composed of many legions.
to have a great itching to talk, to be all tongue, to let one's tongue run on, to chatter, to prattle.
cf. Լեզուագարիմ.
to cut out the tongue.
to have a glib or flippant tongue, to have the gift of the gab.
to lick;
to lap.
of a bitter taste.
to temper, to dilute, to dissolve.
cf. Լիմոն.
hide, skin.
to lose the hair;
to lose the nap, to wear out.
mountainside, highland, mountainous country, region or place.
cf. Լերանցամէջք.
retired to, or fled in the mountains.
to become a mountain;
to rise like a mountain, to rise aloft, to elevate, to tower.
cf. Լեռնաձեւ.
to hoard, to accumulate, to heap together.
to grind, to pound, to beat, to powder, to bruise, to crush;
to levigate.
levigation.
mountain valley, vale, dale, dell;
սառնակոյտ ի լերանցամէջս, glacier.
to frighten, to dread, to terrify, to scare.
the liver side.
haruspex, augur, diviner, soothsayer;
— լինիմ, to examine or consult the entrails, to prognosticate like an augur.
soothsaying, (divination by the entrails of victims);
augury, omen.
whose body or skin is without hair.
cf. Լերկամարմին.
to become bald, to peel off, to come off.
to peel, to strip off.
to yelp, to whine, to howl.
cf. Թնծկամ.
to stuff one's self, to eat voraciously.
in a hostile manner, offensively.
hostile, inimical, adverse.
injuriously, reproachfully, offensively, outrageously.
libellous, opprobrious, defamatory.
full of enmity;
injurious
malevolent, illminded.
to become hostile;
to be hostile.
insulting, provoking;
cf. Թշնամանական.
to offend, to enrage, to insult, to shock, to affront, to jure;
to reprove, to scold, to upbraid;
— զայլոյ ամուսնութիւն, to violate or defile another's bed.
offensive, insulting, injurious, outrageous, insolent, saucy, impertinent;
—նիկ բանք, offensive words or expressions.
cf. Թշնամանիկ.
cf. Թշնամանիկ.
insult, affront, offence, injury, outrage;
—նս դնել ումեք, to abuse, to scold, to slang, to revile, to affront;
ի —նս լինել, to be despised, to fall in ignominy or opprobrium;
to be put in the pillory, to be object of insult;
թշնամանօք, injuriously, insultingly, offensively.
cf. Թշնամանամ.
cf. Թշնամանամ.
enemy, foe, adversary, opponent, antagonist;
աներեւոյթ or հասարակաց —, the devil, the invisible enemy of mankind, demon;
— լինել, cf. Թշնամանամ;
լինել ումեք ի — յաւիտենից, to be one's eternal enemy;
—ս յարուցանել, to raise up enemies;
—ք առն ընտանիք իւր, a man's foes shall be they of his own household;
cf. Ընտանի.
enmity, hostility, hatred, aversion, misunderstanding;
ի — դառնալ, to become an enemy;
թշնամութեամբ լինել, կալ ընդ ումեք, to be at enmity, in contest with, on had terms;
թշնամութեամբ, in a hostile manner.
to become miserable;
to be miserable.
window, casement;
dormer-window;
sky-light;
niche, wall-press;
sluice, flood-gate;
chimney;
senses;
վանդակ —ի, blinds, Venetian blinds;
—ք բացան երկնից, it rains pailfuls;
cf. Կարկառիմ;
cf. Հայիմ.
punishment, chastisement, pain, correction;
scourge, revenge;
threat, threatening tone;
reprimand, reproach, rebuke;
պատիժ —ի, severe punishment;
— մահու, sentence or punishment of death, capital punishment;
տեղի —ի, exile;
ազգի մարդկան, the scourge of human kind;
— կապել ի վերայ, to inflict a punishment;
կրել խիստ —, to be severely punished;
առնել —, to threaten.
deceit, cheat, fraud, imposition, seduction, trick, imposture;
mistake, error;
illusion, deception;
աստղ —նաց, erratic star, planet;
ի —նս արկանել, —նս մատուցանել, to deceive, to cheat, to seduce, to induce or lead into error;
cf. Ըմբռնիմ.
