to rise up, to ascend, to mount, to go up;
to raise oneself, to rise, to get up;
— մտօք առ աստուած, to raise the heart to God;
հակառակ, ընդդէմ —, to revolt, to rise, to rise against, to rebel;
ի մտաց —, to grow proud;
դատախազ —, to accuse of, to charge with, to arraign, to impeach.
ՀԱՄԲԱՌՆԱՄ αἵρω, ἑξαίρω եւ այլն. extollo, elevo. որ եւ ԱՄԲԱՌՆԱԼ. Համայն բառնալ ի վեր կոյս. վերացուցանել. բարձրացուցանել. վեր վերցընել.
Համբառնալ զաչս, զգլուխ, զպարանոց, զաջ, զձեռս, զոտս, զանձն, ի վեր, ի բարձունս, շուրջ, յերկինս, ի լերինս, առ աստուած, եւ այլն։ Համբարձ զձեռն իւր ի վերայ արքայի դաւթի։ Համբա՛րձ զձեռն քո ի վերայ ամբարտաւանութեան նոցա։ Համբաձէ՛ք իշխանք զդրունս ձեր ի վեր.եւ այլն։
Թէ եւ ոչ զերեսս բաւական իցեմ համբառնալ ի վեր առ քեզ աստուած։ Զդէմսն համբառնայցէ. (Նար.։)
Զեղջիւրդ ի յամպս համբարձէր. (Շ. եդես.։)
ՀԱՄԲԱՌՆԱՄ, բարձայ, ձի՛ր, ձեալ. կ.չ. ἁναβαίνω ascendo եւ այլն. Վերանալ. բարձրանալ. ի վերա ելանել. ի վեր երեւիլ. վեր ելլալ.
Համբարձաւ աստուած օրհնութեամբ։ Համբարձցին դրունք յաւիտենից։ Համբարձաւ յերկինս։ Երթայի համբարձեալ՝ ի դիմել հոգւոյն իմոյ։ Որ շինէ յերկինս զհամբառնալ իւր (այսինքն զվերելս)։ Յաւուրս ժամանակացն այնոցիկ համբարձաւ մատաթի։ Համբարձաւ յուդա մակաբէ։ Համբարձաւ յովնաթան փոխանակ յուդայի.եւ այլն։
Յետ համբառնալոյ փրկչին մերոյ։ Ի համբառնալ բանին յերկինս. (Յհ. կթ.։ Շար. եւ այլն։)
Ի կամարն երկնից համբարձան։ Հակառակ քո համբարձելոյն։ Անձին իմում դժնեայ դատախազ համբարձայ։ Եւ ոչ նաւ համբառնայ հանդէպ առանց ուղղչի. (Նար.։)
Մի՛ ի վերայ մեծութեան, եւ մի՛ փառօք ունայնացեալք՝ ի մտաց համբառնալ. (Փիլ. բագն.։)