the inner side;
bottom;
earth;
root;
յ— բերդին, under the castle walls;
յ— լերին, at the foot of the mountain;
ընդ — տանել զոք, to drag a person along the ground;
ընդ — տանել զլերինս, to raze the mountains to the ground, to level with the earth;
բրել զ—ս այգւոյ, պատառել զ—ս որթոյ, to dig about the roots of vines.
(լծ. թ. ուճ ). πυθμήν (որ ի սուրբ գիրս թարգմանի՝ փունջ, եւ ուռ) fundum, -us (լծ. ընդ փունջ) radix, ima pars եւ ramus, culmus. Ծայր. ծագ. մանաւանդ Ստորին կողմն. ստորոտ. յատակ. արմատ. փունճ, ծարը, տակը.
Զի՞նչ քան զունջ ծովու խորագոյն է։ Ի ձեռն ծովուն անկեալ դնէի յունջ։ Ունջ ծովուն ի ներքոյ կայր անդնդոցն. (Փիլ. յովն.։)
Զի՞նչ իցէ ունջ եւ սպառուած ամենայնի (ի ներքոյ ջուրց)։ Զցօղ մեղուն քաղեալ, եւ ի խորս մոմակերտ գբոցն յունջս արկեալ համբարեալ դնէ. (Վեցօր.։)
Երեսք ըստ ընջոյ աչացն նստոյ բնաւորեալ։ Սիրտն բազում անցս գնացից ունի, եւ զամենեսեան՝ որ յիւր փոթուածքն են, առ ունջ շնչաբեր երակին բերանաբացեալս ունի. (Նիւս. կազմ.։)
Զի էր հարեալ զխորանն ի ձոր՝ յունջ բերդին. (Բուզ. ՟Դ. 18։)
Է՛ ճանապարհ, որ թուի ի մարդկանէ՝ թէ ուղղակի է, բայց կատարումն նորա՝ ունջ դժոխոց. (Համամ առակ.։)
Է ճանապարհ, որ թուի մարդկան, թէ ուղիղ իցեն, բայց կատարած նոցա հայի յունջս դժոխոց. (Լմբ. առակ.։)
Զի՞նչ շահք են յայգւոյ, զորոյ զունջսն ոչ բրեն, եւ զորթն ոչ յատանեն, եւ զողկոյզսն ոչ ուղղեն. (Իսիւք.։)
Ապականէին զայգին, եւ բրէին, պատառէին բազում ունջս որթոյ։ Ո՞վ են լերինքն այն, զոր դուն ընդ ունջ տանէիր». այսինքն հիմնայատակ առնէիր. (Բուզ. ՟Դ. 8. 54։)
Մարգարիտն ո՞չ գաղտակուրն ծնեալ, ո՞չ իբրեւ ունջ (կամ ունչ) ձեւով յառաջ եկեալ երեւի. (Եպիփ. աւետար.։)
ՈՒՆՋԱՄԲ ԲԵՐԻԼ. Ի բուռն անկանիլ եւ ձգիլ. φέρομαι abripior, in manibus versor.
Գրէ՛ իսկ թէ զիս իբր ունջամբ բերեալ (կամ իբրու նջամբ) բերեալ հանդէպ բախելով զարթուցեր. (Պղատ. օրին. ՟Թ։)
որպէս ռմկ. ունճ. Մուր. ծուխ մածեալ յորմս վառարանի.
Աղ, եւ ունջ խառնեալ՝ ածէին ընդ քիթսն. (Ոսկիփոր.։)