Your research : 53 Results for ի

Entries' title containing ի : 10000 Results

Ինքնուրացութիւն, ութեան

s.

abnegation, self-denial.


Ինքնուրոյն

adj.

particular, separate, peculiar.


Ինքնօրէն

adj.

autonomous, independent;

fig.

capricious, fanciful;

adv.

capriciously.


Ինքնօրինութիւն, ութեան

s.

autonomy, independence, freedom;
law established by caprice;

fig.

caprice, whim, humour.


Ի՜շ

int.

Oh! fie! pish! pugh!


Իշակէս, կիսոյ

s. zool.

mule.


Իշամեղու, ղուի

s.

hornet, wasp.


Իշամտրուկ, րկի

s.

ass's foal or colt.


Իշայր

s.

wild ass.


Իշան

cf. Իշեան.


Իշանամ, ացայ

vn.

cf. Գիջանամ.


Իշանդամ

adj.

lascivious;
whose flesh is as the flesh of asses.


Իշապան

s.

keeper of asses.


Իշավայր, ից

s.

wild ass, onager.


Իշավայրի, րւոյ, րեաց

cf. Իշավայր.


Իշավար, աց

s.

donkey-driver;
goad, spur, stimulus for asses.


Իշացուլ, ցլուց

s.

onooentaur, jumart;
cf. Յուշկապարիկ.


Իշեան

pl. s.

asses.


Իշխան, աց

s.

prince, sovereign, despot;
minister;
magistrate;
ruler, governor, chief, commander;
—աց —, — աշխարհի, the sovereign, the king;
prince, crown-prince, heir-apparent;
— զօրուն, general of the army;
—երգոց, cf. Դասապետ;
—ք, the authorities;
— լինել, to rule, to command, to be in power, in authority;
— առնել զոք, to give power to some one;
— էր իւրոց ախտից, he was master of himself, or his own master;
քում գլխոյդ չես —, you are not lord of your own life;
չէ —, he cannot, he is not authorised to;
cf. Թեկն.


Իշխանաբար

adv.

as a sovereign, as a commander, authoritatively;
magisterially, imperiously;
willingly;
— կեալ, to live like a prince, to lead a princely life.


Իշխանազն, զին, զունք

s.

prince, prince royal, prince of the blood;
petty sovereign.


Իշխանական

adj.

sovoreign, imperial;
seigneurial, of or belonging to a baron;
magisterial;
absolute;
lordly;
noble;
ruling, in power, in authority;
—ն տունջեան, — գիշերոյ, the sun;
the moon, the stars.


Իշխանականութիւն, ութեան

s.

cf. Իշխանութիւն.


Իշխանակին, կնոջ

s.

sovereign's wife, princess.


Իշխանակից

s.

joint ruler, joint sovereign;
partner in dignity, colleague.


Իշխանանամ, ացայ

vn.

to become a prince er sovereign;
to rule, to have dominion, to sway, to command.


Իշխանանիստ

adj.

where the sovereign resides, capital, metropolitan.


Իշխանապանծ

adj.

boastful, haughty.


Իշխանապետ, աց

s.

chief ruler, first prince;
prime minister;
dictator.


Իշխանապետութիւն, ութեան

s.

dictatorship.


Իշխանասաստ

adj.

imperious, lordly, dictatorial.


Իշխանասէր

adj.

ambitious.


Իշխանասիրութիւն, ութեան

s.

ambition, immoderate thirst of dignity or power.


Իշխանատուն

s.

principality, dominion, lordship, power, rule, state;
family or household of a prince, court.


Իշխանաւոր, աց

s.

subject, vassal;
dignitary.


Իշխանափոխ լինիմ

sv.

to change one's prince or king.


Իշխանորդի, դւոց

s.

son of a prince.


