author, creator;
captain, chief, conductor, guide, escort, director, guardian, rector;
ordinary principal, provost, overseer, prelate, superior, father;
— կարգել, to set over.
belonging to a prelate;
that conducts, that regulates.
chief of authors or prelates.
immoderate thirst of dignity or power.
residence of a prelate, — presbyter or ordinary.
to Conduct, to lead, to guide, to command, to head, to rule, to govern, to direct, to escort, to accompany.
conduct, command, governance, direction;
provost-ship, prelature.
antiquity, priority, primacy.
forward, before;
— կողմանէ, in front of, in presence of;
յառաջոյ քան, before.
packthread, string;
waxed thread;
rope, cord, line;
thread.
to tie with string;
to cord.
name, title;
diction, elocution;
tale, recital.
fable, fiction, tale, romance, novel;
apologue;
mythology;
enigma.
narrator, fabulist;
mythologist;
romancer;
quack, story-teller.
to tell tales, to talk nonsense.
tale, fable, story;
tales, idle talk;
quackery, romancing;
mythology.
cf. Առասպելաբան.
cf. Առասպելաբան.
romantic, fabulous.
who tells idle stories, novelist, who spreads news;
fabulist;
fabulous.
cf. Առասպելաբան.
cf. Առասպելաբանեմ.
fabulously.
ceiling, roof;
floor;
garret.
wainscot canopy.
abundant, superabundant, copious;
rich, full, plentiful;
liberal, generous;
simple, plain, clear.
who gives or distributes bountifully, liberal, generous.
generosity, liberality, abundance.
fruitful, abundant, fertile.
abudance, fertility, abundance.
that flows copiously, abundant.
cf. Բազմագութ.
cf. Առատաբուղխ.
liberal, generous, bountiful;
plentifully, liberally, abundantly.
to give bountifully, liberally, to gratify, to favour.
liberality, generosity, bounty, munificence, favour, gift, privilege.
who gives liberally;
that is given adundantly, abundant, copious.
liberal, noble, generous, magnanimous;
ingenious, intelligent.
generosity, liberality;
abundance, fertility of mind, intelligence.
to abound, to increase, to augment;
to overflow;
to run over;
to be bountiful, generous;
to be proud;
to be angry, to be in a passion.
cf. Առատաձիր.
cf. Առատաձիր.
abundantly, superabundantly, copiously, plentifully, liberally, greatly, nobly, richly, splendidly;
profusely;
fruitfully.
cf. Առատաբաշխ.
to fill, to heap up;
to augment.
abundance, plenty, superabundance, exuberance, copiousness;
fulness, repletion;
fertility, fecundity;
անչափ —, profusion.
smalled
cf. Առատուկ.
objective
object;
subject;
aim;
end.
man;
mortal;
the human race;
կին —, woman;
որդի —ոյ, the Son of Man;
— եւ աստուած, Man-God;
բարի —, worthy or honest man, man of worth;
գեղեցիկ —, handsome man;
բարեսիրտ —, man of feeling, generous-hearted man;
—ն անօրէնութեան, antichrist;
յարգէ —, man of straw;
a scare-crow;
— ի —ոյ, from one man to another;
ամենայն —, every man;
արժանի —ոյ, manly;
անարժան —ոյ, unmanly;
ի բաց մերկանալ զ—ն հին, to put off the old man;
— առ — կուտակիլ, to crowd or rush together, to press, to throng;
արար աստուած զ—ն ի պատկեր իւր, God made man after his image;
ի բարեբաստութիւն —ոյս, for the happiness of mankind;
cf. Այր, cf. Մարդիկ.
murderous, exterminating;
— առնել, to kill, to put to the sword.
body;
flesh;
man, creature, mortal;
corpse, dead body;
carcass, carrion;
body, consistency;
whole, ensemble;
solid;
— առնուլ, to become incarnate;
եւ բանն — եղեւ, and the Word was made flesh;
cf. Երկնային.
adb. with giant strides;
— ընթանալ, to walk or advance -;
— յառաջադիմել, to make rapid progress;
— great improvement.
