descended from Togarmah, Armenian.
cf. Թորգոմածին.
cf. Թորգոմածին.
to distil;
to flow down, to drop;
to sweat;
— արութեանց մարմնոյ, to suffer gonorrhea.
to distil;
to cause to drop or sweat.
distillatory;
cf. Թորանոց.
scammony.
rank, flourishing.
to distil;
to drop, to fall drop by drop.
distillation, ejection, evacuation.
cf. Թորումն.
arithmetically.
supputation, reckoning;
epoch, date.
arithmetical letter, number.
to number.
numbering.
datary.
datary's employment or office.
date.
number;
enrolment.
to number, to count.
numeration
faintly, effeminately, feebly, softly, languishingly.
effeminate, delicate, feeble.
effeminacy, feebleness, delicateness, softness.
cf. Վատասիրտ.
cf. Վատասրտեմ.
cf. Վատասրտութիւն.
soft;
flabby;
mollusk.
race-course, race-ground.
poisonous;
biting (speech).
cf. Թունալից.
to poison;
to envenom.
poisonous quality or state;
poisoning.
sabre;
sword;
հարուած թրոյ, sabre-cut, sword-cut;
— ի ձեռին, sword in hand;
յիւր ապարանսն — շողացուցանել, to boast one's prowess hiding at home;
sword-fish;
weaver's shuttle;
an Armenian note.
bitter orange, Seville orange;
— խոտ, balm-mint;
ծառ թուրնջոյ, cf. Թրնջի.
cheek;
act of baking or burning bricks and earthen vessels;
cf. Թրծուն.
bath;
infusion;
ի — արկանել, դնել, to bathe, to infuse, to steep, to soak.
cf. Թուրմ.
cf. Թոքացաւ.
cf. Թոքացաւութիւն.
whose cheeks are full, puffy, bloated.
wing;
— նաւու, aail of a ship;
fly-wheel.
aviary;
bird-cage.
bird-catcher, fowler.
bird-catching;
երթալ ի —, to go shooting, fowling, bird-catching.
to strike with the flat of a sabre.
sword-fish.
phenix (bird).
cf. Թրայիանէ.
to knead;
to amalgamate.
tramp, foot-fall;
— անձրեւի, pattering of rain;
— անձրեւի է, there is a noise of much rain falling.
standing;
footboard;
stepping-stone;
կործանել յ—լեաց, to overthrow, to upset, to throw down;
անկանել յ—լեաց ի գետին, to fall at full length on the earth;
բառնալ զոսոխն յ—լեաց, to raise one's fallen enemy.
thunderbolt, lightning, thunder;
fire, spark, flash;
red hot iron;
ingot;
հրավառ, բոցավառ, կայծակնացայտ, հրաշունչ, սպառնալից, ահաւոր —, the burning, flaming, gleaming, smoking, threatening, dreadful thunderbolt;
—ս արձակել, to hurl thunderbolts, to fulminate;
հրացեալ —իւք պսակել զոք, to crown with a bent, red hot spit.
thundering;
fulminating;
— բարկութիւն, thunder, cf. Շանթ, cf. Կայծակն;
— ամպք, thunder-cloud.
shirt, linen;
— քահանայական, alb;
— սարկաւագաց, դպրաց, rochet, surplice;
dalmatic, tunic;
— կանանց, chemise, shift.
red, reddish;
— աչք կամ երեսք, fiery or flashing eyes;
cf. Տենդ.
to blush, to redden with shame, to be ashamed, confounded;
—նեցան երեսք նորա ի ցասմանէ, his face flushed with anger.
cf. Շաչիւն;
ի շաչելոյ կառաց նորա, եւ ի շառաչելոյ անուոցն նորա, at the rushing of his chariots, and at the rumbling of his chariot-wheels.
shoot, sprout, twig, sucker, sprig;
offspring, scion, sons, descendants, posterity;
beam of light, gleam, ray;
branch, part, member of body;
cf. Ճառագայթ;
— արմատոյ, root-tips;
— անուոյ, spoke of wheel;
— օրհնութեան, blessed offspring;
— դառնութեան, accursed progeny.