Իշխանութիւն, ութեան

s.

sovereignty, principality, lordship;
authority, faculty;
empire, dynasty, sway, rule, dominion, domination;
abselute power;
dignity;
right, privilege;
government, command, power, jurisdiction;
free will, liberty;
licence, exclusive permission;
place, post;
diocese;
—ք, principalities (tho third order in the celestial hierarchy);
հոգեւոր՝ ժամանակաւոր, spiritual and temporal power;
առաւելազանց —, too much authority;
յ— հասանել, to rise to dignities;
to get into office, or power;
տալ ումեք զամենայն —, to empower, to give carte-blanche, or full powers to;
լինել ընդ իշխանութեամբ ուրուք, to be in the power of some one, or dependent on some one;
այս ի վեր քան գիմս է —, that is beyond my power, that surpasses my capacity.


Իշխանուհի

s.

princess


Իշխանօրէն

adv.

cf. Իշխանաբար.


Իշխեմ, եցի

vn.

to reign, to rule, to govern, to be master;
to be in power, to have power or authority;
to presume, to take the liberty, to dare;
— կրից՝ ախտից, to master, to dominate, or command one's passions;
— մտաց ուրուք, to hook, to lay one's hand on some one, to influence the thoughts and actions of some one.


Իշխեցեալ

s.

subject.


Իշխեցող

s.

ruler, prince, governor;

adj.

predominant.


Իշխեցուցանեմ, ուցի

va.

to give power, authority, to cause to dominate;
իշխեցուցեր ի վերայ իմ զմահ, you placed me in the power of death, you put death in authority over me.


Իշխող

cf. Իշխեցող.


Իշկոյ վարունգ

bot.

elaterium, wild cucumber;
colocynth.


Իշկորնկան

cf. Զուիրակ.


Իշորդի, որդւոյ

s.

ass's foal;
mule.


Իշոցք

cf. Յիշոցք.


Իշուկ, իշկան, իշկոյ

s.

young ass, foal;
great ass, blockhead.


Definitions containing the research ի : 3627 Results

Կարճեմ, եցի

va.

to shorten, to cut short, to abridge, to abbreviate;
to lessen, to make short, to render shorter;
to mutilate, to lop;
to retrench, to curtail;
to leave out, to suppress;
to hold back, to withhold;
to hinder, to prevent, to impede, to debar;
to interrupt;
to stop;
to exhaust, to tire or wear out;
ի կենաց, to put to death, to kill;
— զանձն ի կենաց, to kill oneself, to make away with oneself, to commit suicide;
— զբարբառ ուրուք, to interrupt, to break in upon.


Կարմրանամ, ացայ

vn.

to redden, tr become or turn red;
cf. Կարմրագունիմ.


Կարող, աց

adj.

powerful;
able, capable, clever;
healthy;
rich, wealthy;
— լինել, cf. Կարողանամ.


Կարոս, ի

s.

celery;
վայրի —, parsley.


Կարուակ, աց

s.

shoe-maker;
cobbler;
կրպակ —ի, -'s shop, workshop, cobblers stall.


Կարօտ, ից

adj.

in want of;
needy, necessitous, poor, indigent;
desirous, anxious, eager;

s.

want, need, necessity, poverty, indigence;
desire, wish, longing;
— լինել, to want, to need, to be or stand in want of;
— նմալ, գտանիլ, to be in a state of privation, to be unprovided with, to be without;
— ամենայնիւ, in want of all things, poverty-stricken, destitute;
ոչ իւիք կարօտեմ, I want for nothing.


Կարօտանամ, ացայ

vn.

cf. Կարօտիմ.


Կարօտանք

s.

cf. Կարօտութիւն.


Կացուցանեմ, ուցի

va.

to establish, to place, to set, to lay, to fix, to put;
to constitute, to institute, to create, to destine;
to render, to make;
to stop, to cause to cease;
իշխան, տէր —, to constitute chief or master, to promote to high dignity;
շնորհապարտ —, to favour, to oblige;
ժառանգ —, to appoint a heir;
հղօր՝ երջանիկ —, to make powerful, happy.


Կաւագործ, աց

s.

potter;
brick-maker;
bricklaying, brickwork, masonry;
իի կալ, to make bricks.


Կաւատ, ից

s.

ruffian, pander, pimp, go-between;
կին —, procuress, bawd, go-between.


Կափկափեմ, եցի

va.

to gnash, to grind;
— զատամունս, to gnash one's teeth;
ի ցրտոյ, to shake or shiver with cold, to shiver all over.


