Your research : 3 Results for ե

Entries' title containing ե : 10000 Results

Խափուցանեմ, ուցի

va.

to hinder;
to shut;
to extinguish;
to blind;
— զճրագ, to put out the candle, to blow out the light;
— զհուր, to quench the fire, to extinguish the conflagration.


Խբարդեայ

s.

incense-box, censer.


Խեդ, ից, աց

cf. Խեթ.


Խեթ, ից, աց

adj.

squinting;
short-sighted;
dim-eyed or blear-eyed;
խեթի հայել, to look askance at, to look surlily, to scowl upon, to look at with aversion or dislike.


Խեթամ, ացայ, ացի

vn.

to regard with a rancorous or malevolent eye, to detest, to hate, to envy.


Խեթեմ, եցի

va.

to push, to thrust, to drive forward.


Խեթի

adv.

squintingly;
surlily, grimly, bitterly, angrily, crossly;
— գնալ, to go astray, to fall into knavish practices.


Խեթկեմ, եցի

va.

to strike, to clash, to shock, to knock, to hit;
to vex, to torture;
եղջերօք, to butt;
to toss, to gore.


Խեթկիչ

adj.

that butts, clashes


Խեթկումն, ման

s.

butting, shock, clashing.


Խեթումն, ման

s.

remorse, compunction.


Խելաբերեմ, եցի

va.

to cause one to recover his senses, to restore from fainting.


Խելագար, աց

adj.

mad, crazy, lunatic, insane.


Խելագարանք

s.

cf. Խելագարութիւն.


Խելագարիմ, եցայ

vn.

to become crazy, to go mad, to lose ones senses, to be mad.


Խելագարութիւն, ութեան

s.

madness, craziness, insanity, lunaoy.


Խելաթափ

cf. Խելայեղ.


Խելաժէտ

cf. Խելայեղ.


Խելամուտ

adj.

intelligent, well-informed, skilful, learned;
— առնել՝ կացուցանել, to initiate, to instruct, to inform;
— լինել, to be well-informed, to have profound knowledge, to be well versed in, to understand thoroughly, to know perfectly;
— լինել ապագայից, to penetrate the future;
— լինել ի մէջ բարւոյ եւ չարի, to distinguish, to know good from evil;
— լինել յամենայն ճանապարհս իւր, to be have prudently or wisely;
— լինել ի սրտի իւրում, to revolve, to turn over in one's mind, to reflect, to consider, to mediate, to ruminate, to ponder;
— լինել ոգւոյ նորա, to seize the meaning, to enter into the spirit of;
— ամենայն իմաստութեան, learned in all knowledge.


Խելամտեմ, եցի

vn.

cf. Խելամուտ լինիմ.


Խելամտեցուցանեմ, ուցի

va.

cf. Խելամուտ առնեմ.


Խելամտութիւն, ութեան

s.

understanding, intelligence, comprehension, knowledge, capacity;
reflexion, consideration;
synecdoche;
յիմաստիցն ածել —ս, to teach science;
առ քաջ — իրացդ, in order thoroughly to understand these things.


Խելայեղ

adj.

hare-brained, giddy-pated, cracked, foolish.


Խելայեղիմ, ղեալ

vn.

to be cracked, to have taken leave of one's senses, to bemad;
tolapse into second child-hood.


Խելայեղութիւն, ութեան

s.

cf. Խելագարութիւն.


Խելաշուրջ

adj.

mad, insane.


Խելապատակ, աց

anat. s.

cerebellum, coats of the brains, meninges.


Խելացի

adj.

intelligent, clever, sensible, judicious, steady, prudent, wise.


Խելացնոր, ից

adj.

raving, mad, furious, frantic.


Խելացնորեցուցանեմ, ուցի

va.

to distract, to madden, to craze, to drive to fury, to goad to insanity.


Խելացնորիմ, րեցայ

vn.

to be out of one's senses, to rave, to be delirious, mad, crazy, insane;
to swoon or faint away, to fall into a swoon.


