sulphureous.
to dip in brimstone;
to powder with sulphur.
sulphuret.
sulphureous;
sulphid.
sulphur, brimstone;
պտաել, օծանել ծծմբով, to dip in, or to mix with sulphur.
suction;
— կաղից, լուսոյ, absorption;
— հեղանիւթոց, imbibition.
east-wind;
east-side;
shady place between mountains, cool & moist valley.
umbrageous, shady, cool, fresh.
misty, foggy.
to shade, to darken, to opacate;
to cover, to hide, to veil, to obscure.
spinage;
beetroot.
to become lean, extenuated, weakened, debilitated.
to be grieved, cast down, disheartened, unnerved;
to take to heart, to fret;
ծմրեալ ի տրտմութենէ, weighed down with sadness, sorrowful, oppressed with grief.
to beget;
to give birth, being or life to, to bring forth a child, to lie in, to be delivered;
to procreate, to produce;
to be begotten, engendered, produced, born;
to originate, to arise, to spring;
to pullulate, to bloom;
to emanate, to issue, to proceed;
— — կենդանեաց, to engender, to litter, to bring forth;
վերստին —, to be regenerate, born again;
to revive, to come to life again;
— Հօր, to procreate;
վերստին — մկրտութեամբ, to be new-born or regenerated by grace;
որդիս —, to bring forth a child, to be delivered of a child;
ծնաւ որդի or մանուկ արու, she brought forth or was delivered of a male;
գոգցես յայն ծնեալ էր or թուէր իմն յայն ծնեալ he seemed born for;
գետք զխորս ծնանին, the rivers nourish the sea;
երեսք որ ծնանիցին ի հայելւոջ, a figure horn or reflected in a mirror;
այտի ծնաւ քերթուղութիւն, thence poetry was born.
cf. Ծնկիմ.
cf. Ծնգիմ
to exhaust, to tire out;
to depress, to overdo;
tomortify, to emaciate, to weaken, to make lean.
to decay, to pine, to dwindle or fall away, to languish, to sink;
to be mortified, emaciated, weakened, to become lean, to lose one's strength;
— ի տգիտութեան, to live, to abide or to be sunk in ignorance.
space between the knees.
to write a genealogy, to cite onesancestors;
to profess astrology.
to engender;
to give birth to;
to conceive, to form an idea.
to assist a woman in lying-in;
to aid in bringing forth.
fast, fasting, abstinence;
— կարգալ, to ordain a fast;
— ունել, to fast, to abstain from food;
լուծանել զ—ն, to break one's fast.
relating to abstinence.
fasting, abstaining.
to fast, to keep a fast.
cf. Ծոմանամ.
keeping a fast, abstaining;
— լինել, to keep a fast.
abstinence.
to cause to fast.
to divide the waters;
to plough the sea.
to be master or lord of the sea;
to command a fleet or squadron of ships of war.
sea-cost.
cf. Ծովակողմն.
sea-weed, algae, kelp.
combatting by sea;
naval;
— զօրութիւն, navy, naval service.
sea-fight, battle by sea.
casting into the sea.
the offing, the open sea.
to plunge into the sea, to drown.
submerged in the sea;
— լինել, to go to sea;
to stand out to sea.
to turn into a sea, to fall into;
to inundate, to immerse, to cover with water.
resembling the sea.
to cause to turn into a sea;
to inundate, to immerse.
to keep out at sea;
to stand for the offing.
virgin honey.
cf. Ծորիմ;
to mow.
to set running, to cause to flow;
զմտաւ իսկ ածելն —նէ զբերանս, the mere thought of it makes my mouth water.
to trickle, to flow, to leak, to run down or out of, to ooze out, to run or pass away, to ebb;
— մարմնոյ, to be affected with gonorrhoea.
trickling, dropping;
flowing, running;
leaking;
— ըստ ամսեանցն, the menses, menstruation.
— ի մարմնոյ, gonorrhoea, running of the reins.
to fray, to unweave;
to tear to rags or tatters.
screw;
windlass, hand winch;
wheel and axle;
*whirligig;
— խոր or — մայր, hollow or female screw;
screw-box, nut;
— մանրաչափական, micrometrical screw;
— վերակոչ, nut-screw;
— օդահան, ventilating screw;
— արքիմեդեայ, Archimedes' screw, spiral pump;
— հոլանտացի, Dutch screw-pump;
— անվախճան or — անեզր, endless or perpetual screw, worm, creeper, conveyer.
wood, thicket, grove, bush;
work, writing;
chapter, paragraph or article;
— թղթոյ, ream of paper;
— կտաւոց, չուխայից, entire piece of linen or woollen cloth, bale, pack;
—ք ուսման, lesson;
acts;
—ք առաքելոց, the Acts of the Apostles.
