cf. Խափանուած.
negro, blackamoor.
extinguisher.
cf. Խափնում.
squintingly;
surlily, grimly, bitterly, angrily, crossly;
— գնալ, to go astray, to fall into knavish practices.
that butts, clashes
to become crazy, to go mad, to lose ones senses, to be mad.
madness, craziness, insanity, lunaoy.
understanding, intelligence, comprehension, knowledge, capacity;
reflexion, consideration;
synecdoche;
յիմաստիցն ածել —ս, to teach science;
առ քաջ — իրացդ, in order thoroughly to understand these things.
to be cracked, to have taken leave of one's senses, to bemad;
tolapse into second child-hood.
cf. Խելագարութիւն.
intelligent, clever, sensible, judicious, steady, prudent, wise.
to be out of one's senses, to rave, to be delirious, mad, crazy, insane;
to swoon or faint away, to fall into a swoon.
delirium, lightheadedness, frenzy, madness.
cf. Խեղբիմ.
perversity, caprice;
insolence, impertinence.
bent, crooked, twisted;
perverse, wicked, villanous, depraved.
to grimace, to grin, to make wry faces;
to pervert.
to be bent, ill-fashioned, awkward;
to be perverted, depraved.
obliquity, crookedness, contortion;
grimace, wry face, mouth;
perversity, depravity.
waywardness.
to be attached or bound to.
cf. Խեղդան.
to choke onesself, to be suffocated, stifled;
to burst, to crack, to break out, to melt away.
buffoneryy, scurrility, lampoon, bantering, jeering, mockery, raillery, jocularity, waggery.
crippled state of a limb, privation of the use of a limb, lameness, palsy, paralysis.
cf. Յիմարութիւն.
voluptuous and effeminate life, lasciviousness, debauchery, wantonness, dissoluteness.
cf. Խենդութիւն.
insubordination, disobedience, indocility, obstinacy, stubbornness.
cf. Խեցեգործութիւն.
lobster;
cancer, crab.
cf. Խեցգետի.
ceramic art, fictile art;
the potters art, pottery.
ostracism.
brick, tile;
pottery, earthen-ware, crockery;
porcelain, China-ware, Wedgewood-ware;
potsherd, fragment of earthen-ware;
fish-shell;
shell, conch;
—ք, pottery;
Wedgewood-ware, Wedgewood-manufactory;
earthen, delft;
զ— կարկատել, to beat the air, to pound the water.
to be cut or torn off, to be broken off.
to thrust one's self in, to creep into.
to fast on milk-food.
stimulating.
barbarism.
cruelty, inhumanity, brutality.
mucosity.
gum-tree.
citron;
pestiliential sore, bubo.
cf. Խիար.
cf. Խիար.
bold, courageous, brave, manly, spirited, haughty.
to hector, to swagger, to brave, to bully, to insult;
to laugh to scorn, to laugh at;
to advance fearlessly, to have the hardihood or boldness, to face, to brave;
to attempt, to risk;
to rush upon, to assault, to attack;
— ի վտանգս, to run risks, to seek perils, to brave or to face dangers;
— ի մարտ, to plunge into the thickest of the fight;
յաղօթս —, to confide in prayer.
to embolden, to encourage, to inspirit, to give heart to.
liver;
— որթու, calf's -;
ցաւ լերդի, — complaint;
տապ, բորբոքումն լերդի, hepatite, inflammation of the liver.
tongue;
language, speech, idiom;
nation, people;
— լեզու ապխտեալ, smoke-dried tongue;
լեզու աղտեղի, foul tongue;
լեզու կօշկի, toe of a boot or shoe;
լեզու զանգակի, clapper, tongue of a bell;
լեզու երկրի, neck of land;
հայ լեզու, the Armenian language;
գաւառական լեզու, dialect, idiom;
մայրենի լեզու, mother-tongue, vernacular idiom, native language;
կենդանի լեզու, living, dead language;
ուսուցիչ լեզուաց, language-master;
վարժապետ գաղղիական լեզուի, teacher, professor of french;
լեզու չար, սուտ, նենգաւոր, a malicious, slanderous tongue;
լեզու անուշակ, մեղրակաթ, honey-tongued;
լեզու քաջ, վսեմ, eloquent;
խօսել այլ եւ այլ լեզուս, to speak many languages;
to have the gift of tongues;
լեզուի տալ, to speake inconsiderately, cf. Շաղակրատեմ;
to be full of talk;
ի լեզու գալ, արձակել լեզու, to be able to talk, to receive the faculty of speech;
արձակել, ձգել առ ոք զլեզու, to speak openly against, to contradict;
լեզուոյ դրունս դնել, ունել զլեզուն, կարճել՝ սանձել զլեզուն, to hold one's tongue;
to bridle one's tongue;
մերձ ի ծայր լեզուին ունել, to have at one's tongues end;
լեզուն ի քիմս կցիլ, to lose the use of speech, to be tongue-tied, speechless or dumb, to be struck dumb;
անոսկր է լեզու, այլ զոսկերս լեսու, the tongue has no bones and yet it breaks bones;
որպիսի՜ լեզու շաղակրատ, what a chatter-box ! կարի քաջ փոխեաց զլեզու իւր, he has much changed his language, he now sings quite an other tune.