Կափուցանեմ, ուցի

va.

to cover, to shut, to close;
— զաչս ուրուք, to close the eyes of;
— զաչս ի լոյս, to shut the eyes against conviction.


Կաքաւեմ, եցի

fig. vn.

to dance, to skip;
to bound;
to laugh at, to deride;
cf. Կռիւ.


Կեամ, կեցի, կեաց

vn.

to live, to be alive, to breathe;
to exist, to subsist;
to be;
կելով կեալ, to be saved, to enjoy eternal life;
բարւոք —, to be well, to be in good health;
— բարեբաստիկ, առատութեամբ —, to live happily;
to be comfortable, at one's ease, to have a competency;
ի ստացուածոց իւրոց, to live or subsist on one's property, or on one's income;
— յնչից այլոց, to live at the expense of another;
— անառակութեամբ, to lead a dissolute life;
աշխարանաց արժանի կեանս —, to lead a sad life;
զարժանի քահանայութեան զճշմարիտ կեանս —, to live like a true priest;
կեցցե՜ս, hail! God save you, good morning;
good bye;
զիա՞րդ կեաս, how do you do ? how are you ? ո՞պէս կեայ նա, how does he do? կեցցէ արքայ, long live the king;
յաւիտեան կեաց, may you live for ever;
cf. Կեցցես.


Կեանք, կենաց

s.

life;
being, days, existence;
health;
conduct, behaviour, manners, habits;
subsistence, living, nourishment;
means, circumstances, property, substance, goods, patrimony, inheritance, wealth, possessions, fortune;
the world;
ցկեանս, for -;
ի կեանս իմ, in all my -;
երբէք ի կեանս իմ, never in my -;
զամենայն աւուրս կենաց իմոց, formy whole lifetime;
յաւիտենական, հանդերձեալ —, eternal —, the — to come, the next world;
ընթացք՝ վախճան՝ երկարութիւն կենաց, the course, the duration & the end of -;
մեկին or ամփոփ, անշուք or աննշան —, a. retired -;
obscure —, — of obscurity;
խստամբեր դժոխըմբեր՝ վտանգալից՝ բազմավրդով՝ վատ՝ չարակեաց՝ անգործ՝ ունայն —, an austere, frightful or insupportable, perilous or hazardous, checkered, base, wretched, unoccupied or idle, useless -;
— զերծ ի հոգոց եւ ի կրից, a — free from passion, uneasiness or anxieties;
անպաճոյճ՝ սակաւապետ՝ շինական՝ վաստակասէր՝ ժիր՝ զգաստ —, a simple, frugal, rural, laborious, active, sober -;
անարատ՝ բարեկարգ՝ չափաւոր՝ տեսական՝ անհոգ —, a pure, regular, moderate, contemplative, careless —;
անդորրաւէտ՝ խաղաղաւէտ՝ փափկասուն՝ հեշտալի՝ զուարճալից —, a quiet or tranquil, peaceful, delectable, effeminate or luxurious, agreeable —;
սոսկական՝ անզբօս՝ հովուական վարել կեանս, to lead a private, serious, pastoral -;
վարել, անցուցանել զկեանս, to pass one's life;
հասարակաց վարել կեանս, to live in common;
բելրկրալից վարել կեանս, to lead a happy, comfortable —;
դողալ ի վերայ կենաց ուրուք, to tremble for another's — or days;
կեանս պարգեւել, to grant — to;
շահել զկեանս, to gain one's living;
ի վտանգ արկանել զկեանս, to imperil, to hazard or expose one's — to danger;
ազատել կամ կորուսանել զկեանս, to save or lose the —;
ի կենաց արկանել՝ զրաւել՝ կարճել՝ լուծանել՝ բառնալ, to deprive of —, to put to death, to kill;
ընդ մէջ կենաց եւ մահու լինել, to be a question of — or death;
ի կենաց անկանել՝ պակասել, to lose one' s life, to die;
հրաժարել ի կենաց, to renounce -;
փոխիլ ի կենաց աստի, to make one's exit from this world;
ելանել ի կենաց, to depart this -;
սուղ են —, — is short;
ի վտանգի կան — նորա, his — is in danger;
ընդ կեանս եւ ընդ մահ, half alive & half dead;
տալ տաց զկեանս իմ վասն նորա, I would lay down my — for him or her;
ի կեանս եւ ի մահու, in — & — death;
ժամանակն է ոստայն կենաց or որ հինու զկեանս, time is the stuff that — is made of;
ընդ կենաց եւ վախճանն, people die as they live.


