to thrash one's elf with the discipline, to scourge, to flagellate one'self.
scourging, flagellation, discipline.
to drive away with the whip.
to whip, to scourge, to lash, to thrash, to flog.
rude, coarse, rough, of hair-cloth;
hair-cloth, sack-cloth, hair-shirt;
— զգենուլ, to wear haircloth.
wearing sack-cloth;
— լինել, to wear haircloth.
cf. Խարազնազգեաց.
rock.
steep, cragged, rocky.
gudgeon.
to burn, to scorch, to tan, to brown;
to toast;
to heat, to warm;
to imbibe, to anoint.
burning, caustic.
scoria, dross, slag.
the devil, demon;
venomous serpent.
cautery;
cauterization;
blister;
brand;
(կնիք) brand-iron;
—ս արկանել, —ս ի վերայ դնել, ի —ս մատչել, to cauterize.
lunar caustic, nitrate of silver;
caustic potash.
ditch;
trap, snare.
sword;
flagitious, iniquitous, wicked;
ill-bred;
lewd.
sieve, cribble, bolter;
bolting-mill.
to sift, to riddle, to bolt;
to tempt, to try.
sifter.
act of sifting;
temptation.
roe-buck.
iniquity;
libertinage.
catarrh, cold;
ծանր՝ թեթեւ —, severe, slight cold;
— գլխոյ, cold in the head;
— լինել, to catch a cold.
knavish, roguish;
that falsifies, that forges;
false, counterfeit, adulterated.
deceitful, fallacious.
cf. Խարդախութիւն;
խարդախանս նիւթել, to deceive, to dupe, to entrap.
tocheat;
to falsify, to counterfeit, to forge;
to feign, to simulate;
to corrupt, to adulterate;
to sophisticate;
to dissemble;
— ումեք զմահ, to plotthe death of.
cf. Նենգիչ.
cf. Նենգիչ.
fraud, knavery;
falsification, forgery, act of counterfeiting;
adulteration;
chicanery;
violation, rape.
cf. Խարդախութիւն.
to conspire against, to attempt evil, to deceive;
to risk, to be exposed to danger.
traiterous, deceitful, fraudulent, knavish.
to cheat, to overreach, to circumvent, to defraud;
to implicate, to involve, to entangle;
to precipitate;
to deflower, to violate.
fraud, deceit, circumvention, crime, outrage;
— կուսի, violation, deflowering.
cf. Խարդաւանութիւն.
to cauterize;
to brand;
to blind with hot irons;
to stigmatize, to afflict, to distress, to cut to the heart.
penis.
base, foundation;
pedestal;
legs, feet;
anchor;
— արկանել՝ ընկենուլ զ—, to anchor, to cast anchor;
— վերացուցանել՝ լուծանել զ—ն, to weigh anchor;
— արկեալ կալ, to be, to ride or to lie at anchor;
— յուսոյ, anchor of hope;
— փրկութեան, sheet anchor;
last resource, last shift.
shaking, tottering, ruin;
perverseness, error, aberration.
to shake, to shatter, to demolish, to ruin, to destroy;
to deteriorate, to hurt, to corrupt;
to renew pain or grief;
— զվէրս, to tear open healing wounds;
to irritate, to excite anew.
to fall to ruin or decay, to perish.
cf. Խարխալեմ.
destructive, ruinous.
destruction, waste.
gropingly;
— շրջել՝ գնալ, to grope along, to feel one's way, to go groping;
— խնդրել, to grope about for;
cf. Խարշափ.
groping along, feeling about.
to grope along, to feel ones way;
to fumble;
to shake, to rustle.
recovery of senses, return to sense, amendment;
wisdom, prudence;
sobriety, chastity;
watchfulness, watching;
զգաստութեամբ, soberly;
— ի կերակուրս, abstemiousness;
— մըտաց, readiness of wit, presence of mind;
դառնալ, գալ ի —, to recover one's self, or one's wits, to come to one's self again;
to be cured (of), weaned (from);
ածել ի —, cf. Զգաստացուցանեմ.
to clothe, to dress one's self, to put on one's back, to put on, to wear, to put on clothes;
— հանդերձ սգոյ, to put on mourning;
— հանդերձս ուրախութեան, to put on garments of gladness;
մի զգեցցի այր զգեստ կանացի, man shall not put on the garments of woman;
բարւոք զգենու, he dresses well, with taste;
մարմին —, to incarnate, to take on himself human nature;
— զարգարութիւն, to clothe one's self with justice;
to do good works;
փառս եւ պատիւ —, to clothe one's self with glory and honour;
զօրութիւն —, to clothe one's self with strength, to gather strength;
— զպատկեր ուրուք, to assume the appearance of another person, to resemble;
զգենում բանին զմարմին, cf. Մարմնանամ, cf. Մարդանամ.