renunciation, renouncing, relinquishment;
abdication;
resigning, resignation;
denial, refusal;
leave of absence;
dismission, discharge;
permission;
parting, leave;
farewell, adieu, good-bye;
— առնել, տալ, cf. Տալ հրաժարական ողջոյն;
to renounce, to give over, to relinquish, to resign;
to retire from, to leave off;
to bid adieu or farewell;
ի —ի կացուցանել, to dismiss, to discharge, to send or turn away;
առնուլ — անդարձ, to bid an eternal farewell, to bid adieu for ever.
command, order, injunction, ordination, behest;
permission, authorization, license, leave;
decree, edict;
հակառակ —, counterorder;
—ք, destiny, fate, lot, fatality;
doom;
— հաւատոց, doctrine of faith;
— պատասխանւոյ, oracle;
անդարձ —, irrevocable order;
— հանել, դնել, տալ, to command, to order, to dispose;
to appoint, to decree;
to give leave, to permit;
— առնուլ, — պատուիրանի առնուլ, to obtain leave;
to receive orders or directions;
— տալ վասն տանն իւրոյ, to make one's will;
ես եդի զ—ս զայս, յինէն ել —ս այս, I have signed this decree;
cf. Զէն;
fire-pot.
cf. Հրաշք;
wonder-struck, astonished;
— առ —, admirably, wonderfully;
wonders, prodigy;
—ք ջրաբաշխականք, hydraulic paradox.
place, spot, ground;
public or market-place, market, exchange;
town-hall, town-house;
concourse of people, assembly, the public, crowd;
court, tribunal;
good cheer, feast;
արտաքին —ք դրանց, porch, portico, atrium, vestibule;
տիեզերական, ահեղ —, last judgment;
— մեհենից, gymnasium;
cf. Ըստ, ընթացք, թատր;
ի —ս, ի —ի անդ, —աւ, in the public places, in public, publicly, notoriously, evidently, frankly, plainly, openly;
— դնել, to consult, to deliberate;
— առնել, cf. Հրապարակեմ.
made public, published, divulged every where, rumoured abroad;
— առնել, to publish, to make known far and wide, to divulge, to noise or rumour abroad;
— լինել, to become public, to take wind, to be published, divulged.
seen by all, public;
հրապարակատես առնեմ, cf. Հրապարակեմ, cf. Յայտնեմ, cf. Հանդիսացուցանեմ.
throwing, casting or shooting fire;
gun, musket, fusil, piece, arquebuse, rifle, blunderbuss;
— բաղխիչ, գայլախազեայ, կախաղանաւոր, ասղնաւոր, կրկնահար, հողմահար, յետախցիկ, որսոյ, թռչնորսական —, percussion-gun, flint-gun, pendulum-gun, needle-gun, double-barrelled gun, air-gun, breech-loading, sporting-gun or shooting-gun, fowling or birding-gun, musket or rifle;
բաղխիւն —ի, musket-shot;
շռինդ —ի, report of a gun;
հարուած —ի, gun-shot wound;
— բարկութիւն, շանթք, thunder, thunder-bolt;
լնուլ զ—, to load a gun;
արձակել զ—, to shoot, to let off, to discharge, to fire;
չառնուլ հուր —ի, to miss fire, to flash in the pan;
—ք, hail of fire;
musketry.
to invite, to desire, to invite to a feast or assembly;
to convoke, to convene;
յառաջագոյն —, to predestine;
— ի ճաշ, to ask or invite to dinner.
fire, conflagration;
— ի ծովւ, ի նաւի, ship on fire out at sea;
fire on board ship;
— արկանել, հանել զ—, to fire, to set on fire, to give to the flames;
— վառեցաւ, it was burnt;
cf. Հուր;
cf. Ջրհան.
angel;
deputy;
messenger, envoy, ambassador, legate;
courier, express;
indication, sign, token;
—ք, the angels, heavenly spirits;
— հայրապետին հռովմայ, nuncio, the Pope's -;
— մարտի կամ հաշտութեան, herald;
պահապան —, tutelary or guardian-angel;
— տեառն, angelus;
բարի —ք, the good angels;
չար —ք, the evil spirits;
—դ իմ ! my angel ! my darling !