Խելացնորութիւն, ութեան

s.

delirium, lightheadedness, frenzy, madness.


Խելք, լաց

s.

brains;
mind, sense, wit, understanding, intelligence, wisdom;

adv.

խելօք, skilfully, ingeniously, cleverly, dexterously;
bench for rowers;
— կամրջաց, bridge-head;
— գետոց, source of ariver;
—լս ունել, to be wise, judicious, prudent;
ի խելաց ելանել, to lose one's reason, to become mad;
գնալ խելօք, յայլ խելս շրջել, յայլոյ խելս լինել, to be out of one's mind, to turn mad;
ցնորիլ ի խելաց, to faint, to swoon;
ի խելս գալ, to come to one's self, to recover one's self;
to amend;
խելս խառնել, to tax one's ingenuity, to contrive, to set one's wits to work, to try, to attempt;
to dupe, to outwit, to use artifice, craft, guile;
ի խերս կերպարանեալս, feignedly, with simulation, in appearance;
astutely, cunningly;
բանք բազում — սակաւ, much tongue and little judgment;
ի խելաց եւ ի մտաց թափեալ, hair-brained, cracked, foolish, insane, mad;
գինին կալաւ զխելս նորա, he became intoxicated, tipsy.

mar.

— նաւի, poop, stern of a ship;
ի խելս նաւին, on the poop.


Խեխբիմ, եցայ

vn.

cf. Խեղբիմ.


Խեկբեկս

adv.

halting, hobbling, stumbling about.


Խեղ, աց

adj.

crippled, maimed;
infirm, helpless;
bad, wicked;
ugly;
filthy;
— ձեռօք, crippled in the arm;
— ստիւք, lame, crippled in the feet;
handy-legged.


Խեղաբարոյ

adj.

pervers, stubborn, wilful, obstinate.


Խեղաբարութիւն, ութեան

s.

perversity, caprice;
insolence, impertinence.


Խեղաթիւր

adj.

bent, crooked, twisted;

fig.

perverse, wicked, villanous, depraved.


Խեղաթիւրեմ, եցի

va. vn.

to grimace, to grin, to make wry faces;
to pervert.


Խեղաթիւրիմ, րեցայ

vn.

to be bent, ill-fashioned, awkward;
to be perverted, depraved.


Խեղաթիւրութիւն, ութեան

s.

obliquity, crookedness, contortion;
grimace, wry face, mouth;

fig.

perversity, depravity.


Խեղախեռ

adj.

way ward, stubborn, refractory.


Խեղանդամ, ոյ, ոց, ի, ից

adj.

cf. Խեղ.


Խեղանք

s.

cf. Խեղութիւն.


Խեղախեռութիւն, ութեան

s.

waywardness.


Խեղբ

cf. Խիղբ.


Խեղբիմ, եցայ

vn.

to be attached or bound to.


Խեղդ, ից

s.

halter, rope, noose;
bowstring;
strangulation, suffocation;
—ք շրթանց, flattery, wheedling, cajolery;
— առնել, — արկանել, ի — գալ, ի — մտաբերել, to strangle, to choke one's self;
— ընդ անձն ուրուք արկանել, առ —ս ածել զոք, to put a rope on the neck of, to bring to the halter, to strangle, to throttle, to choke;
— ընդ անձին հեղձամղձուկ պաշարիլ բանիւն, to be embarrassed & conounded by, not know what to say or do.


Խեղդամահ

adj.

strangled, suffocated;
— առնել, to strangle, to suffocate;
— լինել, to be strangled, suffocated.


Definitions containing the research ե : 3419 Results

Խայտաճամուկ

adj.

spotted, speckled, marked;
գործ —, inlaid work;
— յօրինել, to inlay, to mark, to speckle.


Խանաթ

s.

trace, footstep;
ի — անկանել, to trace, to follow a track.