dress, robe, garment, clothes;
— յօրինել ումեք, to dress, to make a dress for one;
— ամենօրեայ, every day clothes;
— հարսանեաց, wedding garb;
— այրութեան, widows weeds;
սեաւ —ք, dress coat;
պաշտօնական —, regimentals;
հասարակաց —ուք, in plain or private clothes;
— աւազանին, baptismal grace;
ծառայական —, towel, napkin;
— ստին, boot, shoe;
մերկ ի —ուց, undressed, disrobed, naked;
դարան —ուց, clothes-press.
dressing or robing one's self;
մարմնոյ զգեցմամբ, clothing himself in flesh.
to clothe, to dress, to put a dress on any one;
to furnish with clothes, to adorn;
եթէ զխոտն ի վայրի Աստուած այնպէս զգեցուցանէ, if God so clothe the grass of the field.
to walk, to take a walk, a turn, to walk out;
— ի վերայ տանեաց, ի բուրաստանի, to walk upon the roofs, in the garden;
— ընդ եղբ ծովուն, to wander along the sea shore.
sly, circurnspect, considerate, guarded, wary;
sure, safe, secure;
զգուշ լինել կալ, cf. Զգուշանամ;
ի զգուշի առնել, cf. Զգուշացուցանեմ;
— վայր, place of safety.
very or more circumspect, very strict, rigorous;
more sure;
— առնիցէք զորդիսն Իսրայէլի ի պղծութեանց նոցա, you shall cause the children of Israel to avoid their uncleanness.
hurtful;
to be avoided;
cf. Զգուշաւոր;
sober, moderate;
— կենցաղ, կեանք, ascetic life.
to take care, to provide one's self, to watch, to superintend, to look after, to be cautious, to defend one's self, to mistrust;
to evade, to fly, to keep, to stand out of the way;
to manage with economy;
to abate, to secure one's self, to observe, to parry, to consider, to reserve to one's self, to act up to ones dignity, to retain;
— անձին, to take care of one's self, to be on one's guard;
— յառաջ, to await the future;
— պահել, — ի կերակոց, to fast;
to diet;
— զսաս ուրաք ի փայտի, to put in irons, to lay by the heels;
— ի կառաց, to get out of the way.
cf. Զգուշաբար.
to precaution;
to forewarn, to preserve;
— զբերան իւր, to guard one's tongue, to keep the tongue between the teeth.
sliness, precaution, circumspection, consideration, guard, watch, attention, measure, constraint, preservation, management, heed, admonition, defence;
discretion;
exactitude, accuracy, punctuality;
foresight;
reserve;
diet;
sobriety;
դնել ի զգուշութեան, to heed, to assure;
դնել ծովու —, to set a bar to the sea, to put a dyke;
— տալ, to prohibit, to forbid;
— ի կերակրոց, diet, regime;
յառաջատես —, foresight;
— եղեալ նմա՝ զոր նայն խոկայր, he having divined his thoughts;
զգուշութեամբ, cf. Զգուշաբար.
cf. Զգօնաբարոյ.
wisdom, maturity, good sense, good judgment;
mildness, gentleness, benignity, affability;
—, Գիրք զգօնութեան, the Book of Wisdom and the Proverbs of Solomon;
սկիգբն — զգօնութեան երկիւղ Տէառն, the fear of the Lord is the beginning of wisdom.
intemperate, lewd, debauched, luxurious, dissolute, spoiled;
slippery, lubricous, inconstant, voluble;
frail, weak;
—ք են ճանապարհք նորա, his ways are dissolute.
to abandon ones self to luxury, excess, debauch, to be dissolute;
to be intemperate, licentious, prodigal, extravagant;
— ի դինւոջ, to drink hard, to gormandize;
ըստ մոլորութեանն Բաղաամու զեղխեցան զհետ վարձուց, they ran greedily after the error of Balaam for reward.
to spoil, to ruin;
to abuse, to deceive, to delude, to seduce, to beguile;
to rob, to steal, to ravish;
զեղծեմ զգատաւորս (ընչիւք), to corrupt judges.
to shed, to pour out, to spill;
to fill up;
— ումեք, (յօք) զվարդապետութիւն, to preach redundantly, to be verbose;
բազում ծաղր զեղեալ հեղուլ, to laugh immoderately;
զեղուին զնովաւ զամենայն ամբոխն, the people crowded around him.