Կեղակարծ

adj.

doubtful, uncertain, ambiguous;
undecided, wavering, pusillanimous, irresolute;
suspicious, distrustful;
— լինել, to be suspected, doubted;
— թուիլ, to seem doubtful;

adv.

cf. Կեղածաբար.


Կեղեքեմ, եցի

va.

to excoriate, to scratch;
to tear, to rend, to lacerate, to flay, to wound;

fig.

to afflict, to vex, to harass, to oppress;
— զսիրտ, to rend, to harrow, to break the heart;
— զմիմեանս, to tear each other;

fig.

to revile or malign each other;
— զկէրս to rip up old sores, to open wounds afresh.


Կեղծեմ, եցի

vn.

to feign, to dissemble, to mask, to disguise, to hide, to conceal, to cloak, to cover;
to counterfeit, to simulate;
to pretend, to forge, to invent;
չ— ինչ, to conceal nothing, to deal all fair & above-board;
խօթութիւն —, to sham illness, to play the invalid;
մեռանել —, to counterfeit death.


Կենդանասեր

cf. Կենդանածին.


Կենցաղ, ոյ

s.

life;
conduct, behaviour, custom, manners;
present life;
world;
սոսկական —, private life;
վարել անփառունակ —, to pass life in obscurity;
վճարել ի կենցաղոյս, to depart this life, to die;
cf. Կեանք.


Կենցաղակցորդ

cf. Կենակից.


Կենցաղավարեմ, եցի

vn.

cf. Կենցաղավարիմ.


Կեր, ոց

s.

nourishment, food;
prey;

fig.

bait, decoy, allurement, lure;
— առնուլ, to take nourishment;
— արկանել, to bait, to lure, to allure, to decoy;
— լինել, to be food for, the prey of;
to allow, to let itself to be decoyed or allured;
— լինել սուսերի, to be put to the sword.


Կերակուր, կրոց

s.

meat, eatables, nourishment, aliment, subsistence, food, victuals;
repast;
bait, food, provender, pasture;
prey;
fuel;
ունի՞ք ինչ —, have you any thing to eat ? — եւ ըմպելի, eating & drinking;
քաղցր ի —, sweet to eat;
— վատառողջ, misdiet;
առողջարար —, wholesome food;
ազնիւ՝ քաղցրանամ՝ փափուկ —ք, exquisite, delicious, dainty meats;
թշնամիք մեր՝ — մեր են, we can eat up our enemies like bread;
մատնելոց են նոքա ի — ձեզ, they shall be your prey;
— տալ՝ արկանել, to give to eat, to feed;
առնուլ ի —, to take for nourishment;
— առնուլ, to eat, to feed, to take food;
— լինել, to be the prey of;
— սրոյ առնել, to put to the sword;
— լինել հրոյ, to be for fuel to the flames;
—ք որովայնի եւ որովայն — կրոց, meats for the belly the belly for meats;
cf. Զուգեմ.


Կերակրասէր

adj.

fond of eating, dainty-mouthed;
— լինել, to feast, to revel, to give oneself up to feasting.


Կերպ, ից

s.

form, figure, shape, cut, fashion, make;
aspect, look, appearance, air, deportment;

adj.

կերպս ի կերպս, in many shapes or forms;
in many ways, diverse;
կերպս ի կերպս լինել, to assume a borrowed shape or appearance, to be disguised, dissembled or concealed;
ի կերպս կերպս առնել, to transform into various shapes.


