occasion, opportunity, accurrence;
subject, cause, matter, motive, convenience, conjuncture, object.
προμνήστωρ. pronubus, ὀ, ἠ πρόξενος. concilians, conciliator, -trix. Իբր Առիչ, առօղ եւ բերօղ. պատճառ առաջի կամ միջնորդական. բարեխօս. առաջնորդ. միջնորդ հարսանեաց.
Բարեկամք փեսային, եւ մաքուր հարսինն առիթք. (Նիւս. երգ.։)
Միջնորդ հարսնածուքն գան, եւ ի խօսից անտի առթացն կաթէ եւ սերմանի սէր փեսային ի սիրտ կուսին. այսպէս եկեղեցւոյ քրիստոնէից առիթք եղեն մարգարէքն եւ առաքեալքն. (Լմբ. պտրգ.։)
Մինչեւ յօրինակդ միայն առթացն (ազգակցաց տիրամօր կուսին եւ յովսեփայ՝) մարգարէութիւնն հաստատեալ լինի. (Եփր. համաբ. եւ Եփր). աւետար. ուր ստէպ յիշի Առիթն՝ որ ընդ փեսայ եւ ընդ հարսն։
Գաբրիէլ առիթ կուսին եղեւ՝ երկնի եւ երկրի զոյգ մերձեցուցանելով. (ՃՃ.։)
μεσίτης. mediator. կամ բայիւ προξενέω. conciliator sum, concilio. Միջնորդ ո՛ր եւ է իրաց.
Աստուծոյ պարգեւացն հրեշտակք լինին մեզ առիթք. (Մաքս. ի դիոն.։)
Պարգեւացն՝ որ յաստուծոյ, մովսէս եւ ահարոն լինէին առիթ. (Խոսր.։)
Խաղարար եւ առիթ բարւոյ այնպիսոյ աշխարհի միոյ. (Փարպ.։)
Որ ի չար գործս զսուրբս աղաչեն առիթ լինել, ոչ օգտին. (Մխ. առակ.։)
μέσος, μέσον. medius, medium, ὐπόθεσις, ἁφορμή. causa, occasio, πρόξενος. concilians. Միջոց. սատար. գործի.
Ո՛վ համբոյր նենգութեան, նշան եւ առիթ մահու. (Շար.։)
Առաջին փայտն՝ մահու եղեւ առիթ. (Անյաղթ բարձր.։)
Ժուժկալութիւն՝ զգաստութեան մայր, ողջախոհութեան առիթ։ Նոցունց իսկ լինիցի բարձրամտութեան առիթ, եւ աղքատաց՝ տրտմութեանն պատճառ. (Բրս. հց.։)
Խորհուրդ բարձրագոյն եւ աստուածային, եւ վերին պայծառութեանն առիթ. (Ածաբ. յայտն.։)
Երանական կենացն առիթ. (Կիւրղ. հանգ.։)
(Հնազանդութիւն) ամենայն բարւոյ առիթ եղեալ մեզ. (Պրպմ. ՟Լ՟Բ։)
Այսպիսի խաւարաւ ըմբռնեալ միհրան, որ եղեւ նմա առիթ մշտնջենաւոր լուսոյն. (Խոր. ՟Բ. 83։)
Յովսեփայ դաւաճանութիւնն՝ թագաւորութեան եղեւ առիթ. (Շ. մտթ.։)
πρύτανις. princeps, praeses, dispensator եւ այլն. Պատճառ գլխաւոր. սկզբնապատճառ. տնօրէն. մատակարար. յաջողիչ. արարօղ, (որպէս թէ Առիթն իցէ առնօղ) գործօնեայ. գրգռիչ. հրապուրիչ. սկիզբն, եւ գործակից.
Միայն աստուած առիթ է խաղաղութեան։ Առհասարակ ամենեցուն առիթ եւ ձեռնտու աստուած. (Փիլ. ՟ժ. բան. եւ Փիլ. լին.։)
Օրհնութեանն առիթ, քան զանիծիցս պատճառ։ Առիթ առաւօտու։ Աստուած բոլորից, միայն առիթ պատճառաւորաց. (Նար. ՟Ժ՟Գ. ՟Ձ՟Դ. ՟Ղ՟Գ։)
Մահու անձանց առիթ գտեալք. (Յհ. կթ.)
նոյնպէս ընթերցի՛ր կամ իմա՛ եւ զասելն նորա.
Իջին ի դժոխս անհնարին դառնութեամբ, առիթ գտեալ հրոյն գեհենի։
Որ առիթ լինի չարին՝ զփոխարէնս չարեաց առցէ. նոյնպէս եւ բարեացն առիթ՝ բարի ընդունի. (Յճխ. ՟Ե։)
Ի ստութեանն հօրէ, եւ յամբարշտութեանն առթէ։ Որպէս յանիծից առթէ խորշեալ ամաչէ (ի մեղաց)։ Ի բա՛ց լեր յանիծիցն առթացն (մեղաց) հաւանութենէ. (Լմբ. սղ.։)
Ի վերին ազատութիւնն մեռ առիթ եղեալ. (Մեկն. ղեւտ.։)
Խաչն առաւել առիթ լինի նոցա մերձենալոյ առ իս. այսինքն տայ կամ առնէ մատչել. (Ոսկ. յհ. ՟Բ. 20։)
ԱՌԻԹ ԼԻՆԵԼ. հյց. խնդրով. Առթել. պատճառել.
Ոչ ինքեան առեալ զսրբիլն, քանզի ինքն էր՝ որ սրբէր, այլ զի զայս բնութեանս ինքեամբ առիթ լիցի. (Շ. բարձր.։)