—ս առնել, առաքել, արձակել, յղել, to send a messenger or ambassador.
angelic nature;
embassy, message, deputation, delegation;
—ս առաքել, առնել, to send ambassadors, deputies, to depute, to send a commission.
cannon, gun, piece of ordnance;
հաստարան —ի, carriage;
գնդակ —ի, (ռումբ), cannon-ball;
— պղնձի, a bronze cannon;
փոշի —ի, gunpowder;
արձակմունք —ից, cannon shot;
cannonade;
բոմբիւն —ի, report of a cannon;
cf. Հնչիւն;
cf. Թնդիւն;
cf. Հնչեմ;
արձակել —ս, to fire off, to fire or discharge a gun, to cannonade;
անգործ առնել զ— թշնամւոյն, to dismount a gun;
թնդայ, որոտայ —ն, the artillery thunders.
inheritance;
legacy, bequest, gift by will, endowment;
— առնել, to bequeath.
burnt, kindled, on fire;
fire;
— առնել, to burn, to kindle, to consume by fire;
— լինել, to burn, to be burnt or consumed by fire.
cf. Հրկէզ առնեմ.
cf. Հրկէզ առնեմ.
fire-brand, incendiary, burner;
linstock;
—ք, conflagration, fire;
— նաւ, fire-ship;
— առնել, to set on fire, to set flames to;
— լինել, to be burnt, destroyed by burning.
cf. Աճառ.
edict, decree;
գիր —ի, chronicles, annals;
— առնել, հանել, to issue a decree;
—ս առնել, to make or publish edicts.
sinistrously, unfavourably, awkwardly, untowardly, perversely unluckily, unfortunately;
cf. Ձախողակ;
— բարեպաշտութիւն, mistaken piety;
— պատկառանք, bashfulness, sheepishness;
առ — ամօթոյ, from mere shamefacedness.
derision, mockery, jeering, laughter, laughing-stock;
— առնել, to taunt, to rally, to scoff, jeer or laugh at, to mock, to make game or sport of, to turn into ridicule, to make laughing-stock of, cf. Ձաղեմ;
— լինել, to make a fool of oneself, to expose oneself to the laughter of every body, to be laughed at, to be the laughing-stock of.
exposed to laughter, turned into derision;
dishonourable, infamous, ignominious, opprobrious;
— առնել, to expose to to the laughter of every body, to make a spectacle of, to expose to ignominy, to defame, cf. Ծանակեմ, cf. Խայտառակեմ.
derision, mockery, laughter;
triumph;
ձաղել —ումն, —ումն յաղթութեան առնել, to triumph, to be triumphant, to conquer.
voice;
sound;
cry, shout;
noise, rumour, clamour;
term, word, speech, tongue, language;
tone, tune;
—ք պորփիւրի, the five universals, (term in logic);
— թռչնաց, warbling of birds;
— ցնծութեան, cry shout of joy;
— աղաղակի, cry, clamour;
cry of pain, moan, lament, groan;
նուագումն —ի, loss of voice;
կերկերումն —ի, hoarseness, raucity;
ի — բարձր, aloud;
զօաւոր, մեծավայելուչ, ախորժ, քաղցր, սասկայոյզ, տկար, դողդոջ, թրթռուն, անախորժ, կերեկրեալ or կերկեր, նուաղեալ —, loud or strong, grave or serious, agreeable, sweet or soft, passionate or pathetic, faint or weak, trembling, thrilling, tremulous or quivering, disagreeable or harsh, hoarse, falling voice;
—թաւ or թամբ, սուր or զիլ, base, deep, soprano, shrill sound or voice;
— բառնալ, արձակել, առնել, արկանել, առնուլ, to cry, to utter, to send forth cries, to cry out, to shout, to clamour;
— ածել, to cause a voice or cry to be heard;
to cry;
— տալ, to cry out, to exclaim, to shout;
to speak, to apostrophize;
to defy, to challenge;
ի — ասել, to say, to pronounce aloud, to tell, to recite;
ի մի — պատասխանել, to answer unanimously, with one accord;
աղաղակել ի — մեծ, to cry with a loud voice;
to shout, to clamour, to yell;
բարձրացուցանել կամ ցացուցանել զ—, to elevate, to raise;
to lower, to abase the voice;
բարձրացուցանել զ— աղաղակի, to raise one's voice;
— բարձեալ գոչել, to cry out, to vociferate;
— զկնի եդեալ կոչել ցոք, to call after one;
— տուեալ խրախուսել, to exhort aloud;
— տալ միմեանց, to provoke mutually, to defy;
to shout on, to exhort, to animate, to inspirit, to cheer up, to inspire with courage, to excite;
— տալ մարտի, to declare war, to declare oneself opposed to;
— տալ ըննդէմ երկնից խիզախել, to lift up the head against high heaven, to be proud, arrogant, boastful;
— նորա գելաւ, his voice failed him;
նուաղեալ է —ն, he has a dying voice.
