as, the same as, like, almost, according to, conformably, how;
when;
how ! what ! indeed !
— զի, in order that, that, to the end that, so that;
because, for;
— թէ, as if, as though;
— զիարդ եւ իցէ, at all events, no matter what happens;
— զիարդ եւ կամք իցեն, however they may wish, in whatever way one may wish it;
մարդոյ — խոտոյ են աւուրք իւր, the days of man are like grass;
որպէս, որպէս զի, — առանց քննելոյ են դատաստանք նորա, how unsearchable are His judgments !
—, մեռա՜ւ ուրեմն, what! he is dead!.
հյց. խնդ. ὠς, ὤσπερ sicut, ut, tamquam. Իբրեւ. նման. հանգոյն. ըստ. պէս.
Արդարքն որպէս զարմաւենիս ծաղկեսցին։ Համարեցաք որպէս զոչխար ի սպանումն.եւ այլն։
Մաքրեցար որպէս զոսկի ի հուր. (Շար.։)
Քրիստոս՝ ե՛ւ որպէս զմարդ ընդունի զհոգին սուրբ, ե՛ւ որպէս աստուած տայ զնա. (Մաքս. ի դիոն.։)
Եւ յամենայն հոլովս ըստ յարակից անուանց եւ բայից.
Եղէ ես որպէս մարդ առանց օգնականի։ Մարդոյ որպէս խոտոյ են աւուրք իւր։ Առաջնորդեցեր որպէս խաշին՝ ժողովրդեան քոյ։ Հաստատեցեր զոտս իմ որպէս զեղջերուի։ Ելցէ որպէս ի ճարպոյ պարարտութենէ, եւ այլն։ Տէր տէր, ես որպէս մարդ մեղայ քեզ, եւ դու որպէս աստուած ողորմեա՛ ինձ. (Վրք. հց. ՟Դ։)
Որպէս ընդ մարդոյ մարտուցեալ, եւ որպէս յաստուծոյ յաղթահարեալ. (Վրք. սեղբ.։)
ՈՐՊԷՍ. մ. ὠς, ὤσπερ, καθώς, καθάπερ, οἶον sicut, ut, quemadmodum ἁκολούθως consequenter. Որով օրինակաւ. զո՛ր օրինակ. ըստ որում. ինչպէս.
Արար՝ որպէս հրամայեաց նմա։ Եղիցին կամք քո որպէս յերկինս, (նոյնպէս) եւ յերկրի։ Ոչ որպէս ես կամիմ, այլ որպէս դու։ Արարին՝ որպէս ուսանն։ Եղերո՛ւք դուք կատարեալ, որպէս եւ հայրն ձեր երկնաւոր կատարեալ է։ Որպէս էր յովնան ... նոյնպէս եղիցի եւ որդի մարդոյ, եւ այլն։ Յարեաւ, որպէս ասացն։ Որպէս ի միում մարմնի բազում անդամս ունիմք, նոյնպէս եւ այլն։ Լինել այսպիսի, որպէս (յն. որպիսի) եւ եսս եմ։ Գտանիցեմ ձեզ, որպէս եւ դուք ոչ կամիցիք։ Մատուցանել ողջակէզս, որպէս եւ գրեալ է ի գիրս մովսեսի։ Շինեսցուք զտաճարն, որպէս եւ հրամայեաց մեզ կիւրոս։ Արարին՝ որպէս կարգեալ եւ հրամայեալ էր։ Որպէս եւ դաւիթ ասէ զերանութիւն մարդոյ. եւ այլն։
Որ յառաջ քան զլինել ճարտա՛ր գիտէ զամենայն ինչ՝ այնպէս, որպէս յետ կատարելոյն ամենայնի. (Ոսկ. ես.։)
Ո՛չ այնչափ ապականէ հուր զայգիս, որպէս անիրաւութիւն զաղքատս։ Որպէս պատիւն մեծ, (նոյնպէս) եւ պատիժքն սաստիկք. (Գէ. ես.։)
ՈՐՊԷՍ. մ. ὠς, ὦς ἅν, ὄταν, ὤστε ut, quum, cum, mox ut, dum, quando ἑν τῷ in եւ այլն. Յորժամ. իբրեւ. երբ. մինչ. այն ինչ. զոյգ ընդ. երբոր. պէս.
