cf. Անբաժան.
cf. Անբախտ.
simple, uncompounded.
cf. Անբարդ.
inexplicable, inexpressible.
incomprehensible, immeasurable, infinite.
infrangible.
intolerable, insupportable.
that cannot be blunted, unblunted, sharp.
incurable.
cf. Անբովանդակ.
incurable, irremediable.
cf. Անգայթ.
not to be understood, incomprehensible.
that cannot be marked, hard.
contemptible, despicable, blamable, condemnable.
impracticable.
cf. Անդարման.
inviolable;
that cannot be contravened or mistaken;
irrefragable.
immovable, firm.
cf. Անդղորդելի.
immoveable, firm, constant;
inflexible.
inviolable;
cf. Անդժրելի.
much embarrassed, much perplexed, inextricable, without escape;
— եւ անմուտ առնել, to hem in en all sides, to cut off all means of escape from;
— փողոց, blind alley;
street or court with only one entrance.
cf. Անել.
that cannot be created.
cf. Անեղծ.
unimaginable
cf. Աներկբայ.
cf. Աներկմիտ.
that cannot be cultivated.
cf. Անզնին.
cf. Անըմբեր.
that cannot be taken;
incomprehensible, inconceivable.
incontestable, indisputable.
cf. Անընդդիմաբանելի.
cf. Անընտել.
cf. Անընտելութիւն.
inseparable, indivisible;
continual.
inadmissible.
indomitable, invincible, inflexible, unconquerable.
not familiar, strange;
unaccustomed;
indocile, wild, savage.
want of familiarity;
disuse;
indocility, ferocity.
cf. Անթարգման.
cf. Անթաքուն.
inflexible, stiff.
cf. Անթուական.
incontestable, undeniable.
intolerable, insupportable.
Abel's sister.
stripped of flowers;
— լինել, to shed the blossom.
flower-gathering;
— առնել, to gather flowers, to cull.
fragrant, perfumed with flowers;
—հոտ ըմպելի, perfumed drinks;
— գինի, fragrant wine.
culling or gathering flowers;
compiling;
extract;
abstract;
summary, anthology;
— առնել, to gather flowers, to cull;
to extract, to collect, to compile;
— երթալ մեղուաց, to rifle the flowers, to gather honey.
that has shed its flowers, withered, faded;
— լինել, to lose the flowers, to fade, to wither.
cf. Ծաղկեմ;
սրտի բերկրեցելոյ երեսք ծաղկին, a merry heart makes a cheerful countenance;
ծաղկին ամենայն ազգք արուեստից, all the arts flourish.
laugh, laughter, laughing;
derision, mockery, raillery, banter;
sneer;
— առնել, դնել, հեղուլ, to laugh;
to joke, to jest;
to laugh at, to scorn, to deride, to make sport of, to ridicule;
— լինել՝ կալ՝ մնալ, to be laughed at, derided, ridiculed, made a jest of, to make oneself the laughing-stock of;
— առնել զոք յայտ յանդիման, to scorn, to deride one to his face;
զծաղու գալ, ի — հատանիլ, to laugh, to hurst out laughing, to suffocate with laughter;
cf. Ծանակ.
end, extremity;
border edge;
summit, head, top, point;
the utmost pitch, the highest degree;
over-measure, excess;
— ի —, from beginning to end, from one extremity to the other;
to the full;
punctually;
քաղել զսաղմոսն — ի —, to recite the whole psalter;
ի ծայրն հասանել, to reach or attain the maximum;
—իւք աչաց, glancing slily at;
—իւք ականջաց լսել, to listen furtiyely, to eavesdrop;
cf. Ծագ.
blunted, pointless;
cut off, mutilated, maimed, mangled;
— առնել, to blunt, to render pointless;
to cut off the extremities, to mutilate, to maim, to mangle;
to lop off;
to retrench, to curtail, to abridge.
extreme, utmost, in the highest degree;
— խոտորմունք, extremes, excess;
— իշխանութիւն, abuse of authority;
— զառածանել իւիք, to carry to excess, to abuse;
ի— խոտորմունս զառածանել, to proceed to extremities, to commit excesses;
— լինել ի սէր՝ յատելութիւն, to love, to hate to excess.