Խանգար

s.

disorder, confusion, disturbance;
waste, ruin, corruption;
perversion, depravation;
overthrow;

adj.

disordered, confused, spoiled;
— առնել, cf. Խանգարեմ.


Խանդ, ից

s.

desire, inclination, wish;
fury, transport;
poetic fire, genius, enthusiasm;
tenderness, affection, love;
— առնել, to despise, to reproach, to contemn.


Խանդակաթ

adj.

tender, compassionate, full of tenderness, affectionate, loving, warmly attached, dotingly fond;
affecting, moving, touching, piteous;

adv.

tenderly, affectionately, lovingly;
— սիրել, to love dearly, to be passionately fond of;
— սէր, tender love, fondness.


Խանդաղատանք, նաց

s.

tenderness, affection, emotion, compassion, pity;
ի խանդաղատանս ածել, to move, to affect;
to touch;
խանդաղատանօք, tenderly, affectionately.


Խանդաղատիմ, եցայ

vn.

to melt to tenderness, to be moved with compassion, to have pity;
to entreat, to beseech, to supplicate, to implore;
խանդաղատէր սիրտ նորա, he was deeply moved;
խանդաղատեցաւ զնովաւ, he took compassion on him;
— ընդ, to be moved to pity by.


Խանծ, ից

s.

bait, lure, decoy;

fig.

allurement, charm, attraction;
match;
percussion-cap;
burn, burning, scorching;
odour of burning or scorching, *burnt smell;
—իւ որսալ, to bait, to allure, to decoy, to entice;
— արկանել, to kindle, to light;
to stir up, to poke a fire;
— փառաց, շահու the attraction of glory;
the allurement of gain.


Խանձարուր, արրոց

s.

swaddling-band, swaddling clothes;
cradle;
ապտել ի —ս, to swathe, to swaddle;
արձակել ի խանձարրոց, to unswathe, to take out of swaddling clothes;
ի խանձարրոց՝ անդստին ի խանձարրոց, from the cradle, from childhood, from infancy;
ուր —ք են նորա, his birthplace;
—ք քաղաքակրթութեան, the cradle of civilization.


Խանձարրապատ

adj.

swaddled;
— լինել, to be wrapped in swaddling clothes.


Խաշխաշ

s.

cf. Մեկոն.


Խաչ, ի

s.

cross;
crucifix;

fig.

cross, sorrows, tribulation;
սուրբ —, the Cross, the Holy Rood;
ի — հանել, կախել զ—է, to crucify;
ի — ելանել, to be crucified;
— առնել, հանել, to make the sign of the cross, to cross one's self.


Խաչակից

adj.

companion in crucifixion;
crucified together;
— լինել, cf. Խաչակցիմ.


Խաչամահ

adj.

dead on the cross, crucified;
— սպանանել, to put to fieath on the cross, to crucify.


Խաչանիշ

adj.

cf. Խաչաձեւ;
— փայտ, the cross;
— հատանել, to cross, to place across.


Խաչանշան

adj.

cf. Խաչաձեւ;

s.

the sign of the cross;
— առնել, to make -.


Խաչապէս

adv.

in form of a cross, crosswise;
— դնել առ իրեարս զձեռս, to cross the arms.


Խառն, ից

adj.

mixed, compound;
confused, in disorder;
complicated, indistinct;
impure, obscene, lewd;

adv.

confusedly, indistinctly;
together, conjointly;

s.

mixture, conjunction;
coition, copulation, coupling, pairing, rut, rutting;
ի խառնս լինել, to be in rut, on heat, in pairing time;
ի —ս գալ, to pair, to couple, to leap, to mount, to cover;
ածել ի —ս, to yoke, to match, to pair, to couple, to join together.


Խառնաձայն

adv.

indistinctly, inarticulately;

adj.

not clearly audible, indistinct, confused;
— հնչել, to give an uncertain sound;
to utter confused cries;
— շշունջ, confused murmur.