cf. Լեզուագարիմ.
indigo;
գործատուն լեղաի, indigo manufactory.
cf. Լիմոն.
mountaineer;
hermit;
— լինիմ, to live, to dwell in the mountains.
cf. Լեռնակոյտ;
լեռնակուտակ ալիք, a heavy sea, mountainous billows.
mountain like, very high;
— կուտակիլ, to be heaped up;
— կոհակք, waves like mountains, enormous billows.
mountain valley, vale, dale, dell;
սառնակոյտ ի լերանցամէջս, glacier.
cf. Լերդակից.
haruspex, augur, diviner, soothsayer;
— լինիմ, to examine or consult the entrails, to prognosticate like an augur.
cf. Լերկամարմին.
to offend, to enrage, to insult, to shock, to affront, to jure;
to reprove, to scold, to upbraid;
— զայլոյ ամուսնութիւն, to violate or defile another's bed.
cf. Թշնամանիկ.
insult, affront, offence, injury, outrage;
—նս դնել ումեք, to abuse, to scold, to slang, to revile, to affront;
ի —նս լինել, to be despised, to fall in ignominy or opprobrium;
to be put in the pillory, to be object of insult;
թշնամանօք, injuriously, insultingly, offensively.
cf. Թշուառութիւն.
leave off ! come on !
save, excepting, besides that;
— անդր, set aside, leave out, pass over, nonsense! go! get away, or out! fy! pooh! — թէ, so much the more, more than, rather than;
— զայն, — զի, not only;
— լիք լինել, to be abandoned, outcast.
to be left, given, conceded;
to be abandoned, outcast, rejected, derelict, forlorn, permitted, allowed, conceded, lawful;
to relent, to slacken;
— ի հաւատոց, to waver or vacillate in the faith;
— ի մտաց իւրոց, to change opinion;
բղջախոհութեամբ թողանալ, to give one's self up to luxury, to lead a dissolute life;
թողացեալ կին, divorced woman.
to let, to permit, to allow;
to commit, to abandon, to resign, to yield, to give up, to forsake, to cast off, to leave, to desert, to get rid of;
to deliver, to free, to pardon, to remit, to release, to acquit, to forego, to pass over, to tolerate;
to repudiate;
to renounce;
— ասել, to omit, to leave out, to pass over in silence;
— զմեղս, to pardon, to absolve, to remit;
to expiate;
— զիմն ի գլուխ ուրուք, to let one go one's own way;
ձայն —, to cry out;
— առնել, to permit, to allow;
— առ ժամանակ մի, to suspend;
— զոք ի մահուանէ, to free from death;
չ-, to refuse, to hinder, not to allow;
սիրտ իմ եթող զիս, my heart failed me;
ի բաց թողցուք զայս, let us leave that aside;
-, թողանիմ, ղայ, to be left, abandoned.
languid, faint, feeble, weak, soft, delicate, tender;
— առնել՝ տալ, to permit, to accord, to give leave, cf. Թողացուցանեմ;
— առնել պարտուցն, to remit or cancel debts;
— լինել, to be permitted, accorded, conceded;
— տալ ումեք աւուրս ինչ, to concede a few days, to give time;
— տուք ինձ, let me, permit me, allow me;
— տուք ինձ զհամբերութիւն, don't make me lose patience;
leave me at peace, let me alone;
— տուր մինչեւ զայդ վայր, enough of that, enough;
տալովն Աստուծոյ, ըստ թոյլ տալոյ բարերարին, God willing, by divine permission.
provision;
viaticum;
pay, wages, hire, salary, stipend;
pension;
— եկեզեցական, benefice;
ուսանել —աւ, to be in a boarding-school;
— յետին, վերջին, viaticum;
տալ, պաշտել ումեք զյետին —, to administer the viaticum.
that suffered a violent death, that died a death of torture;
— լինիմ, to be beaten to death;
— առնել, սպանանել, to belabour, to maul, to beat to death.
cf. Թոպիւն.
cf. Դիւթեմ.
cf. Թորգոմածին.
cf. Թորգոմածին.
cf. Թոնիր;
kitchen stove with a frying-pan.
to number, to count, to calculate;
to rank, to range, to reckon;
եւ զի մի մի —, in a word.
cf. Թուելութիւն.
