tranquillity, stillness, repose, quiet, peace, silence;
phlegm, calmness, coolness, composure;
— կրից, moderation;
— ծովու, calm at sea, calm, smooth sea, dead calm;
— հոգւոյ, մտաց, peace of soul or mind.
ἠσυχία, ἑπιείκια tranquillitas, quies, silentium, modestia. Անդորրութիւն. անխռով վիճակ ըստ մարմնոյ եւ ըստ հոգւոյ. խաղաղութիւն. առանձնութիւն. լռութիւն. հեզութիւն.
Խաղաղութիւն եւ հանդարտութիւն. (՟Ա. Մնաց. ՟Դ. 40։ ՟Ի՟Բ. 9։)
Աղաչեմ զձեզ հեզութեամբ եւ հանդարտութեամբն քրիստոսի. (՟Բ. Կոր. ՟Ժ. 1։)
Բնութեանն ամենայն համբակաց ջերմագոյն գոլով՝ հանդարտութիւն բերել ոչ կարէ, բարբառի միշտ, եւ վազէ անկարգաբար. (Պղատ. օրին. ՟Բ։)
Հանդարտութիւն օդոց. (Ոսկ. յհ. ՟Ա. 6։)
Ի մէջ անցաւոր իրացս զբօսանաց՝ ի բազում հանդարտութեան վայելել միշտ (ըստ հանդարտութեան ծովու). (Ոսկ. մ. ՟Ա. 24։)
Ունել զհանդարտութիւն յաղօթսն (որպէս լռութիւն). (Ոսկ. մ. ՟Գ. 30։)
Հանդարտութեամբ ընդունել զասացեալս, կամ առնել պատասխանի, կամ յայտնի առնել (իբր հեզութեամբ, մեղմով, քաղցրութեամբ). (Ոսկ. յհ.։)
Զնոցա կատաղութիւնն ի հանդարտութիւն ածէ։ Ի հանդարտութիւն շրջեալ զնոսա կամս. (Նանայ.։ Յհ. կթ.։)
Ի սանձս հանդարտութեան։ Երեքալեանն դիմացկութեամբ ամբոխեաց զհանդարտութիւն։ Ի յօդ հանդարտութեան. (Նար. ՟Ժ՟Ա. ՟Ի՟Է. ՟Լ՟Բ։)
Որջացեալ յամուրն անի՝ իբրեւ ի կաղաղի հանդարտութեան ղօղեալ. (Խոր. ՟Բ. 74։)
Թողուլ զհանդարտութիւն միայնութեան.
ՀԱՆԴԱՐՏՈՒԹԻՒՆ. ὀμαλότης aequalitas. որպէս Հարթութիւն. հաւասարութիւն ջրոյ հանդարտելոյ.
Առեալ (ջրոյ) դարձեալ զհանդարտութիւնն՝ իբրու յանհանդարտութեան գոյացուցիչ հրոյն եռացեալ, ի նոյնն նովաւ հաստատի. (Պղատ. տիմ. ստէպ։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | հանդարտութիւն | հանդարտութիւնք |
| accusatif | հանդարտութիւն | հանդարտութիւնս |
| génitif | հանդարտութեան | հանդարտութեանց |
| locatif | հանդարտութեան | հանդարտութիւնս |
| datif | հանդարտութեան | հանդարտութեանց |
| ablatif | հանդարտութենէ | հանդարտութեանց |
| instrumental | հանդարտութեամբ | հանդարտութեամբք |