Խառնավար

adj.

ill-used, ill-treated;
— առնեմ, to abuse, to misuse, to make a bad or ill use of.


Խառնիմ, եցայ

vn.

to intermingle, to mingle together, to get mixed up, to amalgamate, to meddle;
to engage, to entwine;
to engage in conflict, to fight, to come to blows;
to be joined, to join, to unite;
to take a share in, to be concerned in;
to conjoin, to have carnal knowledge of;
to join, to form a friendship;
խառնեցաւ պատերազմն, the battle began.


Խառնիխուռն

adv.

confusedly, tumultuously, disorderly, at random, right and left, right or wrong, helter-skelter, pell-mell;
— բանք, rigmarole;
— խօսել, to bungle, to stammer out.


Խառնոց

cf. Խառնելի.


Խառնումն, ման

s.

cf. Խառնուած;
— զօրաց, engagement, conflict;
— գետոց, confluence of rivers.


Խարազն

adj.

rude, coarse, rough, of hair-cloth;

s.

hair-cloth, sack-cloth, hair-shirt;
— զգենուլ, to wear haircloth.


Խարան, աց

s. med.

cautery;
cauterization;
blister;
brand;
(կնիք) brand-iron;
—ս արկանել, —ս ի վերայ դնել, ի —ս մատչել, to cauterize.


Խարբուխ, բխի

s.

catarrh, cold;
ծանր՝ թեթեւ —, severe, slight cold;
— գլխոյ, cold in the head;
— լինել, to catch a cold.


Խարդախանք

s.

cf. Խարդախութիւն;
խարդախանս նիւթել, to deceive, to dupe, to entrap.


Խարդախիչ

cf. Նենգիչ.


Խարդախող

cf. Նենգիչ.


Խարիսխ, րսխաց

s.

base, foundation;
pedestal;
legs, feet;
anchor;
— արկանել՝ ընկենուլ զ—, to anchor, to cast anchor;
— վերացուցանել՝ լուծանել զ—ն, to weigh anchor;
— արկեալ կալ, to be, to ride or to lie at anchor;
— յուսոյ, anchor of hope;
— փրկութեան, sheet anchor;

fig.

last resource, last shift.


Խարխափ, — առ ou ընդ —ս

adv.

gropingly;
— շրջել՝ գնալ, to grope along, to feel one's way, to go groping;
— խնդրել, to grope about for;
cf. Խարշափ.


Խարոյկ, րուկաց

s.

fire, fire-brand;
live-coal;
pyre, funeral-pile;
— արկանել՝ լուցանել՝ վառել, to light a fire, to set on fire;
— մահահամբոյր, funeral pile.


Խարտէշ, տեշի

cf. Խարտեաշ.


Խաւար, ի, աւ

s.

darkness, obscurity;

fig.

grief, sorrow, affliction;
blindness, delusion, ignorance;
hell;
devil;

adj.

dark, obscure, gloomy, murky;
ընդ —, ի —ի, in the darkness, darkly;
խաւար աղջամուղջ, utter darkness;
խաւար շօշափելի, darkness that could be felt;
խաւար գիշերոյ, the shades of night;
— ******խաւար տգիտութեան, the darkness of ignorance;
ի խաւար դառնալ, to get or to grow dark, to become obscure;
ընդ խաւար գնալ, to walk in darkness, to be ignorant of;
բաժին խաւարին առնել, to condemn, to damn;
խաւար կալու զամենայն երկիր, darkness covered the whole earth;
cf. Ըմբռնիմ.


Խաւարազգած

adj.

dark, gloomy, dismal, sad;
— լինել, to become darkened, or obscured;
— խափնուլ, to become blind.


Խաւարիմ, եցայ

vn.

to be darkened, obscured, eclipsed;
to be blinded;
խաւարեցաւ արեգակն ընդ ժամս երիս, the sun remained eclipsed three hours.