prepared, ready, disposed, in condition;
active, quick;
at hand, near at hand, disposable;
warily, softly, slowly;
— առնել, to prepare;
— լինել, to prepare oneself;
to be disposed;
to be prompt or resolute;
ի —ի ունել, to hold in readiness;
to stand in readiness, to be ready;
— կալ, cf. Պատկառ կամ.
preparation, preparative, disposition;
furniture, household goods;
train, equipage;
precaution, attention, vigilance;
պատրաստութեամբ, spontaneously, voluntarily, readily.
dancing, dance;
ball;
ballet;
choir, chorus;
company, assembly, circle;
troop, band;
herd, drove, flock;
— աստեղաց, chorus of the stars;
cf. Ատամն, cf. Մեղու;
— առնուլ, to dance;
to surround, to encompass, to encircle;
— առնուլ, գալ, յօրինել, խմբել, —ս բոլորել, տալ or պարել, ի — անցանել, to dance, to leap, to hop, to jump;
to caracole;
— արկանել, to surround, to environ;
—ս տալ, to gather together.
circumjacent;
circumstance;
particular, detail;
turn, revolution;
—ց ամօք, for many or long years.
leisure, leisure-time, cessation, respite, vacation;
being without work or employment, want of occupation, rest, having nothing to do, idleness;
convenient time, favourable opportunity;
cf. Պարապորդ;
ժամանակ, օր —ոյ, favourable moment;
vacation, holidays;
—ով, leisurely, at one's leisure or ease;
— առնուլ, to rest, to cease from work, to be unoccupied, at leisure;
to take time, to find a favourable moment;
ի —ս դեգերիլ, to be idle;
—ոյ լինել, to rest, to repose;
— խնդրել, to seek a convenient time, to lose no opportunity;
— բերել, տալ, լինել, — կացուցանել զինքն, to take time to, to occupy oneself with, to give oneself to, to apply oneself to;
— ժամ տալ, to give time;
— ունել, to have time or leisure;
— առնել, to empty;
զի՞ կայք —, why are you idle ?
եթէ իցէ քո —, if you have time.
fattened, fat, plump;
cf. Պարարումն.
gift, present;
donation, favour, grace, gratification, munificence, liberality;
premium, remuneration, recompense;
salary, pension;
ի —, ի —ի, ի —ի մասին, as a gift, as a present;
—աւ առնել զոք, to lavish gifts or benefits on, to gift;
cf. Լնում;
cf. Ճոխացուցանեմ.
narrow, strait, close;
narrowness, straitness;
anxiety, grief, distress;
—ք, strait;
defile;
ի — արկանել, հասուցանել, to reduce to distress or to straits, to constrain, to oblige, to compel, to force, cf. Նեղեմ;
to press, to urge, to embarrass;
ի — մտանել, անկանել, to be pinched for means, to be in straitened circumstances, to be reduced to straits, to the last extremity, to be embarrassed, distressed.
drawing a bow;
serving to launch an arrow;
cf. Նետընկէց;
— առնել, լինել, to shoot, to let fly an arrow, to draw a bow, cf. Նետահարեմ.
cf. Ներբերումն.
pardonable, excusable, remissible;
— մեղք, venial sin.
indulgence;
pardon, remission, mercy, pity;
ներողութեամբ, indulgently.
cf. Ներումն.
cf. Ներվարժումն.
enclosed within;
— նամակս, the enclosed letter.
chief of the eunuchs;
cf. Մարդպետ.
eunuch;
ձայն —նւոյ, shrill voice;
— առնել, —ս խզել, cf. Ներքինացուցանեմ;
անմորուս են —, eunuchs have no beard.
in, into, inside;
մտանել ի —, to go in, to enter;
ընկալաւ զնա ի —, he took him in, he received him;
եդաք ի — ի սենեակն, we placed it in the room.
stay, staff, prop;
sustainer, support, upholder, buttress;
—ս արկանել, to prop, to stay, to support;
— ամրութեան լինել ումեք, to be a support of, to uphold, to sustain, to protect;
— կալ հաւատոց, to support religion, to be a supporter of religion;
cf. Յենարան.
poor, necessitous, indigent;
մեզ ոչինչ — էր ի ձէնջ, we had no need of you.
slumber, sleep, repose;
մի՛ տար — արտեւանաց քոց, give not slumber to thine eyelids.
