to cut, to cut off, to lop, to cut down;
to divide, to separate;
to take away, to discontinue, to retrench;
to shear sheep;
to cut hair;
to castrate, to geld;
— ընդ մէջ or յերկուս, to divide in halves;
— ի չորս մասունս, to cut in quarters, to quarter;
— զանդամս մարմնոյ, to cut off, to amputate, to maim, to mutilate.
κόπτω, ἁποκόπτω, τέμνω, διχοτομέω, κολοβόω caedo, succido, seco, disseco եւ այլն. Կտուր առնել. հատանել. յատանել. կոտորել. յապաւել. խզել. բաժանել.
Կտրել զծայրս ձեռաց եւ ոտից. զգրատս ի միջոյ մինչեւ ցեզր։ զլեզուն. զծառ. զուռ որթոյ. զմանուկն կամ զծառայն ընդ մէջ. զյղիս։ կտրեալ օդն՝ վաղվաղակի յինքն կարկատեցաւ, եւ այլն։
Կտրելզոտս նորա սրով։ Ի բաց կտրել զսրունս. (Խոր. ՟Բ. 31։)
կտրել զփրկութեանն վստահութիւն, զյուսոյն փրկանակ։ Արկարութիւն յուսոյն կարեցեալ։ Կտրեսցի լար, կամ ապաւանդակին պարան։ Առ սովորութեանն կտրիլ։ Զդաշն կործանողին կտրեցի. (Նար.։)
Կտրել զգլուխ, զարմատս ցաւոց, զպատճառն. (Կանոն.։ Երզն. մտթ.։ Նանայ.։)
Կտրեալ զնա ի զօրաց իւրոց՝ փախստական արար։ Ի մէջ անցեալ կտրեաց զքրմապետն, եւ փախստական տարաւ. (Զենոբ.։)
Կտրեաց ի կնոջէն։ Զերիվարսն կտրել (այսինքն արձակել) արօտի պատճառաւ. (Մամիկ.։)
Որ կտրէ զվարձս մշակին, որ է քահանայն, ընդ մարդասպանսն համարեալ է։ Ժողովուրդն զպտուղ քահանային մի՛ կտրեսցէ. (Ոսկիփոր.։)
ԿՏՐԵԼ. κείρω tondeo, detondeo. Խուզելն զխաչինս.
Կտրելն զխաչինս իւր։ Ոի՛ կտրեսցես զանդրանիկս հօտից քոց։ Կտրէ նաբաղ զհօտս իւր։ Զոր զենի պատրուճակս կտրողաց իմոց։ Իբրեւ զերամակս կտրելոց, եւ այլն։ Զօգիս եւ զայծիս քո ես ոչ կտրեցի. (Մծբ. ՟Ժ։)
Ոչխարխ պատրաստաբար կտրին, եւ ճնճղուկք մենքենայիւք որսորդաց դիւրաւ ըմբռնին. (Եփր. աւետար.։)
ԿՏՐԵԼ. Խուզել զհերս. փոքրել.
Կտրեա՛ զհերս քո, եւ ի բա՛ց ընկեա՛։ Գերծի՛ր եւ կտրեա՛ (կր) ի վերայ փափուկ որդւոցն քոց։ Կտրեաց զվարսս գլխոյ իւրոյ. (Երեմ. ՟Է. 29։ Միք. ՟Ա. 16։ Յոբ. ՟Ա. 20։)
Կտրեցի զնա միայնակեաց. (Վրք. հց. ձ։)
Ո՞վ կտրէ զիս. եւ զի ոչ կամէի աշխարհականի (տալ) կտրել. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
ԿՏՐԵԼ. εὑνουχίζω, ἑκθηλύνω eviro. ներքինացուցանել
Եթէ ոք ի քահանայից կտրիցէ զանձն իւր։ Որ զինքն կտրեաց, մի՛ լիցի քահանայ, զի անձնասպան է. (Կանոն.։)
Իշաւարեաց քինացելոց զարու յաւանակս ի մատաղութեան կարելոյ. (Եզնիկ.։)
ԿՏՐԵԱԼ (դրամ). Կտրելով պակասեալ՝ խարդախեալ. παρακεκόμμενος adulterinus.
Պղնձախառն էր քո ոսկին, եւ կտրեալք՝ գահեկանքն. (Բրս. վաշխ.։)