to drive in, to force into or penetrate, to fasten in, to fix, to force down, to plunge;
to pierce, to prick, to run through;
to temper iron or steel, to caseharden;
— զձեռն, to stretch, to extend or hold out the hand;
— զձեռն յարիւն ուրուք, to imbrue the hands in the blood of;
մխեաց զդաշոյնն ի լանջս նորա, he has plunged the dagger in his heart;
cf. Ձեռն.
βάλλω, ἑμβάλλω, ἑπιβάλλω mitto, injicio βάπτω, ἑμβάπτω mergo, tingo եւ այլն. Մղելով իմն մուծանել ի ներքս, կամ ի խորս արկանել. ընխոթել. որպէս թաթաւել. եւ Ձգել կամ արկանել զձեռն. բուռն հարկանել. խօթել, թաթխել, եւ ձեռք զարնել կամ դպցնել.
Մխեցից զձեռս իմ ի կողս նորա։ Բե՛ր զձեռն քո, եւ մխեա՛ ի կողս իմ։ Մխեսցէ յիւղ զոտն իւր։ Ոտք քահանայիցն մխեցան յեզր ջրոյն յորդանանու։ Որ մխեաց ընդ իս զձեռն իւր ի սկաւառակդ։ Որ մխեաց ընդ իս ի սկաւառակդ.եւ այլն։
Մխեաց զբազուկս իւր ի գործ։
Ոչ ոք մխեաց ի նա ձեռն։ Մի՛ մխեր զձեռն քո ի պատանեակդ։ Ձեռն տեառն մխեցաւ յիս. եւ այլն։
Ի հրէաստան մխեցաւ (այսինքն միջամուխ եղեւ)։ Որ կամիցին մխել ի բանս մատենիցդ՝ այդրէն ի դոյն թաւալեալ. եւ այլն։
Որք մխեցան ի սէր նորա՝ զպատուիրանս նորա պահել. (Ագաթ.։)
Ովանն գազանի ի ծով մխել. (Եւս. քր. ՟Ա։)
Հարկ եղեւ ի սիրոյ բարեկամաց մխել ի խնդիր ճառիցս. (Եզնիկ.։)
Մխիլ ի քննութիւն առակացն սողոմոնի։ Սկսանի յառաջին հասակն, եւ ի մխելն յաշխարհս բնութեանս ծննդոց. (Լմբ. առակ.։)
ՄԽԵԼ. βάπτω, ἁκονάω tingo, acuo. որպէս Կարծրացուցանել զերկաթ իբրեւ զպողովատիկ. իմա՛ մխելով ի ջուր ջերմ, կամ նախ ի հուր, եւ ապա ի ջուր. (իրօք կամ նմանութեամբ)
Ի հուր դնէր զսա, եւ յետ այնորիկ մխէր ի ջուր. (Պղատ. տիմ.։)
Որպէս նետք հզօրի, զի մխեալ կայծակամբք կաղնւոյ. (Սղ. ՟Ճ՟Ժ՟Թ. 4։)
Եւ դու մխեալ ես բարկութեամբ. (Յոբ. ՟Ժ՟Ը 4։)
Զնիզակն, որ էր արեամբ զեռնոց մխեալ. (Խոր. ՟Բ. 8։ Յհ. կթ.։ Շ. վիպ.։)
Զձուլեալ մարմինդ ի հրոյ աստուածութեանդ՝ ջրով յորդանանու այսօր մխեցեր. (Ճշ.։)
Ջրով կիզցի մարմինս մեր. սէրն մեր առ քրիստոս ջրով մխեսցի. (Սիսիան.։)
Մխեա՛ զմարմինդ նեղութեամբ, եւ զսիրտդ երկիւղիւն աստուծոյ. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)