shameful, contemptible, ridiculous, ignominious, infamous;
— or ծաղր եւ — առնել, to cover or load with ridicule, to subjct to contemptuous merriment;
— or ծաղր եւ — կալ, to be lost to all sense of shame.
shallow, fordable;
low ground, flat;
shallows, banks;
ի — ելանել, to be disembarrassed, to get rid of, to extrieate oneself from, to eseape from danger;
ի — հանել, to liberate, to disembarrass, to relieve.
to warm, to notify, to make known, to signify, to relate, to communicate, to reveal;
to declare, to denounce;
to divulge, to publish;
to manifest, to intimate, to mark, to denote;
կանխաւ —, to forewarn;
ելէք առ մեզ եւ ծանուսցուք ձեզ բանս, come & you shall prove the temper of our steel.
heavy, weighty;
massive, voluminous, great;
difficult, bard, onerous, laborious;
disagreeable, troublesome, importunate;
grievous, serious, preponderating;
sluggish, tardy, dull;
hard (of hearing);
strong, rank;
grave;
— քուն, deep sleep;
— կերակուր, indigestible food;
— շունչ, bad breath;
— հարուած, violent blow;
— կին, woman with child;
ծանունս սխալել, to be greatly mistaken;
ծանունս լսել, to give no ear, to pretend not to hear;
— թուիլ, to take ill, to be displeased, angry, enraged;
մի ինչ — թուեսցի քեզ, do not take it ill, do not be displeased;
— է քեզ բանգ այդ, the thing is above your ability;
— է ինձ, that is a heavy sacrifice for me;
թողէք զ— օրինացն, yon have omitted the weightier matters of the law;
heavily;
grievously;
deeply;
vigorously;
seriously;
painfully.
dear, costly, of great priee, precious;
very dear, very costly;
— գնի դնել, վաճառել, to buy or sell dear.
of a slow tongue or hard language;
lisping, stammering, stuttering;
— լինել, to have an impediment in speech.
full of anger, wrathful, out of all patience, furious, foaming with passion;
— լինել, to be enraged, to fume with passion, to become excited, provoked, quite exasperated, to fret fume, to give oneself up to bursts or fits of rage, to storm with passion;
— եմ, I am out of all patience.
heaviness, gravity;
weight, load;
heaviness, grievousness;
importance;
heaviness, dullness;
uneasiness, low-spirits, dejection;
gravity, seriousness;
— գլխոյ ստամոքաց, oppression, heaviness in the head;
weight on the stomach;
— լսելեաց, hardness of hearing;
— քնոյ, lethargic sleep.
knowing, known, manifest;
recognizable;
connoisseur, good judge of;
acquaintance;
friend;
indication, token, sign;
disciple, scholar;
—ս տալ, to make known, manifest, to disclose, to reveal;
to make acquaintance with;
—ս տալ զանձնէ, to make oneself known, to manifest or reveal oneself;
ի —ս գալ, to be known, manifest or revealed;
— լինել, to know, to be acquainted with;
—ք մեր, our acquaintances, friends, the people of our acquaintance.
knowledge;
—յս լինել, to be known, manifest, evident.
knowledge;
notion;
information;
acquaintance, familiarity, friendship;
note, annotation, notice, explanation;
—ս առնել յաւելուլ, to annotate, to comment on.
tree;
մատաղատունկ —, sapling;
հինաւուրց՝ զառամ —, old -;
պտղատու —, fruit -;
— արուեստի, the ten Aristotelian categories;
ելանել ի —, to climb trees;
to mount a -;
յօտել, յապաւել զ—ս, to prune;
to lop;
պատուաստել զ—ս, to graft;
ծաղկին —ք, the trees flourish;
փթթին —ք ծաղկօք, ծաղկազարդին —ք, the fruit trees are in full bloom or blossom;
— կացուցանել զհերս, to cause the hair to stand on end;
իւրում —ոց ի վերայ ելանել, to do according to one's will or pleasure, to follow one's own bent.
abounding in trees, woody, sylvan;
— լինել, to hide oneself among the trees.
pruning;
— առնել, to prone, to lop.
man-servant, domestic, waiter, boy, valet, footman;
slave;
vassal, dependent, subject;
ազնիւ, հաւատարիմ —, good, faithful servant;
վարձ —ի, wages, hire;
գրատ or նշամազգեստ —ի, livery;
— առնուլ, to hire or engage a servant;
արձակել զ—, to discharge or dismiss a servant;
ի բաց արձակել զամենայն զ—ս, to clear the house;
նորոգել զամենայն զ—ս, to engage new servants.