Արդ զսա ակնունիմ արձակել, որպէս նոյն հետայն զանձնէ ստուգեցից։ Ի ժամանակի՝ որպէս (կամ յորժամ) բորբոքեսցի բարկութիւն նորա։ Վկայութիւնն յովսեփու՝ զոր եդ ընդ նմա, որպէս ելանէր նա յերկրէն եգիպտացւոց (յն. յելանելն)։ Խոստովան եղէց ... որպէս ուսայց զիրաւունս արդարութեան քո (յն. յուսանելն)։ Նստէաք, եւ լայաք, որպէս յիշեցաք մեք (յն. ընդ յիշել մեր) անդ զսիովն. եւ այլն։
Ո՞ՐՊԷՍ. մ.մջ. πῶς; quomodo? Որո՞վ օրինակաւ. զիա՞րդ. ի՞նչպէս.
Ցօրէնս զի՞նչ գրեալ է, ո՞րպէս ընթեռնուս։ Հայեցարո՛ւք ի շուշանն, ո՛րպէս աճէ։ Մի՛ հոգայցէք, թէ ո՛րպէս, կամ զի՞նչ խօսիցիք։ Պատմեաց մեզ, ո՛րպէս ետես զհրեշտակն.եւ այլն։
Ո՛րպէս զիա՛րդ եւ գիտիցեն, ըստ կարգին իւրեանց՝ արասցեն։ Ո՛րպէս զի՞նչ կամի պաշտել՝ պաշտեսցէ. (Եղիշ. ՟Գ. ՟Է։)
Զի ո՛րպէս եւ է՝ ծանիցուք զանճառելին. (Բրս. ապաշխ.) յն. ὀπωσδήποτε utcumque.
Ասի եւ ի հոլովականն.
Ի ներքոյ կալով հրամայէր զո՛րպէսն առնել. (Խոր. ՟Բ. 32։)
Յոլով աշխատ եղէ գտանել զորպէսն սուլթանացն՝ որ ի թուրքացն, եւ գտի այսպէս. (Վրդն. պտմ.։)
ՈՐՊԷՍ շ. οἶον ut. որ եւ ՈՐՊԱԿ. Օրինակ իմն. Ո՛րգոն. ո՛րզան. զոր օրինակ. ինչպէս, օրինակ ըլլայ.
Մարմին, ո՛րզան, քար. եւ իր, ո՛րպէս, խրատ։ Ազգական է, որ զազգ յայտնէ. ո՛րպէս, վրացի. (Թր. քեր.։)
Կարծիցի ոմանց, որպէս, յունացն հեթանոսաց, եւ արանցն մոգուց, եւ հերձուածողաց. (Եզնիկ.։)
ՈՐՊԷՍ. շ. ὄπως, ὄπως ἅν ut, uti, ut quippe, quatenus. Նոյն ընդ Որպէս զի. զի թերեւս. զի. որ.
Ի նմանէն խնդրեսցես դու, որպէս ուղղեսցին ճանապարհք քո։ Բարձր արարեր զիս ի դրանց ի մահուանէ, որպէս պատմեցից զամենայն օրհնութիւնս քո։ Որպէս սաղմոս ասասցեն քեզ փառք իմ։ Որպէս արդար եղիցես ի բանս քո։ Բարի է ինձ, զի խոնարհ արարեր զիս, որպէս ուսայց զարդարութիւնս քո։ Խնդրեաց ի նոցանէ թուղթս, որպէս՝ թէ զոք գտցէ, կապեալս ածցէ.եւ այլն։
Ո՜ՐՊԷՍ. մջ. ὠς! quam! Բա՛բէ, քանի՛. ո՛վ զիա՛րդ. իբրե՛ւ զի. որպէ՛ս զի.