cf. Ձանձրալի;
cf. Ձանձրութիւն;
— առնել, to tire, to annoy, to plague, to importune, to tease.
tedium;
cf. Ձանձրութիւն;
cf. Ձանձրանալի;
— առնել, լինել, cf. Ձանձրացուցանեմ;
cf. Ձանձրանամ.
wearisomeness, tediousness, irksomeness, ennui, annoyance;
laziness, idleness;
— մեծ պատճառել, տալ, to annoy greatly, to tease or plague excessively.
to stretch, to spread, to extend;
to throw, to hurl, to fling;
to shoot, to dart;
to draw;
to attract, to entice, to allure, to decoy, to lure;
to carry off, to bring, to drag, to drag along;
to take or suck in, to suck;
to inhale, to aspire, to breathe;
to lengthen out, to prolong, to protract;
*to leave;
— զօդ, to respire, to breathe;
— զաղեղն, to draw a bow;
— զնետ, to let fly an arrow, to shoot;
— զսուրն, to brandish;
to make a sword-thrust or pass;
cf. Սուր;
— զթի, to row, to impel by oars;
— զվարմ, to lay snares, to spread nets;
— զլուծ, to bear the yoke;
— զառագաստս, to sail, to unfurl or set the sails;
— զձեռն, to stretch or hold out one's hand;
յինքն —, to attract, to allure, to entice;
յինքն — զանարգանս ամենեցին, to incur the public contempt or hatred;
յանձնզցասումն ուրուք, to bring indignation or wrath upon one's head, to draw it upon oneself, to expose oneself to anger of;
— ի կորուստ, to lead to ruin or destruction;
— զկեանս, to pass one's life or days;
— զբանս, to provoke, to rouse, to excite to anger;
— առ ոք զհայհոյութեան բան, to load with insult or execration, to insult, to revile, to abuse.
draught, drawing, traction;
shooting;
attraction;
tendency, inclination;
attachment;
— շնչոյ, respiration, breathing;
— ըմպելեաց, draught, gulp;
— վառարանի, the draught of a chimney.
ceiling;
— նաւաց, deck of a ship;
— գահուց, canopy;
— կառաց, roof of a coach;
— բերանոյ, palate;
— գլխոյ, skull, cranium.
hand;
fist;
arm;
strength, might, power, force, main strength;
aid, succour, protection;
ի —, ընդ —, by, by means of, through the medium or channel of;
զձեռամբ, as much as one can, according to one's power;
ի ձեռանէ, coadjutor, assistant;
պաշտօնեայ ի ձեռանէ, subaltern functionary;
առ —, ready at hand, under one's hand, near, at hand;
առ — բառարան, portative dictionary;
— ի ձեռանէ, ընդ —, — ի —, from hand to hand, from one to another, from me to you, from you to him;
որ ընդ ձեռամբ է, subordinate;
հզօր ձեռամբ, with main strength, with a strong army;
— օտար, a strange hand;
յերկոցունց ձեռաց աջողակ, ambidexter, right-handed and left-handed person;
— հաւանութեան;
consent, assent;
ձեռս ի կապ, with one's hand tied;
with folded arms;
idle;
ձեռս յետս կապեալ, with one's hands tied behind;
—ք փապարեալք յաշխատութէնէ, hands hardened by toil;
մահահամբոյր ձեռամբ, with a deadly hand;
— տեառն, the hand, Spirit or Word of God;
ըստ ձեռին բաւականի, ըստ կարի ձեռաց իւրոց, according to one's strength, power or means;
ամբարձ զ— իւր ի տիրապետել, he formed the project of seizing the chief authority;
ձեռօք իւրեանց հայթայթէին զպէտսն, they lived by their labour;
ի ձեռանէ նորա վարէ իշխանութիւն, he governs under him;
ի ձեռս քո է, it is in your power, it depends on you;
չէր — նորա բաւական, he could not, he had not the means;
ահա — իմ ընդ քեզ, my hand shall be with you;
յամենայն տեղիս ուր միանգամայն հասանէր — իւր, every where he could;