sitting posture;
position, situation;
seat, residence, abode;
property, possession;
sitting, session, meeting;
— արքունական, seat of Government, capital city;
— բանակի, encampment;
ի — լինել, to sit up, to sit down, to be seated;
ի — ննջել, to sleep in a sitting posture;
— առնուլ, to be tranquillized, allayed, lulled into security;
ի — գումարիլ, to hold a sitting;
ի նստի անդ, during the sitting, forthwith, before separating;
երեք նստիւ նկարել զկենդանագիր, to paint a portrait in three sittings.
cf. Նիրհիմ.
cf. Նիրհիմ.
cf. Նկատումն.
painting, picture;
image, figure, effigy;
embroidery or needlework of divers colours;
lively description;
ի —ու հանել, to paint, to take or draw a portrait;
to describe;
cf. Թատրոնական;
cf. Մաւրիտանական.
description;
picture, painting;
representation, likeness, portrait;
delineation, design, plan, model, form;
style;
text;
cf. Նկարագիծ;
painted;
described;
պատկերակերպ —, portrait, likeness;
— բնութեան, the picture of nature;
ըստ —գրին, literally;
մեկնել ըստ —գրին, to explain literally.
representative;
descriptive;
picturesque;
characteristic;
literal;
— իմաստիւք, literally.
painting;
— իւղաթուրմ, oil-painting;
— ջրազանգ, water-colour painting.
sleeping;
dead in God, deceased, defunct;
cf. Մեռեալ;
աղօթք վասն ննջեցելոց, prayer for the dead;
պաշտօն —ցելոց, requiem, obsequies;
cf. Պաշտօն.
cf. Ննջումն.
by signs;
— խօսել, to speak -;
— առնել ձեռամբ, to point at, to signify by hand.
signed, marked with a sign;
special, signal, famous, remarkable, notable;
symbolic, mystical;
ensign-bearing;
նաւ մի —աւ դիոսկորացւոց, a ship bearing the sign of Castor and Pollux.
mark, butt, aim, target;
— or առակ —ի, spectacle, butt, object of derision, laughing-stock;
առակ —ի կացուցանել, յառակ —ի դնել, to expose to the mockery or contempt of the people, to set up to public ridicule;
տեսիլ —ի լինել, to make a show of oneself, to make oneself ridiculous to everybody;
— լինել, կալ, գտանիլ, to become an object of opprobrium, to be a prey or victim to ignominy, to be exposed to dirision;
— կալ կշտամբանաց, to be exposed to the darts of reproach or rebuke;
եդին զիս — իւրեանց, they regarded me with horror, or as an abomination;
եղիցին դիակունք — ընդ երեսս դաշտաց, the carcasses shall lie as dung upon the open field;
— եղէ ես բազմաց, I was as a wonder unto many;
cf. Առակ;
— ի նետաձգութիւն, skilful in archery.
bit, piece, particle, fragment;
rest, residue;
remains, mortal coil;
consecrated bread, eulogia;
—ք սրբոց, relic;
տուփ —աց, reliquary, shrine;
— պատարագի, host, wafer;
— կնքոյ, wafer;
— գործել or կազմել, to make wafers;
—ք եւ նշմարք հայաստանի, the antiquities of Armenia (Picturesque Armenia).
light, shining;
reflex, glimmer;
— խնդութեան, ray or beam of joy;
աղօտ, մռայլ —, faint glimmer, dim light.
spine, back-bone;
chine, back;
spinal marrow;
— նաւին, deck of a ship;
— երկնի, the highest heaven;
ողունք երկրի, precipice, declivity;
mountains;
բեկանել զ—, to break the spine, to chine;
— անկանել, to lie down, to lay oneself down, to stretch one's limbs;
to neglect, not to care for;
յ— երթալ, to stretch oneself;
to stretch out one's arms (in yawning or awaking);
յ— կալ, to stand erect, to draw oneself up, cf. Բարձրավզիմ, cf. Խրոխտամ;
to grow proud;
to become rebellious;
խստացուցանել զ—, to stiffen one's neck, to be proud, stubborn, contumacious;
— առնուլ, to lean against;
to find support;
— առնուլ ի վշտաց, to breathe from one's troubles, to repose from care or affliction;
— բեկանիլ, to sprain or break one's back or neck;
to end in smoke;
to become discouraged, disheartened, desponding, to droop.
