cf. Մութն.
ՄՈՒԹ ՄՈՒԹՆ. μυχός penetrale, intimus, recessus σκότος tenebrae θύελλα, γνόφος, ζόφος caligo ἁόρια situs invisibilis, obscuritas. Խաւար. աղջամուղջ. մէգ. մթութիւն ի մուտս խորշից. վայր անլոյս. ալք. մութ.
Խաւար եւ մէջ եւ մութ։ Կալաւ զիս մութ անհնարին։ Գիշերի ծածկեաց զնա մութ։ Ընդ մութ շրջեցան։ Յարեան եւ փախեան ընդ մութն։ Յանմատուցից մթից դժոխոցն, եւ այլն։
Իսկ (Առակ. ՟Է. 9.)
Դադարեալ ի մթոց գիշերոյ.
լա՛ւ եւս այլ ձեռ. ըստ յն.
Դադարումն եւ մութ գիշերոյ։
Մթով դիւացն խաւարեալք. (Եզնիկ.։)
Հայեցեալ ի ներքս ընդ մութ գիշերոյն. (Եղիշ. ՟Ը։)
Կեդար՝ խաւար եւ մութն թարգմանի. (Զքր. կթ.։)
Գերանաւ կուրացելոյս զմութ այլոց սրատեսել. (Յհ. կթ.։)
Բազում մութ ածեալ ունի։ Մութ մեղացն փարատի։ Ընդ մութ շրջել։ Զերծանի ի մթոյն։ Զմութս վշտաց եւ նեղութեանց։ Կրկին իսկ մութ յանձին կորզեն։ Գուցէ որպէս ի մթի այսր անդր ծփիցիմք. (Ոսկ. մտթ. Ոսկ. սղ. Ոսկ. ես.։)
Մութ ընդ մութ մածեալ նսեմ (ի թաբոր՝) լոյս եղեւ ծագմամբ լուսոյն. (Շ. տաղ.։)
Մեկնէ իսկ, թէ յորո՛ւմ մթի էին. (Սեբեր. ՟Գ։)
Կամ աղտեղի կոյր խըլըրդան, որ կայ յանլոյս խաւար մըթան։ Եւ նստուցէր զիս ի մըթան, իբր ըզմեռեալ ի գերեզման. (Շ. եդես.։)
Չհամարին զմութն մութ, զի պայծառ քո լուսովդ աչք մտացս զուարթանայ. (Գէ. ես. (որ լինի եւ ածական)։)
Մութն անհնարին (խորհրդոց) անկաւ ի վերայ պիղատոսի. (Զքր. կթ.։)
ՄՈՒԹ ա. γνοφώδης caliginosus, tenebrosus եւ այլն. Խաւարին. մթին. աղջամղջին. միգապատ. մթագոյն. թխագոյն. նսեմ. տխուր. եւ Բոսորային.
Իբրու ի մութ խաւարի լոյս խաղաղութեան ծագեաց մեզ. (Եւս. պտմ. ՟Թ. 9։)
Մութ է գոյն դիմաց մերոց. վասն զի ոչ զուարթացան երեսք մեր ի խորհուրդս սրբութեան. (Եղիշ. միանձն.։)
Ի մութն տուն ղօղէ. (Լմբ. պտրգ.։)
Բոսորդ կոչի ի մեր լեզուս մո՛ւթն. (Կոչ. ՟Ժ՟Գ. (իբր ռմկ. պօզարախ, պօզլախ։))