well measured or proportioned, exact, well made.
exactness, beauty, exact proportion.
becoming, conformable, convenient, proper, handsome, pretty;
graceful.
fitness, convenience;
lustre, splendour.
cf. Բարձրաբարբառ.
that flies above.
very renowned, faraous, celebrated.
to cry out, to scream;
to exclaim.
exclamation.
declarative, determinative, significative, apodictical.
explicative.
inhabiting, dwelling;
inhabitant.
to bellow, to low, to roar.
bellow, roar;
sound.
nag.
cf. Բոչոյ.
inflammatory.
flaming, blazing, bright, brilliant, sparkling.
act of sending out flames.
that sends out flames.
cf. Բուժակ.
cf. Բնչեմ.
cf. Բնչեմ.
violent (wind).
hoe, pickaxe, spade, mattock.
contemptuous, despicable, disdainful, offensive.
who delivers, unties, liberates.
to expire, to die.
to expire, to die;
to exhale;
to exude, to perspire, to transpire.
perspiration, exudation, exhalation;
vapour.
land-surveyor.
to survey;
to measure (land).
land-surveying.
that cries while weeping.
that sighs and weeps.
cf. Արփիահրաշ.
that consigns, deposits;
that teaches;
that gives.
voice, sound;
melody, harmony;
— ասեմ, to sing.
tender, mild.
evangelist.
present given to one who brings good news.
that sighs much, lamentable, grievous.
that has much sound;
that has several sounds, very sonorous;
polyacoustic.
cf. Բազմահամբաւ.
full of rays or light, splendid, brilliant.
very wicked.
that has suffered much.
immense, vasty.
furnished with many eyes.
shameless, lewd;
— պչրանք, coaxing, dalliance, coyness, affectation, coquetry.
course, race, gait, step, pace, way, means;
progress, succession, train, trace, thread;
method;
—ս առնուլ, to run;
—ից գործի, the feet;
— մի, walking distance;
հետի —, foot-race;
— մտաց, flight of thought;
— կենաց, life's career;
յրնթացս կենաց, in the course of life;
յընթացից ճանաչել զոք, to know one by hisg ait;
բարւոք լնուլ գընթացս իւր, to fulfil the duties of one's station, to discharge one's functions honourably;
արգելուլ զ—ս բանին, to say concisely, to shorten discourse;
—ք հողմոյ, direction Of the wind;
—ք արեգական, լուսանի, եղանակաց, course of the sun, moon, seasons;
—ք սակարանի, վաճառանոցի, հրապարակի, course Of Exchange, of the market.
cf. Ընթերցիչ.
offer, offering, dedication;
presentation;
թուղթ ընծայութեան, letter of recommendation;
Կոչումն ընծայութեան, catechism;
cf. Ընթերցուածագիր;
— լուսնի, new moon.
companion, comrade, partner;
female companion;
consort;
fellow;
agent;
neighbour;
partaker;
peer;
clerk;
assistant;
չիք իմ —, I am peerless, I have no equal;
— զընկեր, այր զ—, one to another, mutually;
երդուան այր —ի իւրում, they bound themselves by mutual oaths.
thrown away, cast, off, flung off;
abject, vile;
exposed, abandoned;
projectile;
— շարժումն, projection;
— ինչ, refuse;
— առնել զմանկունս ի զետ, զկարասին ի ծով, to throw the children in the river, merchandize in the sea;
— առնել զմանուկ, to expose a child;
— լինել, to be thrown out, abandoned.
walnut;
— մշկահոտ, nutmeg;
— հնդկաց, cocoa-nut;
— արքայական, the finest quality of -;
— ործացուցիչ, nux vomica;
կեղեւ ընկուզի, nut-shell;
cf. Կորճ, cf. Փեճեկ;
կանանչ կեղեւ ընկուզի, green husk of -;
cf. Կղեղ, cf. Ոզոխ;
(ներքին) մաշկ ընկուզի, epidermis or brown cuticle of -;
cf. Պոպոկ, cf. Փեճեկ;
միջուկ ընկուզի, the kernel of -;
cf. Կթուն;
ծառ ընկուզի, — tree;
cf. Ընկուզի;
փայտ ընկուզի, — wood;
ի գոյն ընկուզի, nut-brown;
cf. Ընկուզագոյն;
քազել —ս, to nut;
երթալ ի քաղել —ս, to go a nutting;
գաւազան ի ժողովել —ս, nut-hook;
cf. Թափիչ.