Կոյս, կուսաց

s.

side;
party;
cf. Կողմն;

prep.

towards, in the direction of;
ընդ ո՞ր կոյս, which way ? where ? ի կուսէ անտի, on that side or part;
յամենայն կուսաց, on all sides;
յոր եւ — կամիցի, wherever he pleases;
յայս — յայն —, from one side to another, on one side the other, here & there;
զգնալ յայս — եւ յայն —, to take a walk & thither, to & fro;
յայս —՝ յայն — զետոյն, on this side & on that of the river, here & there;
յայն — ծովուն, beyond the sea;
ի թիկունս —, յետ —, behind one's back, behind, from behind;
յարեւելից կուսէ, from the East;
յարեւմուտս —, towards the West;
ի մէնջ կուսէ, for us, for our part, as for us;
ի մեր — է, he is on our side, he is favourable to us;
ի կատարածն — թղթիս, towards the end of my letter;
ելանել ի բացեայ —, to retire aside;
ի չորս — վիմաց, of hewn stone.


Կոյտ, կուտից

s.

heap, mass, pile;
great crowd, throng;
flock, herd, drove;
meadows, grazing grounds;
— ձիոց, paddock.


Կոյր, կուրաց

adj.

blind, sightless, eyeless;
— գործել, to blind;
— հնազանդութիւն՝ ատելութիւն, passive, implicit obedience;
blind submission;
լաւ է — աչօք քան — մտօք, is better to be blind of an eye than to want understanding;
better want of sight than intellectual blindness.


Կոչ

s.

call, appeal, invitation;
— յատեան, writ, summons, citation;
ի մենամարտ, challenge;
— զինուորական, muster, roll-call;
գտանիլ ի կոչն, to be present at roll-call;
տալ կոչոյն պատասխանի, to answer a summons.


Կոչեմ, եցի

va.

to call;
to call in;
to invite;
to call, to name;
ի մի վայր, to convoke, to call together, to assemble;
— յօգնութիւն, to call on for help, to invoke;
— զոք յետս, to call back, to revoke;
to call off, to bring back;
յետս — զբանսն, to unsay, to recall what one has said, to retract, to recant, to revoke;
ի դատ, to cite, to summon;
վկայս —, to subpoena, to summon witnesses;
ի վկայութիւն, to quote, to cite.


Կոչունք, չնոց

s.

invitation;
banquet, feast, entertainment, good cheer, good living;
կոչունս առնել՝ յօրինել, to give a dinner party, to feast, to treat, to entertain, to give an entertainment, to banquet, to feed well;
մեծահաց կոչունս առնել ումեք, to entertain one in a noble manner, to feed him luxuriously, to treat him nobly, to give him a splendid entertainment;
ի կոչունս ուրախութեան, in the midst of the festivities;
ի ժամ կոչնոցն, during the entertainment.


Կով, ուց

s.

cow;
շառագոյն՝ խայտաբղէտ —, russet, spotted or speckled —;
— վտիտ՝ պարարակ կամ գէր, lean, tat —;
կաթնտու՝ կաթնաւէտ —, milch cow, dairy cow;
կթել զկով, to milk a -;
ծանր —, a — with or in calf;
ծնանել կովու, to calve;
միս կովու, cow-beef;
կաշի, մորթ կովու, neat-leather, cowhide;
ստեւ կովու, cow hair;
կու, քակոր կովու, cow dung;
կոգի կովուց, butter of kine;
բչիւն՝ բառաչիւն կովու, bellowing, lowing of a -.


Կովածուծ, ծծի

cf. Կովադիաց.


*Կոտոշ

cf. Եղջիւր.


Կոտոր, ոց

s.

morsel, part, fragment, slice, bit, piece, lump;
— հացի, piece of bread.


Կոտորած, ոց

s.

carnage, massacre, slaughter, butchery;
defeat, rout, overthrow, loss;
— անհնարին ի վերայ ածել, to make dreadful slaughter, to cut to pieces, to slay, to rout.


Կոտորեմ, եցի

va.

to break, to break in pieces, to shatter, to smash;
to out, to cut down, to fell;
to destroy, to break, to rout, to defeat, to overthrow;
to massacre, to kill;
to cut, to pull to pieces or tatters;
to divide, to share, to part;
մեծամեծս —, to hector, to brag, to boast, to swagger, to pretend to be of importance, to take much upon oneself, to be impertinent;
ի սայր սուսերի, to put to the sword


Կոր

adj.

curved, bent, crooked, adun-cous;

adj.