cf. Զեղանիմ;
— խնդութեամբ, to be filled with joy;
— ծովու, to be at the flood;
— իմիք ի յուշոյ, to slip one's memory, to forget;
— զոմամբ, to embrace, to clasp to one's bosom;
զեղաւ սիրտ նորա, his heart swelled with emotion, overflowed, outpoured itself.
affluence, abundance, exuberance;
breaking out, overflowing, defluxion;
shedding, effusion;
jet, eruption;
— խնդութեան, transport, rapture;
— շնորհաց, fullness or abundance of grace;
— սրտի, overflowing, outpouring, effusion, largeness of heart;
— վտակաց, overflowing or inundation.
heaped, brimful, redundant;
թաթաղուն, շարժուն եւ —, pressed down, shaken together and running over.
regret, compunction, penitence;
remorse;
repentant, contrite;
— լինել մտաց ուրուք, to scruple;
to have qualms of conscience, to be smitten with remorse;
— լինել ումեք, — ապաշաւ անկանիլ ի միտս, զղջի ունել զոք, ի — գալ, հարկանիլ, ի — ապաշաւանաց գալ, ընդունել, to repent, to afflict one's conscience;
ի — ածել, — բերել, to cause to repent, to reform;
որպիսի՜ — կալցի զմեզ, how we shall repent!
to creep;
to swarm;
to crawl;
— եռալ, to burn, to be fervid;
— ցանկութեամբ, to burn with concupiscence;
յամենայն զեռնոց որ զեռայցեն ի վերայ երկրի, from all creeping things that creep upon the earth.
cf. Արշաւեմ.
square;
— երկաթի, iron knee.
zephyr;
քաղցրաշունչ, the gentle -;
զովարար —, refreshing breeze;
cf. Էրան.
arm, weapon;
armament, armour, munition, harness;
հին —ն, woman, female;
— եւ զարդ, armour, arming;
— ի ձեռին, in arms;
armed, arms in the hands;
զինու զօրութեամբ, with arms;
hy main strength;
—ս կրել, to carry, to bear arms;
ի — գնալ, ընթանալ, դառնալ, — առնուլ, զգենուլ, ի վեր առնուլ, ի — վառիլ, to fly to arms, to buckle on one's armour, to take up arms, to arm one's self;
— առնուլ ընդդէմ, to bear arms against;
ի — վառել, to put under arms;
ի բաց թողուլ զ—ս, to lay down one's arms;
հրաման կրելոյ —ս, license to shoot;
հրաթափ —ք (հրազէնք), fire arms, guns, muskets, rifles;
հատու —ք (սուսեր սուին), side arms, weapons, cutting, edge;
վառեալ ի — եւ ի զարդ, armed from head to foot;
առաջին փորձ զինուց, one's first passage in arms;
այր զինու, man at arms;
ազգ կիրթ ի հրահանդս զինուց, a nation inured to war;
ի — ! ի -! to arms! — ի վեր ! — յառաջ ! — ի վայր ! carry, present, ground arms ! կազմ ի — ! ready ! — կալէք, — առէք, — ի ձեռս ! support arms! սպամամել զինուք, to put the sword;
ելանել ընդ —ս, cf. Ելանեմ;
դուլ զինուց, a truce;
սահմանք քաջաց —ն իւրեանց, the arms of the brave decide the limits of their power.
for, because, in order that, to the end that;
that;
զի՞, what? what thing? why? for what reason? զի՞ կայ իմ եւ քո, what do you want, or what do you want of me ? զի՞ է զի, what is the motive for which? why? what is it ? why then ? զի՞ է զի յարեւու եկիք այսօր, how happens it that you are returned before sun-down? քեզ զի՞ փոյթ է, what does it matter to you ? զի՞ է որդեակ, what do you want my son?
զի՜, how! how much! զի՜ անգութ ես, how cruel you are! զի՜ բարի կամ զի՜ վայելուչ, how good and how pleasant!
cf. Զինազարդ.
cf. Զինազարդիմ.
fencer;
cf. Զինախաղութիւն;
— առնել, to fence, ուսուցիչ —ի, fencing-master;
մարզարան —ի, fencing-school.
armourer;
— հրացանից, gunsmith;
— սրազինուց, sword-cutler.
who? which? what?
how? why?
that, which, what;
— կերիցուք, կամ — արբցուք, կամ — զգեցցուք, what ye shall eat, or what ye shall drink, what ye shall put on;
— եւ իցէ, whatever, whichever;
— է ինձ ? what does it matter? — կամիք ? what do you like ? — խնդրէք ? what are you seeking ? — աղագաւ ? why ? for what cause ? — օրինակ ? in what manner? — ասիցեն ? what will they say? — ինչ ? what ? — ինչ առնել էր եւ ես ոչ արարի ? what is that which I ought to have done and have not done ? — ապա ? what ? what then ?