to receive from, to take, to obtain;
to be given, consigned, recommended;
թողութիւն —, to pardon, to forgive;
կոչմունս — աստեղաց, to give names to the stars.
familiarity, confidence, communication, frequeutation;
habit;
intimacy;
friendship;
— ընդ կնոջ, carnal intercourse with a woman;
յ— կոչել, to domesticate, to tame.
choicest, flower;
—աւ, select, choice, picked;
by choice, by selection;
մանկունք —աւ, the flower of the youth;
կաչառք —աւ, rich or precious gifts.
cf. Ընտրիչ;
discreet, prudent, judicious, wise.
according to, in relation to, as for, conformably with, agreeably to;
proportionably, at the rate of;
after;
near, relatively;
for, as for;
on;
of;
out;
— իս, — իմումս կարծեաց, according to me, in my opinion;
— իւրում կարի, according to capacity, to the best of one's ability;
այր — սրտին Աստուածոյ, a man after Gods own heart;
կին իցէ քո — միտս, if thou hast a wife after thine own heart;
— բախտի եղեալ նորա, fortunately;
— պատկերի մերում եւ — նմանութեան, in our image and likeness;
— հիւսիսոյ Կխրնոյ, north of Erzeroum;
— անձին, upon one's back;
wearing upon, — the shoulders, — the body;
— ճանապարհին, about the streets;
— հրապարակս գնալ, to pass through, or to wander about the public places;
— բնութեան բարի, naturally or essentially good;
ի չափու կալայց զանձն — օրինակի նորա, I shall be governed by his example;
ելանել — քաղաքն, to go out of town;
այր — առնէ, one after the other;
ամ — ամէ, annually, every year;
օր — օրէ, daily, every day;
— նախահօրն յանցանաց, for the sin of the first father;
— չափու եկամտիցն, in proportion to his income;
— աչս դատել, to judge from the appearance;
— իրետրս պատշաճեալ, well proportioned, symmetrical;
— տեղիս տեղիս եւ — աշխարհս աշխարհս, according to the various places, and different provinces;
— տունս ազգացն՝ ոչխար — երդ, a lamb for every family and every house;
հրաժարել — նմանութիւն, to have no equal, unique;
անցանել — ասհմանս քո, to pass through your confines;
— բանս անցանել, to be inexpressible;
— միտս անցանել, to be beyond understanding, to be past finding out, inconceivable, incomprehensible;
անցանել — չափ, to go beyond;
— ակն լինել յումեքէ, to be far from the sight of, alienated;
— ինքեան, of one's self;
naturally, essentially;
— ամենայնի, totally, in all, entirely;
— այնմ, as is said;
as they say;
— իրիք, — իմիք, in some part, in a certain sense, in some way, or manner;
in part;
— որում, as;
since;
therefore;
— որում..., — նմին, or նոյնպէս, or այսպէս, as..., as;
so..., as;
— օրէն, like, after the fashion of;
— նմանէ, after him;
— այսմանէ, like this, similarly, equally;
եւ որ — այսմանէ.