ի —, bowed, inclined;

adv.

down, below, downwards;
ի — կորացեալ, depressed, cast down;
ի — կործանել, to cut down, to overturn, to throw to the ground, to overthrow, to upset;

fig.

to dishearten thoroughly, to strike with dismay, to confound, to abash;
ի — կործանիլ, to fall, to break down, to sink, to be overthrown;

fig.

to droop, to be disheartened, to give way, to lose heart, to be ashamed, abashed;

s.

— գիծ, curve.


Կորագլուխ

cf. Կորակոր;
— առնել, to humble, to abase, to humiliate, to overwhelm with shame;
— լինել, to hang one's head, to get confused, to humble oneself, to lose courage, to be ashamed, abashed, humiliated.


Կորդոյն

cf. Կորդիւն.


Կործ

s.

overturning;
ի — or —ս լինել, to upset, to overturn.


Կործան

adj.

prostrated, prostrate, prone;
— անկանիմ, to fall upon one's face;
to fall down;
to go to ruin, to sink into decay, to be overthrown, to crumble away, to fall to pieces, to be ruined;
— արկանեմ, to throw down, to overthrow, to destroy, to ruin.


Կործանեմ, եցի

va.

to overturn, to subvert, to overthrow, to demolish, to destroy, to ruin;
to lay waste;
to extirpate, to exterminate;
յերկիր —, to fell to the earth, to throw, strike or dash to the ground;
— զպարիպս, to dismantle, to pull down;
— զոք ի հաւատոց, to pervert from the faith;
— զմիմեանս, to throw down, upset or destroy each other;
— զկեանս, to come to an untimely end;
խաղն կործանեաց զնա, gaming has been his ruin.


Կործանումն, ման

s.

overthrow, overturning;
ruin, waste, devastation, desolation, destruction, demolition;
tumbling, crumbling, sinking;
fall, downfall, decay;
rout;
extermination;
համաշխարհական —, universal deluge;
ի վերայ ածել, to ruin, to destroy, to waste;
ի — բերիլ՝ անկանել, to be on the brink of ruin, to be ready to fall, to fall or go to ruin or to decay;
կանգնել ի կործանմանէն, to rebuild, to recover from ruin, to build up again, to restore, to repair;

fig.

to recover from disaster or misfortune, to raise again.


Կորով

adj.

cf. Կորովի;

s.

vigour, force, strength, might, power;
dexterity, skill, proficiency, address, ability, ingenuity;
— մտաց, strength of mind;
— մարմնոյ, bodily strength, vigor.


Կորուսանեմ, ուսի, րո

va.

to lose;
to miss, to mislay, to be without;
to ruin, to undo, to destroy;
to put to death, to kill;
to exterminate, to annihilate;
— զճանապարհն, to lose one's way, to be lost, to stray;
— զհամբաւ, to lose one's reputation or good name, to be defamed, disgraced;
— զթել բանին, to lose the clew or the thread of one's speech;
— յաչաց, to lose sight of;
— զպատեհն, to lose or let slip an opportunity;
— զգրաւն՝ զխաղն՝ զդատն, to lose a wager;
to lose the game;
to be cast.


Կորուստ, րստեան

s.

loss;
waste;
damage;
disadvantage;
misfortune;
perdition, ruin, destruction;
lost thing;
ի — մատնել, to perish, to be lost;
ի — մատնիլ, to lose, to cause to perish;
to kill;
անձամբ զանձն ի — մատնել, to cause one's own ruin;
ի — ընթանալ, to hasten to one's destruction;
լինել մերձ ի — or յափն կորստեան, to be upon the brink of ruin or destruction;
մեծամեծ —ս տուժել, to suffer heavy losses;
*կորստով վաճառել, to sell at a loss;
դիմէ իիւր, he hastens to his ruin.


Կուղ, ի

s.

plait, fold, doubling;
texture;
— կարթի, fishing-line.