Ձանձախարիթ

adj. s.

Ըստ սուրբ գրոց՝ թուի բառ խառն յեբրայականէս սանի կամ զանի . իբր Կրկին ներկեալ, կրկնաթաթախ. եւ ի քաղդ. եւ յասոր. զախօրիթ, ծահարիթա. որ է ներկ կարմիր. վասն որոյ եւ ի յն. դնի Ծիրանի, կամ Արմաւի։ Իսկ ըստ արաբ. մեկնի, Մուր, կամ թանձրածուխ (ռմկ. ի՛ս, խուրում. լծ. ընդ խուրմա ).

Եւ ըստ բազմապատիկ առմանցս մեկնի բանն (Ես. ՟Ա. 18.)

Եթէ իցեն մեղք ձեր իբրեւ զձանձախարիթ, իբրեւ զձիւն սպիտակ արարից. եւ եթէ իցեն զորդան կարմիր, իբրեւ զասր սուրբ արարից։

Արիւն կարմրացաւ ի նոսա իբրեւ զձանձախարիթ. (Մծբ. ՟Դ։)

Թանձրութեան ներկմամբ իբրեւ զձանձախարիթ որակացեալ. (Մագ. ՟Ի՟Դ։)

Ձանձախ (իբր ծանծաղ), սակաւակարմիր։ Ձանձախարիթ, վատ կարմիր, (կամ վատակարմիր), կարմրագոյն։ (Հին բռ.)

Իբրեւ զձանձախարիթ, զոր ասեն ծուխ մածեալ. (Այլ Գէ. ես. հայելով յարաբ. զոյգ ընդ Լծ. կոչ. եւ Տօնակ.) յառաստաղս։

ՁԱՆՁԱԽԱՐԻԹ. Տեսակ գունոյ մթին. ὅρφινον pullus vel ater coor.

Կարմիրն ընդ սեւի եւ ընդ սպիտակի խառնեալ՝ ծիրանի (լինի). եւ ձանձախարիթ ընդ սոքօք խառնելով, մանաւանդ բորբոքմամբ՝ շարախառնի սեաւ. (Պղատ. տիմ.։)

Ուստի վարի եւ որպէս Սեաւ մազ.

Թէ իցեն մեղք ձեր իբրեւ զձանձախարիթ, այսինքն իբրեւ զմազ այծեայ. (Անան. ի յովնան.։)

Կամ իբր Շառագոյն. կարմրագոյն. ըստ յն. արմաւագոյն. φοινικέος puniceus, rutilus.

Եթէ ձանձախարիթք մեղօքն իցէք, եւ նուազ ինչ արիւնագոյնք, սպիտակացարո՛ւք իբրեւ զձիւն. (Ածաբ. յայտն.։)

Եթէ իցեն մեղք ձեր իբրեւ զձանձախարիթ, այս է ի գոյն արմաւոյ. (Վանակ. յոբ.) զի եւ ի բանն եսայեայ ըստ յն. դնի φοινικέος (փիւնիկեան, կամ արմաւի). phoeniceus, puniceus.