I;
ես ինքն, myself;
յինէն կողմանէ, as for me, for my part;
ըստ իս, in my opinion;
ահաւասիկ ես, here I am, here am I;
ես եմ, it is I;
ոչ եմ ինձ եւ յիս, I am beside myself, distracted, I am not master of my self-possession, I am driven mad.
dream;
fancy;
vision;
— տեսանել, to dream, to have a dream, to dream a dream, cf. Երազիմ;
եւ ոչ յերագի անգամ տեսանել, not even to dream of;
գեղեցիկ —ս տեսանել, to have pleasant, or bright dreams;
ցնորք զահանգելի խօլական —ոց, spectres or monstruous visions, dreadful, ghastly, frightful dreams;
յերազս լինել, յերազի անցք անցանել, to have a nocturnal pollution, a lascivious dream;
— է կեանք մարդոյ, life is but a dream.
troop, flock;
assembly, company;
gathered, assembled;
— —, in several troops, in company;
— թռչնոց, flight;
— հօտից, անգեայց, flock, herd.
herd, flock, cattle;
— ձիոց, stud;
— այծից, ոչխարաց, flock of goats, of sheep;
— խողից, herd of swine.
time, moment, hour;
when, in what time;
— եւ է, no matter when;
-? առ -? when? ց-? մինչեւ յ— ? or ց-? how long ? — իցէ՝ զի, please God! o! when shall I be! when will it be that!
sometimes, now and then, from time to time;
—, էր —, յ— ժամանակի, once, in days of yore, in byegone times, of old, of yore, already, formerly, in time past;
-..., -..., now …, now ...;
at times ..., at other times...;
some-times..., sometimes..., at one time..., at another;
one while..., onother while;
— այս ինչ՝ — այն ինչ, now one thing, now another.
sometimes, from time to time;
never, at no time;
—, ոչ —, մի —, never, no, not, for ever;
ոչ — իկեսցէ, — ոչ եկեսցէ, he will never come;
մի —, — մի զլանար, do not refuse him;
է՝ էր —, երբէք երբեք, from time to time, now and then, ever and annon;
— ուրեք, sometimes.
to sing;
to praise;
to play;
— թռչնոց, to warble, to chirp;
— քնարաւ, to play on the lyre.
cf. Երգիծանիչ.
visage, face, look, countenance, mien, air;
forehead;
exterior, surface;
person;
eyes, sight;
body;
reputation, honour, respect;
meaning, sense, explanation;
mask;
— կօշկաց, vamp;
վերին —ք յարկաց, roof;
— եւ աստառ, outside and lining;
— դրոց, page;
—ք մի հողոյ, stratum, layer, bed;
ոչ —ք ինչ երեւելիք էին, they were not remarkable or important personages;
եւ քո —ք երթիցեն առաջի նորա, and thou shalt be in their midst or among them;
ըստ ժամանակի եւ —աց, according to the period and people;
զ—օք ջուրց, at the water's level;
upon the face of the deep;
զ—ն քարի տացէ, so much the worse for him;
to his harm or damage;
հոտոյ ընդ —ս հարկանիլ, to perceive the odour, bad smell, stink;
տալ զ—ս խնդրել զտէր, to turn his face towards, to seek God, to be converted;
զ—ս հաստատել, դնել, to turn towards, to go to, cf. Դիմեմ;
դնել զ—ս իւր առնել ինչ, to turn the mind or attention towards, to form or conceive an idea;
—ս առնել, to have regard for, to respect, cf. Ակնածեմ;
յ—ս բերել, գալ, to manifest, to show, to display, to make known, to discover;
to appear, to present one's self;
յ—ս անկանիլ, to appear;
անկանել ի վերայ —աց, to fall prone, to prostrate one's self;
խոնարհիլ անկանիլ —աց, to sulk, to be in ill humour;
ելանել յ—աց ուրուք, to go out of the presence of;
յանդիման լինել միմեանց —օք, to see one another, to meet;
թաքչել յ—աց ուրուք, to hide or conceal one's self, to keep out of sight of some one;
հատանիլ քնոյ յ—աց, to have the sleep broken or troubled, to be unable to sleep more;
ակն առնուլ —աց ուրուք, to honour, to respect a person;
ի խոնարհ կախիլ —աց, to knit one's brows, to be melancholy, to frown, to look displeased, sullen or vexed;
զ—ս ծռել, to make wry faces;
առնուլ զ—ս ուրուք, to assume the appearance of some one, to sustain a part or character, to bear a part;
յ—աց, for, on account of;
յ—աց նորա, for his sake;
յ—աց հօր քոյ, from your father, in your fathers name;
առաջի —աց Տեառն, in presence or before the face of God;
յերեսս, to one's face;
in the face of, cf. Առաջի, cf. Յանդիման;
—, —, առ —, face to face;
man to man;
ինձ — արա, I entreat you! listen to me! do me the favour! առ —ս, ի վերին, externally, apparently;
բացաւ —օք, with the face uncovered;
unmasked (man), unveiled (woman);
barefaced, impudent;
frankly, openly;
ընդ — ամենայն —ս երկրի, over or throughout the whole earth;
հաց —աց, cf. Առաջաւորութիւն;
օծանել զ—ս անոյշ իւղով, cf. Իւղ;
որով —օք, with what an air ! with what audaciousness! ազնիւ —օք, of a handsome countenance;
երեսս առնում, cf. Անձնաւորեմ.
