position, situation, posture;
state, place, figure, seat;
system;
theme;
application;
tomb, sepulchre;
— օճառի, bar, stick of soap;
— գրոց;
size of a book;
— եւ տար առնեմ, to scatter, to disperse.
θέσις positio, positura, situs Դնելն, եւ դնիլն. դրութիւն. դնելը, դրուիլը.
Դիր ի դրախտին։ Դիր անուանց։ Անուանցն դրոյ։ Դիր ադոնի։ Դիրք կարգի, համբարոյ, եւ այլն. (Փիլ.։)
Զըստ տեղւոյն դրին։ Ըստ միմեանց վերայ դրոյն. (Նիւս. կազմ.։)
Սպեղանեաց դիրք (կամ սպեղանիք. կամ սպեղանեացդ իրք). (Իմ. ՟Ժ՟Զ. 12։)
Դիրք կերակրոց առընթերակաց գերեզմանի. (Սիր. ՟Լ. 18։)
ԴԻՐ. Կերպ եւ ձեւ դրութեան. նիստ. կարգ. կերպարան, եւ այլն.
Դիրք աստեղաց. (Իմ. ՟Է. 19. 29։)
Բարւոք է եւ դիրն։ Դիր սեան (կամ խարիսխն)։ Յաղագս ոգւոց դրից (այսինքն բարեկարգութեան). (Փիլ.։)
Հիւսիսային կողմանն դիր։ Այսպիսի գեղեցկութեան դիր. (Խոր. ՟Բ. 39։)
Զկարգ եւ զդիր աւուրցն կանոնաց. (Յհ. իմ. ատ.։)
Գլուխ՝ առաջին է մարմնոյ՝ ո՛չ դրիւն միայն, այլեւ զգայնովք. (Կիւրղ. ծն.։)
Հեռի է սա ի սրտէն ըստ դրին. (Նիւս. կազմ.։)
Դիր եւ չափ քաղաքի. (Լմբ. սղ.։)
Ծանեաւ ի դիր պատկերին եւ ի նշանացն. (Վրք. հց. ՟Ի՟Զ։)
ԴԻՐ. որպէս Բնաբան.
Տե՛ս զդիր բանին, թէ զիա՛րդ կամ ուստի սկսանի. (Ոսկ. գծ.։)
ԴԻՐ. Այն՝ որ չէ բնական, այլ դրական. ո՛չ ի բնութենէ, այլ յետոյ եդեալ.
Դրիւ օրէնքս ոչ ընդդէմ են բնական իմաստութեան. (Շիր.։)
Պիտակաբար եւ դրիւ, եւ ոչ բնութեամբ։ Ծառդ անուն դիր է, իսկ փայտն բնութեամբ։ Անուն. եւ է սա դիր, եւ ոչ եթէ բնութեամբ, որպէս ասէ զոր ինչ եդ անուանս՝ այն անուն է նորա. (Վանակ. յոբ. եւ Վանակ. յուրախացիրն.։)
ԴԻՐ. Գերեզման. շիրիմ. տապան սրբազան.
Մօտ առ դիրս սուրբ առաքելոյն։ Ի դիրս սրբոցն թաղել. (Խոր. ՟Բ. 71։ ՟Գ. 27։)
Զդիր երանելւոյն կազմեալ։ Ի դիրս հարցն հանգուսցէ զոսկերս ձեր. (Փարպ.։)
Եդին ի դիր հանգստեան. (Շար.։)
Ի դիրս քրիստոնէից մի՛ թաղեսցին. (Կանոն.։)
Յորում էր դիր մի մարմարիոն. (Հ=Յ. սեպտ. ՟Լ.։)
Ցուցին զտեղին՝ ըզդիր տապանին. (Գանձ.։)
Դիրք (յն. արկղ θήκη ) ընդ երկրաւ՝ գործեալ կամարատեսակ քար երկարաձիգ. (Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ։)
ԴԻՐ. Չափ, կամ գաղափար. կաղպար.
Յամէն շաբաթ դիր մի սապոնով լուսանալ (զխոզսն). (Մաղաք. աբ.։)
ԴԻՐ ասի յառոգանութեան եւ ի գրչութեան հատուած բանի, ուր զկայ առնու ձայնն փոքր մի, կամ նշանակ նորա բութն, եւ կէտն, եւ այլն.
Ճանաչէ զքաշս եւ զոյժ, զզարկ, եւ զդիր, զստոր եւ զկիսաստոր. (Արիստակ. գրչ.)
ԴԻՐ ԵՒ ՏԱՐ ԱՌՆԵԼ. (իբր ռմկ. դարումար ընել ). Ցիրեւցան կացուցանել. վանել.
Դիր եւ տար արարեալ դարձուցանէին ի փախուստ. (Փարպ.։)