diligence, care, study, work;
զուր —, labour lost, labour in vain;
— դնել, տանել, յանձին ունել cf. Ջանամ.
apologist, advocate, defender, protector, patron;
— լինել՝ կալ՝ մտանել cf. Ջատագովեմ.
mule, he-mule;
մատակ —, mule, she-mule;
մտրուկ ջորւոյ, mule colt.
water;
juice;
liquid, watery;
օրհնեալ —, holy water;
չած ջրոյ, water-god;
անոյշ, ըմպելի, պաղ or ղով, գաղջ, տաք, եռացեալ, հանքային, ծծմբային, աղային —, good or portable, drinkable, cold or fresh, tepid, hot, boiling, thermal, sulphurous, saline water;
— մսոյ, broth, cf. Արգանակ;
գաւաթ մի, դոյլ մի —, a glass, a bucket or pail of water;
դոյլ մի լի —, a pailful of water;
ըստ — եւ ըստ ցամաք, by sea & land;
տեղատութիւն եւ մակընթացութիւն ջուրց, tide, flux reflux, & reflux, ebb & flow;
երթալ զջրոյ, to go to fetch water;
— հանել, to draw water;
— ըմպել, to drink water;
— հեղուլ, թափել, առնել —, to make water, to piss, to urine;
— տալ, to water, to sprinkle;
to water, to give to drink to;
եռացուցանել զ—, to warm, to boil water;
— արկանել ձեռաց ուրուք, to pour water on a person's hands;
լաւ է — հորի քան զգինի յոռի, pure water is better than bad wine;
cf. Թակարդ, cf. Ըմպեմ.
drowned;
— առմել, to drown;
— լինել (ակամայ), to be drowned;
(կամաւոր) to drown oneself.
cf. Սեւաթորմի.
cf. Սեւեռումն.
imperious, high, haughty, supercilious, arrogant, proud, superb;
— առ հանդերձ, fond of dress, smart, spruce, dandy;
— առնուլ, cf. Սիգամ.
love;
affection, fondness, tenderness;
inclination, delight, liking, taste, fancy;
love, passion, flame, salacity, love-suit;
charity, supernatural love, christian charity;
agape, love-feasts;
kiss;
— կանանց, hymen, vulva;
the quiver of love;
— վաղանցուկ, amour, intrigue, love affair;
յօդակապք, ոլորք սիրոյ, ties, bonds of love;
հանգոյց, տոմսակ, գաղտնիք, երգ, վէպք, ընծայ սիրոյ, love-knot, love-letter, love-secret, love-song, love-tale, love-toy;
— առ աստուած, առ ընկերն, ազատութեան, հայրենեաց, արուեստից, փառաց, առաքինութեան, love of God;
of our neighbours or fellow-creatures;
of liberty;
of our country;
of arts;
of glory;
of virtue;
ամուսնական, մայրական or մայրենի, հայրական, որդիական —, connubial or conjugal, maternal, paternal, filial love or affection;
— անձնական, self-love, egoism, solipsism;
— աստուածային, երկնային, մաքուր or սուրբ, նորաբողբոջ, փոխադարձ, համեստ, օրինաւոր, եռանդուն, սաստիկ, բուռն, անչափ, հաստատուն, հաւատարիմ, յաւիտենական, divine, celestial, pure, rising, reciprocal or mutual, honest, lawful, ardent, lively, violent, extreme, constant, faithful, eternal love;
մոլենախանձ —, jealousy;
— երկրային, յողդողդ, անցաւոր, զգայական, մարմնական, անկարգ, պիղծ, յանցաւոր, եղեռնաւոր, earthly, inconstant, fleeting or transitory, sensual, carnal, illicit, lustful, culpable, criminal love;
վայելել սիրով, to make love to, to fall in love with, to court, to woo;
հալիլ մաշիլ սիրով, to burn, to languish with love, to be love-sick;
հատուցանել ընդ սիրոյ, to give love for love, to re-love;
— ազդել, to inspire with a passion;
դիւթել, բորբոքել զ—ն, to philter, to charm;
— ցուցանել, to show or demonstrate love for;
առնել —, to be courteous, amiable, friendly;
to do or confer favours;
ուտել զ—, to eat together, to make love-feasts;
դնել — ի բերան, to kiss, to embrace;
սիրով, lovingly, tenderly, affectionately, with pleasure, willingly;
ի — աստուծոյ, for God's sake;
ի — իմ, for me, for my sake;
արա ինձ —, do me the kindness or the pleasure to;
ամենայն սիրով, very willingly;
— իմ ! my love ! my dear ! cf. Խառնեմ;
cf. Հարկանիմ.