area, superficies, surface.
to go, to march, to repair, to follow a road;
— առ հարս՝ զճանապարհ ամենայն երկրի, to sleep with one's fathers, to die;
— զիւրովին, to kill ones self;
— զիւիք, to give ones self up to, to apply ones self;
— զջրոյ, to go to fetch water;
to make water;
— հետի or հետիտս, to go on foot, to walk;
— հետի յօչ կամս, նեղութեամբ or դժուարաւ, to trudge along;
— հեծեալ ի ձի, to go on horseback, to ride;
— կառօք, to go or ride in a carriage;
— սուրհանդակաւ, to travel post;
— չոգեմուղ կառօք, երկաթուղեաւ, to go or travel by rail;
— (ելանել) ի կարիս որովայնի, to go to the water-closet, to stool, to the privy;
երթայ (դիմէ) ի կոտուստ իւր, he hastens to his ruin;
այս ճանապարհ երթայ ի ..., this road leads to ...;
զհետ, զկնի —, to follow;
փախստեայ —, to flee, to take to flight;
յագարի —, to be sacked or plundered;
ի գլուխ —, to finish, to come to an end;
յերդումն —, to swear, to take oath;
զուլամբ — ձիոյ, to trip, to fall headlong as a horse;
երթ ի բաց, ե՛րթ յետս իմ, begone, go away, get you gone, get away, or off with you, be off;
ե՛րթ խաղաղութեամբ, part in peace! Adieu! ողջ երթ, երթ ողջամբ, adieu! God be with you! luck be with you!
iron;
iron weapon, sword, razor, nail;
— կակուխ, soft, malleable iron;
— գիւրայերձ, red-short iron, hot-short iron, red shear or sear iron;
— կալուանացեալ, galvanized iron;
— կռանահար, forged, tilted, bar, or malleable iron;
— հայելական, specular, oligist iron, iron ore;
— հրաբեր, pyrophoric iron;
— սպիտակ կամ թանագ, plate, white iron, tinned iron plate, tin, tin plate;
—ք, irons, chains, fetters, gyves;
— հնոտի, old iron;
կոտորք —ոյ, grape shot;
սայր —ոյ, tag;
վաճառական —, smith, blacksmith;
պատել —ով, to bind or mount with iron;
բազմախողխող —, sharp;
—ի դար, iron age;
կռանել զ— մինչ տարաշէկն է, to beat the iron while it is hot.
king;
*bridegroom;
թագաւոր թագաւորաց, the king of kings;
թագաւոր Հայոց, the — of Armenia!
կեցցէ՛ թագաւոր, long live the -!
God save the -!