caprice, whim, freak, humour, fantasy;
ի կամս անձին զինչպիտութեան բերիլ, to follow one's own caprice or fancy;
թողուլ զոք ի կամս անձին զինչպիտութեան, to leave one to his ways or caprices.
to calm one's self, to relent, to grow tranquil, to yield, to cool, to comply;
to acquiesce, to listen, to condescend, to connive;
to become extinct;
— յառաջին զուարթութենէն, to lose one's cheerfulness;
— յաղաչանս, to be moved by entreaties, to acquiesce in, to comply with, to yield to;
զիջանէր տակաւ երթայր ջուրն եւ թուլանայր յերկրէ, the waters returned from off the earth continually;
էջ եւ զիջիր ի խորս երկրի, yet shalt thou be brought down unto the nether parts of the earth.
thigh;
haunch;
— կենդանեաց, leg;
— կամրջի, stern;
— նաւու, keel of a ship.
after, since;
behind, hack, backward;
after, since, then, afterwards, hereafter, underneath, behind, one after another, next to, subsequently;
Տրայիանոս կալաւ զինքնակալութիւնն — Ներուասայ, Trajan was emperor after Nerva;
— միմեանց, զմիմեանց կնի, մի զմիոյ կնի, one after the other, subsequently, blow upon blow;
— երկուց ամաց, two years ago;
— ոչ բազում աւուրց, some days after;
— ապա, at length;
զերիս ամս ամ զամի —, during three successive years;
եկայք — իմ, follow me;
որ զմեր կնի ոչ շրջի, who is not of us;
զդուռն ձգել — իւր, to shut the door behind or after one;
մի զմիոյ կնի կցեալ, one tied to another;
linked;
եւ որ ինչ — այսորիկ, եւ որ —, and so on, & etc.;
— բնութեանս, suitable or according to the nature, natural, like nature;
— գալ, գնալ, երթալ, ընթանալ —, to follow;
— պնդիլ, մտանել, լինեմ, to pursue, to follow up, to hunt, to persecute;
— խոտորիլ, to be allured;
to be carried away;
մոլորիլ — խրատու, to be swayed by bad advice;
— կամաց իւրոց ածել զոք, to make the slave of one's will.
after, then, since;
with, together;
— առաքել, to send for;
— բերել, to add, to subjoin;
— գալ, to follow, to come after;
to result;
to depend;
գնալ, երթալ —, — շրջիլ, to follow, to go after;
to imitate;
— երթալ դատարկութեան, to love idleness;
— ելանել, ընթանալ, հեծանել, մտանել, յարձակիլ, ունել, պնդիլ, վարիլ, to run after, to pursue, to overtake, to follow, to persecute, to be at the heels, to give chase;
իւրաքանչիւր — միմեանց, one near the other, close to;
— լինել ճանապարհաց ուրուք, to follow tracks;
զհաց ոչ առաք — մեր, we have brought no bread with us;
մի զմիոյ հետ, one after the other, a little at a time, by degrees;
զոյր — ելեալ ես, who is he whom thou pursuest?
cf. Զմռսալիր.
cf. Զմրխտեայ.
prison;
տալ ի —, արդելուլ —աւ, to put in —, to throw into a dungeon;
cf. Բանտ.
cf. Կենդանակամար.
cf. Նուիրական.
cf. Զոհարան.
even;
conjoined, united, equal, alike, similar;
level, without odds, equally;
close to;
conjointly, with, together;
pair, couple;
—ք, —ք կշռոց, balance;
a coach and two or four;
— պարանոցին, nape of the neck;
— մի եղանց, a yoke of oxen or bullocks;
—ք իշոց, a couple of asses;
—ք կաքաւուց, ատրճանակաց, brace of partridges, of pistols;
— մի կօշկաց, a pair of boots;
—, — ընդ, directly, forthwith, as soon;
— ընդ բանին եղեւ, no sooner said than done;
—ս —ս, in pairs, by twos, two and two.
cf. Զովարար.
coolness, freshness, refreshment, refrigeration;
ի զովութեան երեկոյի, in the cool of the evening.
parallelogram;
— զօրութեանց, — of forces;
— յօդաւոր, parallel joint.
cf. Զուգաւորեմ;
to sum up;
— զկերակուրս, to season, to flavour;
— զսապատ, to make basket-work;
— զոք ընդ աշխարհ, to join in wedlock.