Ո՜րպէս սիրելի են յարկք քո, տէր զօրութեանց. (Սղ. ՟Ձ՟Գ. 1։)
Ո՛վ խորք ... ո՜րպէս (կամ որպէ՛ս զի) առանց քննելոյ են դատաստանք նորա. (Հռ. ՟Ժ՟Ա. 33։)
ՈՐՊԷՍ ԶԻ. շ. ὄπως, ἴνα ut, uti. Զի. այսինքն Վասն այնորիկ՝ զի. առ այս վախճան՝ զի. որ.
Առնեն, որպէս զի փառաւորեսցին։ Որպէս զի եղիցի ողորմութիւնն քո ի ծածուկ։ Որպէս զի եկեսցէ ի վերայ ձեր ամենայն արիւն։ Որպէս զի մի՛ լիցի նմա ժամանակ ինչ յամել յասիա.եւ այլն։
ՈՐՊԷՍ ԶԻ. ὤστε, ὤς ita ut, quasi. ըստ յն. ոճոյ. Մինչ զի. այնպէս զի. որպէս թէ. իբր թէ. անանկ որ.
Դիւահարք երկու չարաչարք յոյժ, որպէս զի չէր հնար ումեք անցանել ընդ այն ճանապարհ։ Բժշկեաց զնա, որպէս զի համրն եւ կոյրն խօսիցի եւ տեսանիցէ։ Որպէս զի լինել նմա հինգերորդ յաբրահամէ։ Տաց քեզ, որպէս զի ոչ եղեւ նման քեզ ի թագաւորս.եւ այլն։
Այսպէս է արքայութիւն աստուծոյ, որպէս՝ զի այր մի արկանիցէ սերմանիս յերկիր։ Որպէս զի թէ՝ որ տնկեաց զունկն, ինքն ո՞չ լուիցէ։ Որպէս զի նշաւակ եղէ ես բազմաց. եւ այլն։
Բաժակ անապակ խառնեալ. որպէս զի ասիցէ, թէ սեռն յարդարութիւնն է, եւ խառնեալ ի մարդասիրութիւն. (Սեբեր. ՟Թ.)
Զեղբարսն անուանեալ պահլաւս. որպէս զի լինել նոցա պատուականագոյն։ Ամբարիշտն նեստոր այլ որդի ասէր շնորհօք ի մարիամայ, եւ ա՛յլ որդի ի հօրէ յառաջ, որպէս զի լինել երկու որդիս. (Խոր. ՟Բ. 27։ ՟Գ. 61։)
Որպէս զի ասիցէ». այսինքն որպէս թէ. (Կիւրղ. ղկ. ստէպ։)
Դողացուցանէր. որպէս զի փլեալ տարածանիցի համատարած ամենայն ի վերայ լերանց։ Տէրն ինքնին օգնեաց մեզ, որպէս զի զանուն քաջութեան ժառանգեցաք։ Որպէս զի բարեկամացեալ էր նորա ընդ հերանայ հոնի. (Եղիշ. ՟Բ. ՟Ե. ՟Է։)
Առատաձեռն առ ամենեսեան գտեալ՝ սիրալիր սրտիւ, որպէս զի յայսմ սակի ամենեքեան իսկ նմա հաճեալ հաւանեալ էին. (Յհ. կթ.։)
ՈՐՊԷ՛Ս ԶԻ. մջ. ὠς! quam! Ո՛վ ո՞րպէս. քանի՞. իբրե՜ւ զի.
Որպէ՜ս զի բազում արարեր զողորմութիւն քո աստուած։ Որպէ՛ս զի ահեղ են գործք քո։ Որպէ՛ս զի մեծ են գործ քո տէր։ Որպէ՛ս զի քաղցր են ի քիմս իմ բանք քո.եւ այլն։
ՈՐՊԷՍ ԹԷ. շ. ὠς, ὤστε tamquam, ac si, iya ut, sicut, quasi. Որպէս այն թէ. իբր թէ. եւ Մինչ զի.
Որպէս թէ չիցեմ գալոց առ ձեզ, ոմանք հպարտացան։ Որ ունիցին կանայս, որպէս թէ չունիցին. եւ որ լայցեն, որպէս թէ ոչ լայցեն։ Այնպիսի պոռնկութիւն, որ ոչ եւ ի հեթանոսս. որպէս թէ զկին հօր իւրոյ ունել. եւ այլն։