seed, grain;
berry;
corn, pulse;
progeny, race, descendants;
germ, bud, seeds, cause, principle;
cotyledon;
— արութեան, sperm;
— ձկանց, spawn;
— շողգամի, rape-seed;
ի — տալ զցորեան, to sow corn;
ելանել արութիւն սերման, to be afflicted with gonorrhea;
— առնուլ կնոջ, to conceive.
ՍԵՐՄՆ կամ ՍԵՐՄ եւ ՍԵՐՄԱՆԻՔ. լծ. յն. եւ լտ. σπέρμα, σπόρος, σπορά semen, satum, satio, sparsio. Նիւթ եւ հիւթ ցանելի՝ սկիզբն սերնդեան բուսոց եւ կենդանեաց. ունդ. եւ Ցանումն. սերունդ. ծնունդ. զաւակ. (թ. թօխում. լծ. ընդ տոհմ. որպէս եւ սէռփմէք ՝ ընդ սփռել). իբրեւ ունդ ( հունտ ), կամ ցանումն ( էքին ), ասի.
Սերմանել սերմն։ Որոյ սերմն յիւր ի նմին։ Պտուղ սերման։ Սերմն եւ հուձք։ Տուր սերմն, զի սերմանեսցուք։ Առէք ձեզ սերմանս։ իբրեւ զսերմն դնձոյ սպիտակ։ Սերմն բարի։ Փոքրագոյն է քան զամենայն սերմանիս.եւ այլն։
Ուր սերմ է, անդ եւ բազում տոհմականք. ուր սերմ է, անդէն եւ հունձք ի մօտոյ. (Ոսկ. մ. ՟Ա. 5։)
Այսոքիկ են վնասակար որոման սերմանք. (Յճխ. ՟Է։)
երկեակս ի նմին մահուն մի ըստ միոջէ զօդտութեան ծածկեաց զսերմանս. (Յհ. իմ. երեւ.։)
Ի բաց մերժեցէք ի նոցանէ որպէս զբոյս վնասակար ի բարի սերմանց. (Շ. ընդհանր.։)
Իւրաքանչիւր ինչ յիւրմէ սերմանէ ծնանի, եւ ոչ յայլոյ. (Նիւս. բն.։)
Ոչ ի սերմէն, այլ յընդունօղ երկրէն զանազան եղեն սերմանք. (Երզն. մտթ.։)
Եւ որպէս Սերմն կենդանեաց. սերունդ. զաւակ. σπέρμα, γόνος semen, genitura, soboles.
Կին ոք եթէ սերմ առցէ (այսինքն յղասցի) եւ ծնանիցի արու ... (կամ) էգ. (Ղեւտ. ՟Ժ՟Բ. 2։)
Առն ուրուք ... որոյ ծորիցէ սերմն ի մարմնոյ իւրմէ. (անդ. ՟Ժ՟Է. 2։)
Զորդի աղախնոյդ արարից յազգ մեծ, զի սերմն քո է։ Սերմն ժանտ, որդիք անօրէնք. (Ծն. ՟Ի՟Ա. 13։ Ես. ՟Ա. 4։)
Անուանք ազգաց ըստ բնութեան այն է, որ ի կարգէ անտի սերմանեաց է. (Եւս. պտմ. ՟Ա. 6։)
Ի մարմնոյ ծնողիցն ժողովեցեր զծննդական սերմունսն, եւ մածուցեր զիս յարգանդի մօրն իբրեւ զպանիր ի տիպս. (Իսիւք.։)
Որ զբոյսն երկնային առանց սերման ծնար. (Շար.։ տես եւ անսերմն։)