եղեւ — տեառն ի վերայ իմ, the hand of God was on me;
— տալ իրերաց, to help or assist each other;
— տալ ի, to consent to;
— տալ անմեղութեան, to support, sustain or uphold innocence;
— տալ, to lend a hand to, to stretch out a helping hand, to aid, to succour, to assist, to help;
— արկանել, to lay hands on, to seize, to take possession of;
— արկանել, —ի գործ արկանել or առնել, to lay one's hand on, to put one's hand to, to set about, to undertake, to take in hand, to begin, to attempt, to try;
ի — տալ, to hand over, to deliver over, to give up;
ձեռս բառնալ, to lift up the hands;
ձեռս ամբարնալ, to raise one's hand against;
դնել զանձն ի ձեռին իւրում, to jeopard, to risk one's life;
— անձին հարկանել, to boast, to brag, to vaunt, to plume or pique oneself, to be proud of, to take to oneself the credit of, to avail oneself of, to deem it an honour;
ձեռն յանձին հարկանել, to oblige oneself to;
ձեռն դնել, to lay hands on, to ordain, to consecrate;
to put one's signature to, to sign;
— տալ աղջկան, to give one's hand, to consent to marry;
ընդ or զձեռամբ լինել, to be in the hands of, under the power, in subjection to;
ունել ընդ ձեռամբ, to have ready at hand;
ընդ ձեռամբ առնել, նուաճել, արկանել ընդ ձեռամբ, to bring under one's power, to subdue, to subjugate;
կալ ընդ ձեռամբ ուրուք, to put oneself under the protection of;
to submit, to yield;
to be submissive;
ընդ ձեռամբ անկանիլ, գալ ի ձեռս, ի ձեռս անկանել, to fall into the hands of, to be taken or seized, to get caught;
ի ձեռս բերել, to obtain, to procure, to entrap, to catch;
անկանել ի ձեռս ուրուք, to fall into the power of;
— օգնականութեան գտանել, to find a helping hand, to be sustained by, favoured with;
զձեռանէ առնուլ, ունել, ձգել, to take or lead by the hand;
ձեռամբ առնել, to indicate, to point to with the band;
զձեռամբ լինել, to be able, sufficient, capable;
զձեռօք ածել, to seize, to grasp;
to arrest;
ի — առնուլ, to obtain, to acquire;
to re-acquire;
to undertake, to begin;
տարածել զձեռս իւր առ ոք, to open one's arms to;
ճողոպրիլ ի ներքուստ ձեռին ուրուք, to escape from the hands or power of;
— մխել, to meddle, to interfere;
to set a hand to, to undertake;
— մխել յոք, to raise the hand against, to lay violent hands on, to ill-treat;
to put to death;
ի բաց կալ, ապստամբել ի ձեռանէ ուրուք, to rebel, to throw off the yoke, to save or rescue from the hands of;
— or ձեռս ի գլուխ ելանել, դառնալ, to be confounded by shame or grief, to be greatly abashed, or cast down;
— զձեռամբ փոփոխելով քարշել զչուանն, to draw a cord, to tighten a rope hand over hand;
— արկանել զգանձիւն, to try to rob the treasure;
լուանալ զձեռս, to wash one's hands of, to clear oneself from;
— ունել, to be fortunate, to have a lucky hand;
ձեռին կատակ՝ գռեհկաց կատակ, rough play is bear's play, joking with hands are jokes of blackguards.
enterprising, bold, audacious, daring;
arrogant, insolent;
այր —, a fussy fellow;
meddling person;
— լինել, to undertake, to venture, to dare, to have the boldness to;
to presume, to encroach;
to take too much liberty;
— առնել, to embolden, to render insolent or presumptuous.
tail;
— առ —, — to —, one after another.
emancipate, set free;
major, of age;
— առնել, to set free, to emancipate.
