cf. Երեւութիւն.
φάσις, ἑπιφάσις, ἑπιφάνεια apparitio, apparentia, species Երեւիլն. տեսանիլն. տեսութիւն. տեսիլ. երեւոյթ. երեւնալը, երեւցածը, տեսք, տեսիլք.
Ափշեալ ի փայլակնացայտ երեւմանէ։ Երեւումն սքանչելատեսիլ եցոյց քեզ։ Յայտնական երեւմամբ կայր գունդն։ Մինչեւ ցերեւումն պղծոյն. (Փարպ.։)
Ի յերկարագոյնս նայել իմ յայնպիսի երեւումն. (Խոր. ՟Ա. 25։)
Ոմն ձայնիւ, եւ ոմն երեւմամբ։ Հաւասարեալ լինին երեւմունքն։ Զառաջինսն յիշեցեալ երեւմունս. (Յհ. իմ. ատ. եւ Յհ. իմ. երեւ.։)
Մարդ յերեւմանէն ծանօթանայ. (Սարգ. ՟ա. պետ. ՟Ժ՟Ա։)
Ի տես անառակ եւ պիղծ երեւմանց։ Կերպարանէ արհաւրաց տեսիլս եւ երեւմունս. (Խոսր.։)
Երեւմունս երազոց. (Յհ. կթ.։)
Երեւմամբ խորհրդոյ զանցանել զսկզբմամբն. (Բրս. յիսկզբանէ։)
ԵՐԵՒՈՒՄՆ. ἑπιφάνεια, ἑπιτολή, ὅψις Մակերեւոյթ, երեսք.
Ըստ երկրաչափական արուեստին, որ նշան, գիծ, եւ երեւումն կոչեն. (Վրդն. ել.։)
Պնդի ընդ ջլի, եւ ընդ երեւմանն (մորթոյ) ձկտի. (Նիւս. կազմ. ՟Լ՟Բ։)
Ո՛չ ասէ՝ յերկրէ ջնջել, այլ ի դիմաց երկրի, այսինքն յերեւմանէն. (Փիլ. լին. ՟Բ. 15։)
ԵՐԵՒՈՒՄՆ. φαντασία Առերեւոյթ իրք. ցոյցք արտաքին առ երեւելոյ յաչս մարդկան.
Հաւանելի իմն ի միտս արկանէ երեւմունս անցից առ ի պատրանս քաղաքաց. (Փիլ. ՟ժ. բան.։)
Ոչ վասն այլ իրիք պիտոյից, այլ զի վկայս ունիցին զնոսա վասն սնոտի եւ անցաւոր երեւմանցս. (Ոսկ. յհ. ՟Ի՟Է։)
ԵՐԵՒՈՒՄՆ. ἕκφανσις productio, repraesentatio Ծագումն. ծնունդ եւ բղխումն կամ ելումն.
Իմանալի՛ է այսպէս ծնեալ զորդի ի հօրէ՝ որպէս զիմաստութիւն ի մտաց. թէպէտեւ ի ծիողէն արտաքս լինել թուելով ըստ երեւման նորա, դարձեալ է՛ ի նմա. (Կիւրղ. գանձ.։)
Հոգին սուրբ բխումն ի հօրէ, եւ երեւումն յորդւոյ, ո՛չ ըստ որդւոյ ծննդեամբ, այլ յառաջ եկեալ աղբիւրաբար. (Կիր. պտմ.։)
Հոգւոյն սրբոյ բղխումն ի հօրէ, եւ յարդւոյ երեւումն անհատաբար եւ անժամանակապէս. (Բրսղ. մրկ.։)
Որդի, եւ Հոգի (կոչին). երեւմամբն՝ զանազան նոցա եւ զկոչմունսն արար». այսինքն բանիւ ելման կամ ծագման նոցա. (Առ որս. ՟Զ։)
ԵՐԵՒՈՒՄՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ կամ ԱՍՏՈՒԱԾԱՅԻՆ. իբր Յայտնութիւն, աստուածյայտնութիւն.
Երեւմունք աստուածայինք եղեն առ սուրբսն։ Ամենիմաստն աստուածաբանութիւն (սուրբ գրոց) զտեսիլն զայն վայելչաբար կոչէ Աստուծոյ երեւումն. (Դիոն. երկն.։)
Երեւմանն աստուծոյ արժանաւոր լեալ (եղիա). (Յճխ. ՟Թ։)
Զերեւումն որդւոյն յայտ առնէ. (Փարպ.։)
Singulier | Pluriel | |
---|---|---|
nominatif | երեւումն | երեւմունք |
accusatif | երեւումն | երեւմունս |
génitif | երեւման | երեւմանց |
locatif | երեւման | երեւմունս |
datif | երեւման | երեւմանց |
ablatif | երեւմանէ | երեւմանց |
instrumental | երեւմամբ | երեւմամբք |