cf. Հիւպատոս.
ՀԻՒՊԱՏ կամ ՀԻՊԱՏ. ՀԻՒՊԱՏՈՍ ՀԻՊԱՏՈՍ. Բառ յն. ի՛բադօս. ὔπατος . որ ըստ լտ. գօնսուլ. consul. Բդեաշխ. իշխան հրամանատար. փոխարքայ. տարեւոր գործակալ կամ կուսակալ.
Ղեւկիոս հիւպատոս հռոմայեցւոց. (՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 16։)
Կացուցին հիւպատս եւ զօրավարս. (Արծր. ՟Ա. 15։)
Առաջի պոնտացւոյ պիղատոսի, եւ ոչ առ այլով հիւպատոսիւ. (Միսայ. խչ.։)
Հիպատք բրուտեանք. զհիւպատսն, եւ այլն. (Եւս. քր. ստէպ։)
Գիտեմք զքրիսաւորիէ հիպատոս ի հռոմ, բարեկամ պորփիւրի. (Անյաղթ պորփ.։)
Եթէ զթագաւորէ ասիցես, կամ զհիպատոսիցն պատուոյ. (Սարգ. յկ. ՟Ա։)
Ի ՀԻՒՊԱՏՈՋՆ, կամ Ի ՀԻՊԱՏՒՈՋՆ. իբր Ի Հիւպատոսութեան. յամի իշխանութեան այս անուն կամ այն անուն հիւպատոսաց, եւ կայսերաց հիւպատեամբ ճոխացելոց. յն. իբադի՛ա. ὐπατεία consulatus, Cos. Coss. իբր consule, consulibus. այսինքն առ հիւպատոսաւ, առ հիւպատոսօք.
Ի հիպատւոջն աւսոնիոսի եւ ղոբռիոսի։ Ի հիպատւոջն գրատիանոսի հինգերորդում, եւ յիւրում թէոդոսի յառաջնումն։ Ի հիպատոջն եւ այլն. (Սոկր.։)
Գործեցաւ այս ի հիւպատւոջն դիոկղիտիանոսի եւմաքսիմիանոսի. (ՃՃ.։)
ՀԻՒՊԱՏԻՔ կամ ՀԻՊԱՏԻՔ. ՀԻՊԱՏՔ. որպէս Հիւպատոսութիւն. ուստի ՏԱԼ ՀԻՊԱՏԻՍ կամ ՀԻՊԱՏՍ՝ է Վարել զպաշտօն հիւպատոսութեան, կամ ունել կայսերաց զայն անուն պատուոյ ամս քանի մի.
Թագաւորէ աւգոստոս ամս ՟Ժ՟Զ. եւ ետ հիպատիս ՟Ժ՟Գ. Տիբերիոս ամս ՟Ի՟Գ. եւ ետ հիպատիս ՟Թ ... (այլ ոք) ետ հիպատս ՟Ժ ... ետ հիպատս ՟Զ. եւ այլն. (Շիր. քրոն.։)