թագաւոր կենդանեաց, the — of beasts (lion);
թագաւոր թռչնոց, — of birds (eagle);
թագաւոր ծաղկանց, queen (Arm. king) of flowers (rose);
թագաւոր իժ, cf. Արքայիկ օձ;
թագաւորք, certain hymns of the Armenian Church;
թագաւոր կալ յումեքէ ի վերայ աշխարհի ուրուք, to be made — of some country;
թագաւոր առնել, to make —, to cause to reign.
to roll, to tumble;
to wallow, to plunge in, to penetrate;
յերկիր —, to roll on the earth;
ընդ մոխիր, յաճիւն —, to get covered with ashes, with dust;
ընդ տիղմ —, to roll in the mud, to wallow in the mire;
— ի փափկութիւնս մարմնոյ, to give one's self up to sensual pleasures, to abandon one's self to, to plunge into;
առաջի —, — անկանիլ, — առաջի ուրուք, to prostrate one's self at the feet of, to implore;
— առ ինչ, to give one's self up to, to incline to, to bend towards.
to overturn, to cast down, to fling or throw down;
to spill;
to empty, to exhaust;
to take away, to take by force, to possess one's self of;
to cast off;
to disengage, to deliver, to release, to relieve;
թափել զատամն, to extract, to pull out, to draw a tooth;
թափել զդրունս, to unhinge the doors;
բեւեռովք զբեւեռ թափել, one nail drives out another (new things or persons make old ones forgotten);
cf. Բեւեռ;
թափել կապուտ, աւար բազում, զկապուտ սաստիկ, to make a great booty, to pillage, to sack;
թափել զոք յիմեքէ, to despoil, to deprive of;
թափել զոգի ուրուք, to harass, to hold in suspense;
թափել զքուն, to rouse one's self, to awaken;
թափել զգինի, to get sober again, to sleep off drunkenness or debauch, cf. Աթափեմ, cf. Զգաստանամ;
թափել զոք ի ձեռաց ուրուք, to save one from the hands of another, to liberate, to rescue;
թափել զբարկութիւն յումեքէ, to free from the effects of another's resentment, to pardon;
թափել ի բաց զոգի, to die, to perish;
թափել զցասումն, զոխս ի վերայ ուրուք, to vent one's anger, to wreak one's vengeance;
թափել զթոյնս յոք, to give vent to one's angry passions;
թափել զմաղձն, to discharge ones bile, to vent one's spleen;
ածել —, to add, to subjoin;
to conclude;
թափել զտունն, to remove, to change habitation, to empty a house of its furniture;
թափել զսուր իւր յոք, to draw the sword against, to brandish the sword;
թափել զբաժակ, to drink off the cup to its dregs;
to drink up;
թափել զանձն, to escape, to disengage one's self, to get rid off, to abscond, cf. Նուաստանամ;
to humiliate, to abase, to lower one's self to;
թափել զինքն ի գրաստէն, to dismount, to leap from horseback;
թափել զինչս, to spend, to dissipate, to waste, to squander;
թափել զոյժ եւ զզօրութիւն, to make great efforts, to employ all one's energy, to do any thing in the world;
to strive with all one's heart, to sharpen one's tools, to prepare one's self;
թափել ի լծոյ, to throw off the yoke;
թափել զոք ի կենաց, to deprive of life, to massacre;
թափել ի միմեանց (զարս ի կռուի), to separate the combatants;
թափել զբանն յումեքէ, to interrupt a discourse;
թափեաց նաւն զբեռն, the ship is unloaded.
cf. Թաքչիմ.
act of concealing, of being concealed;
concealment, secret;
hiding-place;
retreat;
hidden, occult, secret;
թաքստեան լինել, ի թաքուստ մատնել, նստիլ/թաքչիլ ի թաքստեան, լինել ի թաքստի, to be concealed, hidden, placed in ambush;
— ունել, to hide, to abscond, to lie in ambush;
դնել ի թաքստեան, to place or hide upon the sly, or in a dungeon;
ի նմանէ չէր ինչ նորա —, he hid nothing from him, he had no secrets with him;
թաքստիւ, secretly, privately, in a hidden manner
to hide, to cover, to conceal;
to mask, to cover with a pretence;
to veil;
to envelope;
to hide or bury under ground, to inter;
որոգայթ —, to lay snares for;
չգիտէր ուր — զանձն, he did not know what hole to creep into.
