այլն։)
ՅԱՌԱՋԱԳՈՅՆ կամ ՅԱՌԱՋ ՍԱՀՄԱՆԵԼ. cf. ՆԱԽԱՍԱՀՄԱՆԵԼ. եւ ՀՐԱՒԻՐԵԼ ՅԱՌԱՋԱԳՈՅՆ. προορίζω praedetermino, praedefinio, praedestino. (Գծ. ՟Դ. 28։ Հռ. ՟Ա. 4։ Եփես. ՟Ա. 5։ ՟Ա. Կոր. ՟Բ. 7։)