much, several, considerable, abundant, plentiful, copious, in great quantity;
much, too much, very, most;
enough, sufficiently, as much as necessary;
— անգամ, often, frequently, cf. Բազում անգամ;
— իսկ, sufficiently;
— կամ սակաւ, more or less;
ընդ — եւ ընդ սակաւ, in all about;
փոքր ի —է, somewhat, partly, a little;
more or less;
ոչ ընդ — եւ ընդ փոքր, in no wise, in no way;
— է այդ, that is enough;
— է զի, it suffices that;
provided that;
— ասել, to be content;
— համարիլ, to content oneself with;
—ք յայնցանէ, most of them, the greatest part of them;
դեռ աւուր — կայ, much time still remains;
ո՞չ իցէ քեզ — զի..., does it seem to you a little thing that.
path, road, way, passage;
trace, vestige, footprint;
conduct, deportment;
— մոլորակի, orbit of a planet;
— երկաթակուռ, cf. Երկաթուղի.
heap, mass, pile, stock, hoard, accumulation;
— ցորենոյ, stack, rick;
— խոտոյ, hay-cock, mow;
— — or —ս —ս, cf. Շեղջաշեղջ;
— կուտել, կուտել —ս —ս, to heap up, to pile up.
shrill voice;
accent, acute accent;
an Armenian note;
cf. Շեշտակի;
— ոլորիլ, to end in a point.
inhabited place;
village, hamlet;
inhabitation;
edifice;
peopled, inhabited;
in good state, prosperous;
fertile, fruitful;
happy, gay;
ոչ միայն —ս, այլեւ յանշէնս, not only in inhabited but also in desert places;
եւ որ —ն մնասցէ, and that which shall not be destroyed.
small drop, tear;
առ —, —ք —ք, drop by drop;
— ի բերանոյ, saliva, drivel, slaver, slabber, cf. Լորձն;
—ք բանից, few words.
squint-eyed or goggle-eyed;
short-sighted or dim-sighted;
— ակնարկել, to goggle, to squint, to look askew.
whey, buttermilk;
serum, serosity;
grain spoilt by rain;
— արեան, ichor.
cf. Միջնաբերդ.
country-man, country-fellow, rustic, peasant, villager;
—ք or —եր, the peasants, peasantry, country people;
rustic, gross, rude, impolite, uncivil, clownish, boorish;
կին —, country-woman, peasantess;
մանուկ —, country lad;
աղջիկ —, country lass, cottage girl.
to found, to build, to erect, to construct, to make;
վերստին —, to rebuild, to build up again or anew;
to renew, to restore;
to edify, to instruct, to set a good example.
building, edifice, fabric;
edification;
— մարդկեղէն, human work.
cf. Մոխիր.
dim-sightedness, squinting, blindness;
dazzling, hallucination;
հարկանել շլացութեամբ, to strike blind;
հարկանել շլացութեամբ զմիտս, to beguile, dazzle, seduce or fascinate the imagination.
to blind;
to blunt;
to dim, to dull, to deaden;
— զաչս, to dazzle the eyes;
բարեբաղդութիւն —նէ զմեծատունս, prosperity spoils the rich.
to whizz, to hiss, to whistle;
to sound loud and shrill, to rush, whiz or whir through the air;
սուսերք չկահէին ընդ իրեարս շեշտակի, the swords crossed.
cf. Շղարշ.
cf. Շղարշ.
chain;
chain, concatenation, continuity, series;
— ոսկի, gold chain;
—ք գերութեան, the bonds of slavery;
արկանել ի —ս, to chain, to enchain, to put in chains, irons or fetters;
խորտակել զ—ս, to break one's chains.
cf. Շղթայագործ.
little dog, bow-wow;
Canis Minor, Canicula, dog-star, Sirius;
բանոնեան —, lapdog;
— որսական, beagle;
— հրացանի, cock;
շնկային աւուրք, dog-days.
respiratory;
cf. Շնչաւոր.
out of breath, faint, senseless, exanimate, lifeless;
cf. Շնչարգել.
to breathe, to respire, to puff;
to blow;
to inspire;
to exhale, to emit;
— զօդ, to breathe, to take breath, to respire;
զհուր —, to send forth or emit fire, to break into a volcanic eruption;
— չարախօսութիւն, to whisper in the ears, to accuse in secret;
շնչեսցեն հողմք, let the winds blow;
let the storm rage;
շնչէ հողմն ուժգին, the wind blows hard;
շնչեաց հողմն աջողակ, a fair or favourable wind arose.