Խաւարումն, ման

s.

darkening, offusca-tion;
tenebrse;

ast.

eclipse;
— արեգական՝ լուսնի, solar, lunar -;
— բոլորական, մասնական, մանեկաձեւ, total, partial, annular -.


Խափ, ի

s.

surprise, surprising;
seizure, seizing;
impediment, hinder-ance;
agitation, transport, fury;
ընդ խափս by surprise;
ի խափս անկանել, to be surprised, seized, led away.


Կամայ, ից

adj.

voluntary, spontaneous, free;

adv.

եւ ակամայ, willingly or unwillingly, nolens-volens, willing or unwilling.


Կամար, աց

s.

vault, arch, arcade;
porch, portico;
girdle, bet;

phys.

soundwave;
— սրոյ, baldric, sword-belt;
— յաղթութեան, triumphal arch;
կապուտակային —, the arch, vault or canopy of heaven, the vaulted sky.


Կամք, մաց

s.

will, determination, intention, design;
wish, desire;
humour, fantasy, whim, caprice;
ի կամաց, կամօք եւ ախորժիւք, voluntarily, willingly;
կամօք, on purpose, designedly;
ըստ կամի, ըստ կամս, at will, ad libitum, arbitrarily, at pleasure;
at discretion;
յոչ կամաց, unwillingly, in spite of oneself, against one's will, reluctantly, grudgingly;
յօժար —, readiness, inclination, willingness;
յեղյեղուկ —, caprice, fickleness;
ինքնիշխան, բացարձակ —, absolute will, arbitrariness, despotism;
անձնիշխան —, free-will;
անձնահաճ —, humour, whim, caprice, fancy;
ըստ կամս անձին գնալ, to indulge one's fancy or caprice;
փոխել զկամս, to change one's mind;
անձնատուր լինել ի կամս ուրուք, to submit to the guideness of;
to comply with all the whims of;
ի կամս ուրուք դնել զիմն, to depend on another's will;
եթէ Տէառն — իցեն, if God wills, God willing;
Տէռն — լիցին, God's will be done;
եթէ — իցեն քո, if you wish or like;
ըստ հաճոյից կամց քոց, at your will or pleasure;
as well as you could wish;
— էին ինձ, I wished to, I wanted to;
են ինձ ասել, I would say, I mean;
եղեն նմա, it pleased him to, he liked to;
— էին նորա, he desired or wished;
հակառակ կամաց նորա, against his will;
որ ինչ ի կամս մեր, as much as we can.


Կայան, ից

s.

station, place, post, site;
position;
dwelling, residence, abode;

ast.

station;

adj.

cf. Կայուն;
վերին, գերակայիցն —ք, heaven.


Կայարան

cf. Կայան;
station, rail-way station;
terminus;

mar.

wharf;
landing place;
— կառաց, coach-stand;
ելից, մտից, departure;
arrival.


Կայթ, ից

s.

basket, pannier;
cf. Կայթիւն;
—ք դրուատեաց, rounds of applause, plaudits;
—ս հարկանել, տալ cf. Կայթեմ.


Կայծ, ից

s.

spark;
cf. Կարկեհան.


Կայծակն, կան, կունք, կանց

s.

lightning, thunder;
thunderbolt;
spark;
live or burning coal, glowing embers;

med.

carbuncle, anthrax;
հրացայտ —կունք, lively sparks;
—կունս արձակել, թօթափել, to emit sparks;
to launch thunderbolts, to blast with lightning.


Կայծակնահար

adj.

thunder-struck;
thundermg;
fulminating;

fig.

startling;
— ծառ, tree struck with lightning, ablasted tree;
— առնել, սատակել, to blast or strike with lightning, to thunders trike;
եղեւ տուն նորա, his house has been struck with lightning.


*Կայծխոտ

bot. s.

cf. Եղերդ.


Կայմ, ից

s.

mast;
sail;
weaver's beam;
— դրօչու, flag-staff;
կանգնել զ—ն, to raise a —;
խոնարհեցուցանել զ—ն, to unmast;
to dismast.