form, shape, figure;
formula, form;
mould, model;
plan, design;
dress, costume, apparel, garb;
attitude, deportment, bearing, carriage;
countenance, look, demeanour;
figure;
ի — ժառանգաւորի, in the garb of a clergyman, in clerical attire;
ի — սոսկական, in private clothes;
պարզ or անպաճոյճ, ազնուական ունել —ս, to have simple, noble, gentlemanly or ladylike manners;
— տալ, to give a shape to;
առնուլ զ— կրօնաւորական, to become a monk;
զայս — օրինակի, in this way, thus, so;
գրեաց — բանից օրինակ զայս, he wrote a letter thus conceived, or in these terms;
ի — առակաց, allegorically.
horse;
մատակախազ, որձի —, stallion, stone -;
մալեալ, որձատ —, a gelding;
մատակ —, mare;
ռազմամուղ —, war horse, charger;
որսոյ —, hunter;
ասպարիզական —, race horse;
լծաբարձ, կառաձիգ —, draught horse, carriage or coach horse;
ազատ —, blood horse;
հեծելութեան —, riding horse, saddle horse;
պալարակապ —, prancer;
բեռնաբարձ —, led, packhorse;
սայլաձիգ —, cart horse;
— հեծանելի կամ կառայց, a — fit to ride or drive;
— մեքենական, horsepower;
մատաղ —, — փոքրիկ, (բռչոյ), nag, pony;
քուռակ ձիոյ, colt, foal, filly;
ահիպարանոց, աշխոյժ, խրոխտ, եռանդուն, աներկիւղ, ուժեղ, հլու, հնազանդ, փափկերախ —, fiery or superb, highmettled, prancing or frisky, spirited, bold, mettlesome, tractable, well-bitted or well-broken, easy upon the hand -;
խստերախ, ախտաւոր, անհլու, կատաղի or խենդ, կիցընկէց, խրչան —, hard-mouthed, vicious, untractable, furious or moon-eyed, restive or kicker, skittish horse;
անպիտան —, jade;
դեղձան, գորշ or մողոշիկ, պիսակ, ճանճկէն or ճանճաճերմակ, ճարտուկ, աշխէտ, ճարտուկ-ճանճկէն, շիկակարմիր or շառատ —, yellow-dun, grey, dappled, flea-bitten, piebald, chestnut or sorrel, roan, light-bay -;
միս ձիոյ, horse flesh;
գաւակ ձիոյ, rump, croup, hind-quarter;
բաշ ձիոյ, horsehair;
խար, կեր ձիոյ, forage, provender, horse-meat;
ջրարբ ձիոց, horse-pond;
աղբ ձիոյ, horse-dung;
պայտ ձիոյ, horse-shoe;
քերոց ձիոց, curry-comb;
ողնուլար ձիոյ, crupper;
տապճակ ձիոյ, horse-blanket or horse-cloth;
վարաւանդ, կազմածք ձիոյ, horse-trappings;
ընթացք ձիոյ, the paces of a -;
ճախր ձիոյ, caracol, wheeling about;
զբօսանք ձիոյ, a ride (on horseback);
դարմանել զ—, to groom, to curry, to comb a;
պայտել զ—, to shoe a -;
վարժել զ—, to break in a -;
սանձել զ—, to master a -;
ի — ելանել, վերելակել, աշտանակել, —ի ներքս տանել, առնուլ, to ride, to get or mount on horseback, to take horse;
երթալ ի —, to ride, to go on horseback;
զգնալ, զբօսնուլ ձիով, to take a ride, to go on a party of ride, to go out for a ride;
ճախր առնուլ ձիոյ, to caracole, to move in caracols, to wheel about;
արձակերասան զ—ն առնել, to give a — the bridle, to gallop, to run full speed;
խոպալ եւ ընդվղել ձիոյ, to prance, to rear;
կատաղել ձիոյ, to run away, to take the bit between the teeth;
իջանել, թափել զինքն ի ձիոյ, to dismount, to alight, to to get down;
շրջածել երախաձգութեամբ զ—, to lead a — hither and thither, to and fro;
լծեալ ի չորից ձիոց, drawn by four horses;
—ն զուլամբ չոգաւ, թալալեցաւ or նստաւ ընդ նովաւ, his horse fell under him, fell heels upwards;
խխնջէ, վրնջէ —ն, the — neighs;
որ ձրի էառ զ—ն՝ ոչ սպասէ սանձին, you must not look a gift — in the teeth.