cf. Սթափումն.
cf. Սահման.
passionately fond, smitten, deeply in love, over head and ears in love;
— ամարիլլիս, agapanthus umbellatus.
amiable, dear, beloved, well-beloved;
affectionate, benign, kind;
favourite, darling, lover;
—դ իմ, my dear;
— ընծայել, to render amiable;
— է ինձ, I prefer;
— է քեզ գեղեցիկն, the beautiful affects you;
— է ինձ կարծել, I should think;
— է ինձ տեսանել ի քեզ, I am very happy to see in you;
— էր ինձ բարերարել, I had placed all my happiness in doing good.
loving, fond of;
amateur, lover;
— նկարուց, amateur of pictures;
— երաժշտութեան, dilettante;
— գեղարուեստից, virtuoso;
— ազատութեան, փառաց, lover of liberty, of glory;
չես դու — մարդահաճութեան, you do not like flattery;
— է նա գրենոց, books are his passion;
— եմ ես տնկաբանութեան, I have a great taste for botany.
cf. Սիրումն.
heart;
heart, soul, mind, intellect, memory, intelligence;
courage, spirit, heart;
heart, inmost thought;
heart, centre;
առ սրտի, through anger;
սրտի դիւր, ease, pleasure, contentment, satisfaction;
բարութիւն, խստութիւն սրտի, kindness, hardness or obduracy of heart;
լքումն սրտի, faintheartedness, despondency;
ուղիղ, անկեղծ սրտիւ, sincerely, openheartedly, openly;
բոլորով սրտիւ, ի բոլոր սրտէ, յամենայն սրտէ, սրտի մտօք, with all one's heart or soul, heartily, with good will, willingly, voluntarily;
կրթել զ—, to form the mind or character;
հեռացուցանել յանձնէ զ—ս, to alienate good will;
գերել զ—, to captivate, to gain the heart or affection;
յինքն արկանել զ— ուրուք, to gain a person's good;
յափշտակել զ—ս, to charm or gain all hearts;
գորովել, ժառանգել զ—, to touch, to move, affect or stir, to possess the heart;
իջանել ի խորս սրտին, to descend into one's heart;
թափանցել ի խորս սրտին, to penetrate the inmost recesses of one's heart;
տալ, նուիրել զ— իւր, to give one's heart;
խոտարեցուցանել զ—, to pervert, to deprave the heart;
խօսել ընդ սրտի, to speak to the heart;
ասել ի սրտի իւրում, to say within oneself, to say in one's heart;
սրտի մտօք վաստակել, to labour heartily, to take to heart, to occupy oneself seriously with;
— ի բերան շրջել, to seek painfully for;
սրտի դիւր լինել, to be in a state of contentment or tranquillity, to feel pleased, comfortable, contented;
զեղուլ զ— իւր առաջի աստուծոյ, to open one's heart before God;
հայրական, մայրական, գողտր, զգայուն, խաղաղ or անդորր, խաղաղաւէտ, երախտագէտ, ազնուական, բարի, ազնիւ, վսեմախոհ, վեհ, անվեհեր —, paternal, maternal, tender, feeling or sensible, calm, pacific, thankful, noble, good, excellent, elevated (high-minded), great, intrepid or dauntless heart;
անզգայ, ապերախտ, խիստ, ապականեալ, վատ, անգութ, անողորմ, չար, լքեալ —, unfeeling or insensible, ungrateful, flinty or obdurate, spoilt or corrupt, craven or dastard, hard(hearted), unmerciful or pitiless, cutting, drooping, dejected or despondent heart;
խորհուրդք մեծամեծք ի սրտէ գան յառաջ, great thoughts take their rise in the heart;
—ն բաբախէ, թնդայ, the heart palpitates;
արկ ի — իմ, he placed in my heart, he inspired me;
անկցի գութ ի — քո, let your heart be touched;
նուաղեալ էր — նորա, his heart was weak;
հրճուէր ի սրտի, he rejoiced from the bottom of his heart;
եթէ ուրուք — առնուցու կերիցէ, let him eat it if he has the heart to, if he has courage enough;
— իմ գելանի, my heart is moved;
— ի բերանն էր, he struggled with death;
որ յաչաց հեռացաւ՝ ի սրտէ հեռացաւ, out of sight, out of mind.
column, pillar;
— չորեքկուսի, pilaster;
անջրպետ սեանց, intercolumnation;
չարք սեանց, colonnade;
— ամպ or ամպոյ, pillar of cloud;
cf. Շրջանակ.
cf. Սլացումն.