light;
active, nimble;
slender;
venial;
frivolous;
ease, leisure;
— ոտիւք, light-foot;
light-footed, nimble;
— ձեռն՝ վէրք՝ քուն, light hand;
slight wound;
light sleep;
— սուրճ՝ չայ՝ գինի, կերակուր, light wine;
weak tea;
slight repast;
weak coffee;
—ս յանցանել, to commit slight faults;
—ս կացուցանել, to lighten, to facilitate;
— լինել առ երդումն, to take an oath lightly or inconsiderately;
— ինչ թուիցի ձեզ ? — ինչ իցէ յաչս ձեր ? does that seem to you a light thing ? — եղեւ նմա յաշխատութենէ, he rested from his labours;
—, —ս, —ով, quickly, lightly, easily
conjecture;
proof, essay;
ի թեթուս մատչել, to conjecture;
to put to the proof, to test, to prove, to essay, to try.
perhaps, it may be;
certainly, also, already;
եւ — յիրաւի, in truth, truly, really, indeed;
եւ ոչ —, եւ ոչ իսկ —, ոչ ինչ —, certainly not;
— մոռացա՞ն, have they perhaps forgotten ? — ո՞չ է այսպէս, is it not so ? — ասել, to doubt, to have doubts, to question.
very little, exiguous;
small;
frivolous, light;
— ինչ, very little;
pinch, drop.
ox;
Taurus;
եզին ագի, mullein;
եզին աչք, camomile;
cf. Եզնակն.
if;
provided, on condition;
perhaps;
be it so;
— սիրէք զիս, if you love me;
— ասեն քեզ, if you be told;
— արասցէ եւ — ոչ, whether he do it or not;
— իցէ, whether;
perhaps;
— ոչ, save, if not, except;
unless.
cf. Ելք;
—ի աղագ means, expedient;
—ի աղագս գտանել, to devise, to find means, to remedy;
ոչ էր նոցա ոչ եւ ոչ մուտ, they could not neither get out nor in;
ոչ գիտեմ զ— եւ զմուտ իմ, I do not know how to act.
to go out, to go from the inside to the outside;
to ascend, to go to a higher place;
to be horn, to take rise, to be produced, to proceed, to emanate, to flow from, to derive;
to attain, to arrive;
to agree, to be proper and suitable;
to surmount, to surpass, to go beyond, to overflow, to advance;
to stray;
ելանէ արեգակն, the sun rises or begins to appear on the horizon;
— ի վեր or ի վերայ, to reascend;
to leap over, to cross;
to gush out;
— աքաղաղի ի վերայ մարւոյն, to tread the hen;
— ի վերայ մատակի, to cover a mare, a bitch;
— ի ցամաք, to disembark;
— յորջոյ, to dislodge;
— զմիմեամբք, to concur;
to surpass;
յոգւոց —, to sigh;
ի գլուխ, ի լրումն —, to be ended, finished;
—ի գենաց, ի կենցաղոյս, to make one's exit from this world, to depart this life, to die, to decease;
to become defunct;
— ի հիւանդութենէ, to recover;
— ընդ սուր, զէնս, to commit suicide, to run one's self through with a sword;
ի պխտիւ —, to exalt or raise one's self to honour;
— յանկողինս ուրուք, to commit adultery;
to seduce;
անմասն, դատարկ —, to have no part, to be excluded;
— զհետ ուրուք, to pursue, to give chase;
յաչաց —, to render one's self hateful or odious, to fall in disgrace;
— ըստ չափ, to pass beyond, to exceed;
— կուսին ըստ չափ, to pass the flower of her youth;
— ըստ ձեռն՝ ընդ իշխանութիւն ուրուք, to revolt, to rebel, to rise up against;
— ըստ քաղաքն, ըստ դուռն քաղաքին, to leave the city;
— ի նաւ, to embark;
— ի կառս, ի ձի, to mount in carriage, on horseback;
— ընդ առաջ, to meet, to go out to meet;
— ի պատերազմ, to go to battle;
ի յորս —, to go hunting;
— յանկողինս մահճաց, to go to bed;
ընդ հակառակս —, to oppose one's self to, to resist;
— ընդ ինչ, to occupy one's self, to dedicate one's self to;
ի չարեաց ի չարիս ելին, from one perverseness they passed to another;
յայլոց յայլ ճառս —, to pass from one subjeet of discourse to another;
ընդ գին —, to buy, to traffic;
— ի սիրտ, to think, to conceive an idea;
to hope;
զարդարիլ եւ ընդ ոսկի —, to clothe or adorn one's self with golden apparel;
— իմիք յայդ, to remain, to rest over for the next day;
— յաջողութեան գորղացն ի ձեռս ուրուք, to progress, to succeed, to promote an affair by another persons means;
օրհնեալ լիցիս դու յ— եւ ի մտանել քում, (blessed be thy going out and coming in), God be with you, good luck to you.