storax;
cf. Շեր.
railway-carriage, railway-truck;
cf. Երթամ, երկաթուղի.
steam vessel, steam-boat, steamer;
— թղթաբեր, steam-packet;
— պտուտակաւոր, screw-ship;
պատերազմիկ —, war-steamer, man-of-war steamer;
cf. Նաւ.
vapour, exhalation;
breath;
cf. Ընդունարան.
ray, flash of light, beam;
—ս արձակել, to emit or throw out rays, to beam.
cf. Լորձն, լորձունք.
cf. Շողաւոր.
cf. Շողաւոր.
cf. Շուայտաբարոյ.
dog;
adulterer or adulteress;
Canis Major;
cf. Շնիկ;
մատակ —, bitch;
— անպիտան, cur;
— որսորդ, hound, terrier, ranger;
որսական — ոտնակառոյց, setter, pointer, setting-dog;
— մազեղ, գանգրամազ or լուղակ, water-dog;
— մեծականջ, long-eared dog;
— տնպահ, house-dog;
— պահապան, watch-dog;
պահապան — հովուաց, mastiff dog;
ցլամարտ —, bull-dog;
շան լակոտիկ, fisting cur;
— մատնիչ, խեռ, խածանող, կատաղի, a treacherous, snarling, biting, mad dog;
խշտի or խղիկ շան, dog-hole, dog-kennel;
կերակուր շան, dog's-meat, dog-porridge;
ոջիլ շան, dog-louse;
վազք շան, dog-trot;
ցնկնիլ շան, to whelp, to litter, to bring forth;
տալ կամ արկանել շանց, to give or to send to the dogs;
կերակուր լինել շանց, to go to the dogs;
— հաջէ, ոռնայ, կաղկանձէ, ղօղանջէ, կռնչէ or մռմռայ, the dog barks, howls, whines, yelps, growls;
խոնջեալ իբրեւ զ—, dog-weary, tired as a dog;
— հաջան՝ չէ խածան, a barking dog seldom bites.
breath, puff;
wind, breeze;
respiration;
spirit, soul, life;
միով շնչով, unanimously, with one accord;
— կլանել, առնուլ, to breathe, to take breath, to recover one's breath, to respire, cf. Ոգի առնուլ;
to repose, to rest, to take a little breath or respite;
— առնուլ լիաբերան, to breathe freely;
to draw a long breath;
հատանիլ շնչոյ, to lose breath;
ի վախճանին հասանել, to be near to one's last breath;
ի մի — կլանել, to swallow in one gulp, at a draught;
ամենայն — կենդանի, all that has life;
every living soul;
ց— վախճանին, to one's last gasp;
մինչեւ ի վերջին —ն, to the last moment;
ի յետին —ն հասեալ է, he is at his last breath, in the pangs of death;
ցյետին — կենաց իմոց, to the last moment of my life;
— վախճանին չեւ էր հասեալ, he had not yet yielded his last breath;
ընդ վախճանել շնչոյն, while expiring;
ի — հողմոյ գեղածփեալ, at the mercy of the winds;
cf. Ընդ աղօտ;
cf. Ժահահոտ.
handkerchief;
hairband;
— աբեղայ or վարդապետ, a widowed priest.
cf. Երագեմ.
cf. Դիւրագայթ.
cf. Արագութիւն.
shadow, shade;
veil, head-cover;
honour, respect, consideration;
splendour, brilliancy, lustre, glory, magnificence;
pomp, parade;
protection;
— եւ ձեւք, ceremonial, etiquette;
— դնել, to honour, to pay honour, to respect, to consider, to compliment, to pay court to, to court;
զամենայն — եւ զպատիւ ունել, to give all the respect and honour due;
ի շքի եւ ի պատուի ունել, to hold in respect;
զանձն ծանր եւ ի շքի ունել, to be rave or serious;
— առնուլ, to be honoured or glorified;
շքով, with honour, gloriously, magnificently, pompously.
cf. Միզագրաւ.