service, office;
servitude, slavery, captivity, yoke;
vassalage, dependence, subjection;
ի— արկանել՝ կացուցանել՝ նուաճել, ի հարկի ծառայութեան կացուցանել, to subjugate, to reduce to slavery;
— առնել, հարկանել, մատուցանել, to serve, to render service.
thirst, dryness, drought, thirstiness;
thirst, panting for;
thirsty, dry;
մեծ, սաստիկ —, great, over-powering thirst;
շիջուցանել, բժշկել, զովացուցանել զ—, toquench, to cool, to slake thirst;
պապակիլ, տոչորիլ ի —ոյ, to be quite choked or parched with thirst;
մեռանիմ ի —ոյ, I am dying with thirst.
antimony black;
ամալ — յաչս, to blacken with antimony, to paint the eyebrows;
ի— եւ ի սնգոյր շպարել, to put on rouge, to paint one's face;
— քար, ծարուր, ծարրաքար, antimony, stibium;
ծարատ, antimoniate.
applause, clapping of hands;
earthen baking-dish;
—ս or — զ—ի հարկանել, to applaud, to acclaim, to clap the hands;
to praise, to approve.
old age;
ալիք ծերութեան, ալեւորեալ —, great age, extreme old age;
decrepitude;
ի— խոնարհել, to be getting old;
ի խոր — հասանել, to attain an advanced age;
մեռանել ի բարւոք ծերութեանմ to die in a happy old age.
bud, budding, shoot, sprout;
— արձակել, to bud, to put forth buds, to shoot, to sprout, to germinate.
to smile, to laugh;
to laugh at, to scoff, to deride, to mock;
to look pleasant, to smile, to laugh;
ընդ քիմս —, to laugh constrainedly;
— ընդ միտս, to laugh in one's sleeve;
մեղմ —, to titter;
— յանդէպս, to giggle;
բարձրաձայն —, to burst out laughing, to laugh out;
— յոյժ յոյժ, յանչափս, to burst, to split ones sides with laughing, to choke with laughter;
չիք ինչ —ղելոյ, there is nothing to laugh at;
եւ —ղեցան յոյժ, and they burst out laughing;
անդ ծիծաղէր լիութիւն եւ գեղեցկութիւն, the whole country laughed with fertility & beauty.
birth, delivery;
after-birth;
origin, source, rise, birth;
ovarium;
ի ծնէ, by birth;
from one's birth;
կոյր ի ծնէ, born-blind, blind from his birth;
զծնէ կաղն դնացուցանել, to cause the bornlame to walk;
*mole;
*patch.
circle, circumference;
round, circuit;
out-line, border;
spread, diffused;
— արտեւանանց, edge of eye-lids;
— անուոց, wheel-track;
rut;
— հանդերձիկ, skirt, border, piping;
the tropics;
— գնաց, colure;
— տեսութեան, horizon;
—ք աստեղաց, chorus of the stars;
— կաթին, galaxy, milky way;
— խաւարման, ecliptic;
— գիշերահաւասարի, equinoctial;
— ածել, to gird, to surround;
ընդ —ս եղերաց, throughout the world;
որ ոչ ընդ ծրաւ անկանի, unbounded, infinite.
purple-fish, Venus-shell;
purple;
purple clothes, stuffs;
imperial dignity;
/cf. Ծիրանագոյն, — Տիւրոսի or Ծուրայ, Tyrian purple;
—ս արկանել, to be clad or clothed in purple, to assume the purple;
to assume the imperial dignity.
languishing, consuming, consumptive, hectic;
— ախտ, ցաւ, hectic fever or flush;
consumption, phthisis, decline;
մեռանել — ախտիւ, to die of a decline.
smoking, fuming;
— ի քրտանէ, reeking with perspiration;
— յետս ձգել զսուսերն, to withdraw the reeking sword.
pipe, tobaccopipe;
— արեւելեան, chibook or long oriental pipe;
— Պարսից, narghileh or flexible pipe;
գլուխ, բերան —ի, mouthpiece of -;
վառարան, տաշտակ —ի, pipe-bowl;
կորտ —ի, drainage from -;
աւելուկ —ի, pipe-brush;
— քարչ, smoker.
