axle, axis, pivot.
ἅξων axis. Լիսեռն. միջամուխ ձող՝ զորով հոլովի անիւ. սայլի սեռ, սեռնակ. միլ.
Անիւ սայլի է գութ մորոսաց. եւ իբրեւ սեռն շրջի խորհուրդ նոցա. (Սիր. ՟Լ՟Գ. կամ ՟Լ՟Զ. 5։)
Էր մարտ քառաձիոց ... ընդ միտ ածեալք՝ ընդ շրջանակն մօտ հպեսցի սեռնն. (Փիլ. լիւս.։)
Կառավարելով զժամանակս, անցուցանել զկենցաղոյս սեռն առեզաւ սովորականաւ, եւ անուաւ անցուցելով. (Պիսիդ.։)
Կեանք աշխարհիս հոլովման անուոյ նման է, որ իբրեւ զսեռն սայլի շրջի չորիւք յեղանակօք. (Տօնակ.։)
Սեռն. (սռնակ, կառացն. Լծ. փիլ.։)
γνήσιος genuinus ἅκρατος, ἁμιγής purus, merus, simplex, sincerus. Որ ինչ է ի բու՛ն սեռի՝ անմասն յօտար խառնուածոյ. հարազատ. անխառն. պարզ. յստակ. զուտ անապակ. ջինջ. բու՛ն. անկեղծ. եւ սերտ, հոծեալ.
Անապակի եւ սեռին՝ անխառնի պատահեաց բարերարութեան։ Զսեռն եւ զանապակ եւ զանխառն տրտմութեան խնդութիւն։ Լոյս յերկնի անապակ՝ սեռն, եւ անխառն խաւարի է. իսկ ընդ լուսնովս՝ օդով մղտագունիւ խառնեալ երեւի. (Փիլ. լին. ՟Դ. 8. եւ Փիլ. իմաստն.։)
Որ բազում սեռն սիրոյ է նշանակ։ Է սա նշան՝ սեռն եւ անապակ առ մարդիկ սիրոյն։ Սեռն սիրոյ շաղկապ միաւորութեան։ Հայցեմք յիշատակել զմեզ սեռն սիրով ի միաս բարիս. (Ոսկ. գղ.։ Այն. բարձր։ Նար. երգ. եւ Նար. յիշատ.։)
Փրկութեան բաժակ խրատուցն՝ արդարեւ սեռն եւ անապակ է, սուրբ եւ յստակ. եւ խառնեալ. սեռն յարդարութիւնն է, եւ խառնեալ ի մարդասիրութիւն. (Սեբեր. ՟Թ։)
Լոյսն սեռն իմն եւ անխառն էր. (Ոսկ. մտթ.։)
Սեռն իմն յստակութեամբ հրեղենաւն նորոգին իւրաքանչիւր մարմինք յարուցելոցն։ Այնքան սեռն եւ լի լուսով երեւի (խաչ), մինչ յաղթահարէ լոյս նորա զամենայն լուսաւորս. (Շ. բարձր.։)
Կրօնաւորութիւն զանունն ընկալաւ ի սեռն եւ սերտ հաւատաց։ Զսեռն եւ զսերտ լոյս աստուածութեան իւրոյ տպաւորել ի սիրտս. (Սարգ. յկ. ՟Ե. եւ Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Բ։)
Արդարեւ սեռն տեսութիւն եւ կատարեալ իմաստութիւն՝ հաւատոց մասն. (Նար. ՟Ժ։)
Ծիածանն է նշոյլք արեգական սեռն օդով ծածկեալ ի վերայ խիտ եւ հոծ ամպոց. (Արծր. ՟Ա. 1։)
Օրինակաւ քրայի հալոցաց երկաթոյ. զի կակուղն որիշ իջանէ, եւ սեռն որիշ. եւ հուրն յերկոսին նմանապէս է. (Ոսկիփոր.։)