mulberry;
սպիտակ կամ սեաւ —, white or black -;
թթոյ օշարակ, a drink made from mulberies;
ծառ թթոյ, cf. ԹԹենի;
—ք, piles, hemorrhoides.
parrot;
էգ —, female -;
փոքրիկ —, paroquet;
— խօսի, the parrot talks.
to loosen, to relax, to slacken, to unbend, to untie;
to enfeeble, to enervate, to effeminate, to debilitate;
to let, to permit;
— զաղեղն, to unstring the bow;
— ի խնամոց, to neglect, to abandon;
առանց Աստուծոյ —նելոյ, without God's permission.
brown, tawny, swarthy, dark;
— հաց, brown bread;
— or —ս զգենուլ, ի —ս համակիլ, to wear mouraing, to dress in mourning, to put on mourning;
to be in mourning;
to be plunged in grief;
— զգեցուցանել, ի —ս համակել, to clothe in mourning, to dress in black, to put into mourning;
to throw into mourning, to plunge in grief;
ի —ս համակեալ, in deep mourning;
—ք, brood, covey;
ի —ս նստել, to brood;
cf. Թխեմ.
letter, epistle, missive;
թուղթ գրել, to write a letter;
թուղթ առաքել, to send a letter;
թուղթ ընդունել, to receive a letter;
թուղթ աղաչանաց, written entreaty, petition;
paper;
պատառ մի թուղթ, կոտորոկ թղթոյ, a bit of paper;
շրջշրջել զթուղթս գրոց, to turn over the leaves of a book;
ծրարել ի թուղթ, to put in paper;
տոգորել, արատել զթուղթ, to blot, to waste paper;
դանակ, հատիչ թղթոյ, paper-cutter or paper-knife;
թուղթ գրութեան, writing paper;
թուղթ նամակի, letter-paper;
թուղթ տոմսակի, note-paper;
թուղթ ուրուագրութեան, drawing-paper;
ծծուն թուղթ, blotting or bibulous paper;
թաւ թուղթ, pasteboard;
թուղթ ծրարի, wrapping or packing paper;
թուղթ յոռի, անպիտան, waste, paper, old papers;
մածուցիկ թուղթ, sized paper;
թուղթ տպագրութեան, printing paper;
թուղթ մագաղաթեայ, parchment, vellum;
թուղթ ճենաց, India paper;
թուղթ ծրահանելոյ, tracing paper;
թուղթ ապիկեալ, զմռնիտեալ, emery-paper, glass-paper, sand-paper;
թուղթ մզելոյ, filtering-paper;
թուղթ գունաւոր, coloured paper;
թուղթ կճեայ, marbled or stained paper;
թուղթ սեկանման, morocco paper;
թուղթ դրոշմեալ, stamped paper;
թուղթ արծնելոյ, smoothing paper;
թուղթ ձիւթեղէն, brown paper, tar paper;
թուղթ մեքենական, machine paper;
թուղթ տաշտական՝կազմ, vat-paper, handmade paper;
թուղթ գաղափարեալ, laid paper;
bills.
bank, mole;
causeway, pier, dam;
— նաւի, gunwale breast-works.
cf. Թունալից.
sabre;
sword;
հարուած թրոյ, sabre-cut, sword-cut;
— ի ձեռին, sword in hand;
յիւր ապարանսն — շողացուցանել, to boast one's prowess hiding at home;
sword-fish;
weaver's shuttle;
an Armenian note.
bath;
infusion;
ի — արկանել, դնել, to bathe, to infuse, to steep, to soak.
flight;
ի թռչանի, in flight, in flying.
bird, fowl;
— բնութիւն, the winged tribe;
flying, volatile;
—ք, the feathered songsters, the singing birds;
— օձ, winged serpent or dragon;
— բան, word or expression slipped by chance;
— արագութեամբ հասանել, to arrive like lightning;
to fly as swift as a bird.
cf. Թրայիանէ.
to shake, to jolt, to move violently;
to heat down;
to throw down, to overturn;
to drive away, to repel, to remove;
to wink;
— զփոշի, to shake off the dust;
— զանկողին, to make or shake up the bed;
— զքուն, to shake off sleep;
— զլուծ, to throw or shake off the yoke;
— զքաղաքն, to shake, to tremble;
to destroy, to ruin;
— զսուր, to brandish a sword;
յական —, in the twinkling of an eye.
quake, shock;
— սրտի, palpitation;
— ական, wink of the eye.
green-grooer;
— կին, herb-woman.
prison, gaol;
դնել ի բանտի, ի — արկանել, to imprison;
խուսել ի —է, to make one's escape from prison, to escape;
հանել ի —է, to let out of prison;
ելանել ի —է, to go out of prison.
cf. Բաշխութիւն.
word, term, speech, expression;
air, song;
— առ —, word for word;
ըստ բառին, literally.
cf. Բառգիրք.