elevation, ascension;
act of going up;
gushing out;
issue, exit;
proceeding, emanation, birth, production;
end, term;
effect, event, success;
resort, resource;
the east, sun-rise;
disbursement, current expenses;
death, decease;
opening, aperture, market;
excrement;
— հնարից, means, expedient;
— ճանապարհի, the turning of the street;
— ի կենաց, յաշխարհէ, decease;
— ձախողակ, յաջողակ, disaster;
success;
—, Գիրք ելից, Exodus;
զելս իրացն գտանել՝ իմանալ՝ հնարել, to devise, to find means, to remedy;
յելս արեւու, առաւօտու, at sun-rise, at day-break, at dawn;
յելս գարնայնոյ, towards the end of spring;
ելս ի մտի դնել, to bethink one's self, to reflect, to exercise one's ingenuity, to find a means;
առ ելիւք սահմանաց նոցա, at their bounds, limits, confines;
յարեւմտից ի յելս արեւու, յելից մինչեւ ի մուտս, from east to West;
եկաց նա զհազար ամաց ելս, he lived a thousand years;
յելս պիտոյըցն է, he is in the privy;
ուղիղ —, right ascension.
stag;
hart;
բառաչէ —, the stag bells.
lawsuit, cause, litigation;
justice;
— վարել, դնել, to proceed, to sue in law, to bring an action;
— առնել, to do justice;
to judge a lawsuit;
— տալ հատուցանել, to judge one's self, to condemn one's self, to be condemned;
ի — կոչել, to summon, to cite.
judgement, discernment, criticism;
sentence, condemnation;
act, arbitration, judgement;
justice;
cause, lawsuit, proceedings;
-աւ, judicially;
կոչել ի —, to summon, to cite before a judge;
— տալ, to be condemned;
— առնել, cf. Դատապարտեմ, cf. Մեղադրեմ.
empty, void;
hollow;
vain, useless;
idle, indolent, unoccupied, lazy;
— ինչ, in vain.
cf. Դատիչ.
that measures two opposite things;
beam, lever of an engine;
— դրամահատ, lever for coining;
— փոխարինիչ, compensating balance.
cf. Երկնաչու.
and;
also, likewise;
-..., -..., both..., and;
— ոչ, neither, no, nor;
ոչ մին եւ ոչ միւսն, neither;
neither one nor the other;
— երիտասարդք — ծերք, both young and old;
— այլն, et caetera, and so on;
— այն զի, — այս զի, the more so;
— արդ, now, then;
—եթ, only, solely;
— եւս, also, more, over, still, moreover, likewise;
— զի, — քանզի, since, because.
cf. Եփիչ.
difficulty, trouble, fatigue, distress, perplexity, intrigue, inconvenience, contrariety;
difficult point, knot, hinderance, obstacle;
asperity, rigidity;
բայց ոչ առանց դժուարութեան, but not without fatigue;
բառնալ զ—, to smoothe difficulties;
— կրել, to meet with difficulties;
—ս հանել, to make difficulties;
յաղթել դժուարութեանց, to overcome difficulties.
cf. Դժրիչ.