cf. Ձիընթացք;
— առնել, խաղալ, cf. Ձիարձակ արշաւեմ.
olive-tree, olive;
— վայրենի, wild -;
ծաղիկք —նւոյ, olive-blossom;
լեառն —նեաց, Mount of olives.
winter;
storm, tempest, hurricane;
affliction, trouble, grief;
խիստ, դժընդակ, տխուր, ցուրտ, չոր, անձրեւային, խոնաւ, մեղմ —, very severe or hard, bitter, gloomy, cold, dry, rainy, damp, very mild winter;
պտուղք ձմերան, winter-fruits;
պաշար ձմերան, provisions for winter;
հանդերձ ձմերան, winter-clothing;
ի ձմերան, in winter;
during the snowy or winter season;
ի մէջ ձմերան, ի խոր ձմերան, in midwinter, in the depth of, or in the inclemency rigour of winter;
անցեալ կամ այս —, last or this winter;
անցուցանել զ—ի քաղաքի, ի գեղջ, to spend the winter in town, in the country;
— առնուլ տնկոց, to winter, to suffer from the winter;
շնչեցին ձմերունք, the wintry winds blew;
զբազում ձմերանց հալեցին զսառնամանիս, they have passed many hard winters.
fish;
Pisces;
կապոյտ —, silurus, sheat-fish;
կարմիր —, gold-fish;
— ծովու, salt-water fish;
ձկան ականջ, մահարար, cf. Ձկնականջ, cf. Խռնդատ;
ծովու ձկան արիւն, cf. Կոնքեղ;
սակառի, սոսինձ, տապակ, փամփուշտ, թեփ, մորթն ձկան, fish basket, fish glue or isinglass, fish kettle, fish maw, fish scale, fish skin;
— որսալ, to fish, to go a fishing;
— խորովել, to grill, to broil fish.
offering, gift;
mystery, mysticism;
sacrifice;
votaries of Venus, persons dedicated to obscene rites;
—ս առնել, to offer.
shadow, shade, umbrage;
auspice, conduct, shield, defence, guard;
— ընդ —նեաւ, in the shade, under the shadow of;
with the protection or under the auspices of;
— լինել, առնել, cf. Հովանաւորեմ;
աւուրք իմ որպէս — անցին, my life has passed away like a shadow.
odour, smell;
perfume, scent;
sign, indication;
— անոյշ, անուշից or անուշութեան, grateful odour, sweet, savory smell, perfume, fragrance, cf. Անուշահոտութիւն;
քաղցր, ախորժելի, թեթեւ, սաստիկ, չար —, sweet or fine, agreeable or delicious, slight, strong, disagreeable or bad odour or smell;
— գարշ, stench;
— առնուլ, հանել, to perceive an odour, to smell, to scent, cf. Հոտոտեմ;
— ունել, to smell, to be odorous;
— հարկանել, բուրել, to spread, to exhale an odour;
cf. Հարկանիմ;
ի հեռաստանէ առնու զ— պատերազմի, he smelleth the battle afar off;
ի —ոյ ջրոյ ծաղկեսցի, it will shoot up as soon as the moisture effects it.
to chalk out, to pave, to plane, to trace, to mark;
to clear, prepare or open the way;
անցս իւր —, to open a road for oneself;
— իւր զճանապարհ՝ զասպարէզ փառաց, to open to oneself a way to glory.
harvest;
crop;
summer;
— խոտոյ, hay-making;
ժամանակ հնձոց, reaping, harvest-time, mowing-time;
(խոտոյ) hay-time;
երգ հնձոց, harvest-home;
առատ —, abundant harvest;
ոսկեփայլ, — փունջ —, golden harvest;
յաւուրս հնձոց, in harvest-time.
near, nigh, close, adjacent;
near, close to, by, by the side of;
—, ընդ —, — ընդ, — առ —, ի հպոյ, near, close, at hand;
by and by, shortly, soon, very soon, in a short time;
— լինել, երթալ, մատչել, to be near, to approach, to draw near, to go or come near to, or towards, to go closer to;
to touch.