shaft, arrow, dart;
stiletto;
style, needle;
— ժամացուցի, hand;
— ժամուց, hour-hand;
— վայրկենից, minute-hand.
wrong, mistaken, faulty;
less;
fault, error, mistake;
միով — ամս քառասուն, years wanting one.
cf. Սխալակումն.
primitive, original, radical, pristine, primordial, first, initial;
elementary;
cf. Մեղք;
—ն, beginning.
cf. Սկզբումն.
cf. Սկզբումն.
beginning, commencement, outset;
origin, principle;
cause, matter, author, mother, motive, birth, base, foundation;
principle, maxim;
prelude, proem, exordium;
սկզբունք անընդմիջականք, immediate principles;
սկզբունք արքիմեդեայ, Archimedes' principles;
ի սրզբանէ or սկզբանէ, ի սկզբնուստ, in the beginning, at first, originally, firstly, primitively;
անդուստ or անդստին ի սկզբանէ, from the very beginning or outset, from the first, ab ovo, ab antiquo;
ի սրզբանէ ցկատարածն, from beginning to end;
ի սկզբանէ աշխարհի, since the creation of the world;
ի սկզբանէ էր բանն, in the beginning was the Word;
— առնել or առնուլ, ունել, cf. Սկսանիմ;
ի սկզբանէ, from the beginning, at the beginning;
cf. Սկիզբն.
small dog, poodle, lap-dog;
— ատամունք, canine teeth.
cf. Սկսումն.
cf. Պաշարումն.
sindon, Tyrian stuff, cloth, linen;
sheet;
table-cloth;
cf. Մարմնակալ.
onion;
bulb, bulbous root;
դալար —, scallion, green onion;
— մանր, shallot.
cf. Սողոսկումն.
cf. Սուլումն.
this, that, be, self, the same;
զսոյն հետայն, cf. Այսուհետեւ, cf. Յայսմ հետէ;
զ— հետայն, afterwards, soon, shortly, directly;
ի —, immediately;
սմին իրի or վասն, for this reason.
pestle;
— մեքենական, crushing-mill or stamping-mill;
— մեծ, large heavy pestle;
— փոքրիկ, small pestle.
staircase, stairs, ladder;
երկբացիկ —, double ladder, trestles;
ծալածոյ —, folding ladder;
— չուանեայ, rope-ladder, foot-rope;
— հրդեհի, fire-ladder, fire-escape;
— պաշարման, scaling-ladder;
— շրջանակաւ, winding staircase;
ելանել ընդ —ղս, to go up stairs;
իջանել ի սանդղոց, to come down stairs;
ելանել ի վեր սանդղովք, to scale, to climb over, to escalade;
ելանել սանդղովք ի պարիսպս, to scale the walls.
bit, curb, bridle, rein, snaffle;
check, curb;
— զօրութենաչափ, dynamometrical brake, friction-brake;
—ս դնել, to put a check upon, to curb, to put a term to;
—ս արկանել, cf. Սանձեմ.
comb;
— նեղատամն, small-toothed comb;
— լայնատամն, large-toothed -;
— փղոսկրեայ, ivory -;
խոզանակ սանտեր, comb-brush;
քսակ սանտեր, comb-case;
— ոստայնանկաց, weaver's -;
— կանեփի, վշոյ, hatchel, flax comb, hemp comb;
— բրդոյ, card to comb wool.
trunk, coffer, safe;
basket;
cf. Զուգեմ;
— ուղտու, camel's hump;
— ողին, hump, humpback, gibbosity.
cf. Սառնամած.
cf. Սասանումն;
trembling.
cf. Սասանումն.
bitter, angry reproof, scolding, rebuke, threat, menace;
chastisement;
— իշխանակերպ, մեծավայելուչ, majesty;
— իշխանական, authority, haughtiness;
— աչաց, piercing glance;
ի — մատչել ընդ ումեք, to reproach bitterly, to scold sharply.
great, terrible, violent;
— մակբայ, intense adverb;
— մասնիկ, increasing particle.
simple, single;
unadorned;
— սպիտակ, quite white;
— մարդ զքրիստոս ասել, to declare our Lord a mere man.
adversary, opponent, antagonist, enemy;
Satan;
— յարուցանել ումեք, to stir up an adversary, to raise or create difficulties, to raise objections to.
workman, artisan, operative;
labourer, husbandman;
weaver, help, succour, aid;
helper, assistant, auxiliary;
fellow;
cause, author;
— պատմութեան, additional professor of history;
— լինել, cf. Սատարեմ.
form, fashion, manner, resemblance;
custom, habit, usage;
յայնմ —ի, in that state;
ըստ —ի, so as, as;
այսպիսի —իւ, so, in such a manner.