to receive, to take, to admit, to embrace, to accept, to make welcome;
to gather together;
to derive;
to impetrate, to obtain;
to suit, to agree;
to approve, to confess, to consent, to acknowledge;
ոչ —, to deny, to disavow, to disapprove;
— զոք յաւազանէ, to stand godfather, godmother to a child;
մեղս —, to fall into sin;
— մտաց աչօք, to conceive, to seize mentally;
պատուով — զոք, to receive with honour;
ոչ բարւոք — զոք, to give a bad reception;
— յինքետն, to learn by heart;
յաստուածս ընդկալաւ զնոսա, he has made of them his gods;
ի քէն ընդկալայ զկեանս, I owe you my life.
(ի Ունիմ, կալայ) δέχομαι, εἱσδέχομαι, ἑκδέχω, -ομαι (ի διά , եւ ἕχω ) λαμβάνω, ἁναλαμβάνω suscipio, recipio, accipio κομίζω fero, porto եւ այլն. Յինքն առնուլ հաճութեամբ. յանձն առնուլ. հաւանիլ. հաճիլ. ըմբռնել. առնուլ. բառնալ. հիւրընկալել. իրեն կամ իր քովը առնել.
Որ ընդունի զձեզ, զիս ընդունի։ Խնդութեամբ ընդունին զբանն։ Ոչ ընկալան զնա։ Ընկալցին զիս ի տունս իւրեանց։ Ընկալեալ բաժակ՝ գոհացաւ։ Զաղաչանսն ընկալաւ։ Ընկա՛լ զծառայս քո ի բարի։ Ընկալարո՛ւք զխրատ նորա։ Ընկալցի զնա խաւար։ Ի բազուկս իւրեանց ընկալցին զքեզ.եւ այլն։
Վասն սովուն՝ որ ընկալաւ զհրէայսն. այսինքն ըմբռնեաց եւ նկուն արար. (Եւս. պտմ. ՟Գ. 6։)
Ընկալեալ լինի զկենդանութիւն. (Եփր. ղեւտ.։)
ԸՆԴՈՒՆԵԼ. ἁντιλαμβάνομαι իբր Օգնական եւ ձեռնտու լինել։ (Սղ. ստէպ։)
ԸՆԴՈՒՆԵԼ Ի ՍՈՒՐԲ ԱՒԱԶԱՆԷ. Կնքահայր լինել. (Խոր. ՟Բ. 87։)
Ընդունօղ ի մկրտութենէ. (Դիոն. եկեղ. ստէպ։)
Գտանի եւ Ընդունեցայ կամ Ընդունեցի, ընդունեա՛, ընդունեալ, եւ այլն, որ առ մեօք է ռամկական։ (ՃՃ.։ Շ. թղթ.։ Լմբ. առ լեւոն.։ Ոսկ. լս.։ Վրք. հց. ՟Է. ՟Ժ՟Զ։ Մաշկ.։ Վրդն.։ Երզն. եւ այլն։) Կրկին առմամբ ասի.
Զօտարս ընդունեցէ՛ք, զհիւրս ընկալարո՛ւք. (Եփր. ապաշխ.։)
Որպէս եւ Ընկալնուլ, ընկալնու, ընկալնոյր. ընկալցես։ (Մագ.։ Արշ.։ Վրք. հց. ՟Ժ՟Գ։)
ԸՆԴՈՒՆԻ, նին. կր. այսինքն Ընկալեալ լինի, եւ այլն.
Արծաթ անպիտան ո՛չ ընդունի եւ կամ համբարի ի գանձ տէրունի. (Նար. ՟Ի՟Զ։)
Ոչ ընդունին պատարագք մեր. (Մծբ. ՟Դ։)
Ընդունէին հիւրք երեկօթիւք։ Հիւրք անծանօթք ոչ ընդունէին. (Խոր. ՟Բ. 63։ ՟Գ. 20։)