supplication, petition, entreaty, instance;
insinuation, persuasion;
suppliant, beseeching, mild, humble, insinuating, persuasive, attractive, fawning;
—ով, softly, humbly, kindly;
յ— ածել, to persuade, to soften, to affect, cf. Յորդորեմ, cf. Յօժարեցուցանեմ;
յ— անկանել, դեգերել, to supplicate, to beg humbly, to entreat, to pray earnestly, cf. Աղերսեմ, cf. Աղաչեմ.
hair, head of hair, locks, tresses;
foliage, leafy branches, leaves, green dress;
coma, beams;
—ք գիսաւորի, beams or tail of a comet;
—ք բերինիկեայ, Berenice's hair, coma Berenicis;
—ք առիւծու, ձիոյ, mane;
—ք գեղածփեալ, waving, flowing locks;
cf. Հիւսակ;
հողս արկանել զ—իւք, to cover the head with ashes;
cf. Հեր, cf. Մազ.
authentic, valid, legitimate;
—, —ն, seal, signet, ring;
— մատանի, signet-ring;
— արքունի, great seal.
sublime, majestic, imposing, high, elevated, superior, grand, noble, generous;
divine, godlike, supernatural, celestial, heavenly;
the Supreme Being;
— կերպարան, imposing aspect;
— ինձ արտաշէս պարթեւ քան զմակեդոնացին աղեքսանդր, Artaxerxes the Parthian seems to me to be superior to Alexander the Macedonian.
weak, wanting courage or heart, fearful, timid, cowardly, pusillanimous, craven;
idle, slothful;
ի փոյթ մի՛ —ոտք, not slothful in business.
cf. Վեհերումն.
above, upon, on, over;
on high, high, high up;
վեր ի վայր, ի վեր եւ ի վայր, up and down, high and down, upside down;
topsy turvy;
frequently;
ի վեր եւ ի խոնարհ, up and down, always, incessantly, at every moment, ever;
ի վեր անդր, above, up there;
ի վեր քան զամենայն, above all;
վեր ի վայր կործանել, to turn upside down, to turn topsy turvy, to upset, to overset;
վեր ի վայր շրջել, to turn over, to overthrow, to overturn;
to disorder, to disturb;
ի վեր մատչել, to go higher up, to ascend;
ի վեր ունել, to bear up, to support, to sustain, to prop;
ի վեր հանել, բերել, to elevate, to raise on high;
to discover, to manifest, to unmask, to unveil, to denounce, to disclose, to reveal;
ակն ի վեր տալ, to lift up one's eyes, to look up, to raise one's head;
ձի ի վեր առնուլ, to ride, to mount on horseback;
ի վեր գալ տնկոյն, to peep out heads, to pullulate and grow, to sprout, to bud;
ի վեր կացուցանել զսպանեալն, to raise from the dead, to bring to life again;
ի վեր քան զբան, ineffable;
inexplicable;
ի վեր է այս քան զկար զօրութեան իմոյ, that is beyond my power;
ի վեր քան զպայման մերասեր բնութեան, above humanity;
որպէս ի վեր անդր ասացաք, as we have already said;
վեր ի վերոյ, apparent, superficial, feigned, affected;
երկիր պագին նմա —, they feigned to worship him;
superficially, apparently, affectedly;
— ունելով գիտութիւն, without a thorough knowledge of, having a smattering of.
cf. Վերմակ.
cf. Վերածումն.
on, upon;
over, above;
for, in behalf of, on account of;
յայնր —, upon that;
about that;
ի — ամենայնի, above all, before all else;
յորոց — աշտարակն անկաւ, on whom the tower fell;
ի ճշմարտութեան — չեւ է հասեալ, he has not yet heard the truth;
յաւելին ցաւս ի ցաւոց —, they increased my sorrows, they added to my grief;
հարուածս ի — նոցա հասուցանէին, they charged them with the massacres;
առած ի — արաբացւոց, threatening announcement for Arabia;
փակեմ զդուռն ի —ս, I shut the door behind me;
կործանումն նմա ի — կայր, he was on the brink of ruin, on the point of ruining himself cf. Կամ;
cf. Հասանեմ.