to burn incense;
to send forth, to emit smoke;
to smoke-dry;
to smoke (tobacco);
— խունկս անուշից, to incense, to offer incense, to burn perfumes;
— ծխելիս, to smoke the chibook or narghileh.
sulphur, brimstone;
պտաել, օծանել ծծմբով, to dip in, or to mix with sulphur.
suction;
— կաղից, լուսոյ, absorption;
— հեղանիւթոց, imbibition.
fore-arms;
ծղիս ի վեր ամբառմալ, մարզել or պարզել, to turn up one's sleeves, to prepare oneself for.
to beget;
to give birth, being or life to, to bring forth a child, to lie in, to be delivered;
to procreate, to produce;
to be begotten, engendered, produced, born;
to originate, to arise, to spring;
to pullulate, to bloom;
to emanate, to issue, to proceed;
— — կենդանեաց, to engender, to litter, to bring forth;
վերստին —, to be regenerate, born again;
to revive, to come to life again;
— Հօր, to procreate;
վերստին — մկրտութեամբ, to be new-born or regenerated by grace;
որդիս —, to bring forth a child, to be delivered of a child;
ծնաւ որդի or մանուկ արու, she brought forth or was delivered of a male;
գոգցես յայն ծնեալ էր or թուէր իմն յայն ծնեալ he seemed born for;
գետք զխորս ծնանին, the rivers nourish the sea;
երեսք որ ծնանիցին ի հայելւոջ, a figure horn or reflected in a mirror;
այտի ծնաւ քերթուղութիւն, thence poetry was born.
jaw;
cheek;
edge;
frieze;
brim;
cornice;
parapet, breastwork;
ապտակ ածել ի —սն, հարկանել զ—ս ուրուք, to slap the face, to box the ear;
cf. Իջանեմ.
fast, fasting, abstinence;
— կարգալ, to ordain a fast;
— ունել, to fast, to abstain from food;
լուծանել զ—ն, to break one's fast.
keeping a fast, abstaining;
— լինել, to keep a fast.
sea;
lake;
the molten sea in the Temple;
—ն լայնասփիւռ, the main sea, the deep, the high or open sea;
անդունդք ծովու, the depths of ocean, the mighty deep;
ի խորս ծովու, far out at sea;
կապուտակն ծովուց, sea-green;
ջուր —ու, sea-water;
հէն ծովու, sea-rover, pirate;
ընտել ծովու, accustomed to the sea;
ընդ ծով եւ ընդ զամաք, by sea & land;
գնալ ընդ —, to go to sea, to put to sea, to sail;
անցանել ընդ —, to go over or across, to cross the sea;
զեփիւռ ծովու, sea-breeze;
հողմախաղաղ —, հարթածաւալ —, calm sea, as smooth as glass;
կապուտակային՝ անշարժ՝ խաղաղաւէտ՝ ընդարձակ՝ անհուն —, blue, still, quiet, vast, immense ocean;
մոլեգնութիւն ծովու, the raging or fury of the sea, the roughness of the waters;
ալեկոծ՝ յուզեալ է —ն, the sea is turbulent, swelling, rolling;
ալեկոծի, փրփրէ ծովն, the sea runs high, foams, froths;
մրրկալից՝ մոլեգին՝ զայրագին՝ փրփրադէզ՝ ահեղագոչ՝ անսանձ՝ սպառնալից՝ անգութ —, stormy or tempestuous, dreadful or furious, angry or raging, foaming, thundering or roaring, unruly or ungovernable, threatening, pitiless ocean;
— աչեր, blue of sea-green eyes.
— հեշտութեանց՝ ցաւոց, a sea of delights, of griefs or sorrows.
that voyages or goes by sea, sailing;
ploughing the sea;
— լինել, to sail, to navigate;
— ընդ երկիր բերեալ լինել, to pass over the sea as if by a bridge.
tempestuous, very agitated, stormy, billowy;
tempestuous as the sea;
— նաւ, tempest-tossed ship;
— լինել, to be agitated by waves;
to be harassed or tossed about, to turn on all sides.
sea-pool, lake, pond;
կաթ մի խելք ինձ մանւանդ եւ ոչ —ս բախտից, a drop of sense rather than a sea of fortune.
engulphed by the sea;
— լինել, to be swallowned up by the sea.