Your research : 2 Results for պար

Entries' title containing պար : 1045 Results

Գեղապարեմ, եցի

vn.

to dance prettily;
to advance excellently.


Գեղապարոյր

adj.

encompassed or endowed with beauty, very handsome, graceful, charming.


Գեղապարութիւն, ութեան

s.

dance or agreeable movement of the feet.


Աստուածապարգեւ

adj.

given by God.


Արիւնապարտ

adj.

responsible for blood shed.


Աշխարհապարունակ

adj.

that surrounds the world, (Ocean).


Ապարահ, ից

cf. Ապահար.


Ապարահանոց

s.

privy.


Ապարահեղ

cf. Ապարահանոց.


Ապարահեղք

s.

excrement.


Ապարահիտ

cf. Ապահար.


Ապարանազարդ

adj.

ornamented by palaces or mansions.


Ապարանջան, աց, ից

s.

bracelet.


Ապարանք, նից, նաց

pl. s.

palace, court, regal mansion;
house, dwelling.


Ապարասան, ի, ից

adj.

unbridled, unrestrained, licentious, insolent, impudent


Ապարասանեմ, եցի

vn.

to be unbridled, licentious, insolent.


Ապարասանութիւն, ութեան

s.

insolence, effrontery, impudence, licentiousness.


Ապարթանեմ, եցի

vn.

cf. Մեծաբանեմ.


Ապարում

s.

border or edge of a tent or pavilion, fringe.


Ապարօշ, ից

s.

turban, head-band, frontlet.


Աղեղնակապարճ

s.

quiver.


Աղպար

s.

collyrium, eye-salve.


Աճապարեմ, եցի

vn.

to make haste, to use diligence;
to forward, to hasten, to press or push forward;
to prevent, to anticipate, to get the start.


Աճպարար, աց

s.

juggler;
conjurer.


Աճպարարութիւն, ութեան

s.

juggle, juggling.


Ամենապարգեւ, ի

adj.

that gives to all, generous, liberal;
given to all.


Ամենապարգեւող, ի

adj.

cf. Ամենապարգեւ.


Ամենապարկեշտ

adj.

very modest.


Ամենապարտ

adj.

much obliged, much indebted.


Անճանապարհ

cf. Անշաւիղ.


Անպատսպար

adj.

insupported, unprotected, abandoned.


Անպատսպարան

cf. Անպատսպար.


Անպարագիծ

cf. Անպարոյր.


Անպարագիր

cf. Անպարոյր.


Անպարագրութիւն, ութեան

s.

immensity.


Անպարապ

adj.

busy, not at leisure;
not engaged in business


Անպարապանամ, ացայ

vn.

to be busy, to be occupied.


Անպարապութիւն, ութեան

s.

want of leisure, business.


Անպարիմանալի

adj.

incomprehensible.


Անպարիսպ

adj.

without rampart, unwalled.


Անպարծ

adj.

without bragging, modest.


Անպարծութիւն, ութեան

s.

want of boasting.


Անպարկեշտ, ից

adj.

immodest, unchaste, indecent, bawdy, obscene;
dissolute, debauched;

adv.

—ս, indecently.


Անպարկեշտութիւն, ութեան

s.

immodesty.


Անպարոյր

adj.

uncircumscribed;
unbounded, immense;
incomprehensible.


Անպարունակ

cf. Անպարոյր.


Անպարունակելի

cf. Անպարունակ.


Անպարսաւ

adj.

irreproachable;

adv.

irreproachably


Անպարսպաւոր

cf. Անպարիսպ.


Անպարտ, ից

adj.

unblamable, innocent;
not due;
— առնել՝ կացուցանել, to clear, to acquit.


Definitions containing the research պար : 201 Results

Ապերասան

adj.

cf. Ապարասան.


Ապերասանութիւն, ութեան

s.

cf. Ապարասանութիւն.


Ամորձիք, ձեաց

pl. s.

testicles;
պարկ ամորձեաց, scrotum;
— շատ, orchis, satyrion.


Անչափագիր

cf. Անպարագիր.


Անպատուար

cf. Անպարիսպ.


Ախտարծարծ

adj.

that excites illness, bad passions;
— կերպարան, voluptuous image.


Ակն, ական, կունք

s.

source, origin;
water-spout, spring;
hole, stitch;
ring, link;
— արեւու՝ լուսոյ՝ տունջեան, day-star, the sun, cf. Արեգակն;
— գերեզմանի, grave, tomb;
— տապարի, the orifice of the hatchet, axe;
ակունք լուսարձակք, glass.


Ակնահաճոյ

adj.

cf. Ակնապարար.


Անկանիմ, անկայ, անկիր

vn.

to fall;
to chance, to happen;
to descend, to flow;
to steal away, to slip away, to escape;
to fall to ruin, to decay, to be impaired, to decline, to fail;
to place one's self, to fix one's self, to belong, to have relation to;
to put down, to deposit;
to pass away;
— ընդ, to undergo;
to sink under;
— երեսաց, to be put out of countenance, to be abashed;
— զբանիւք, to hold a long discourse;
— յոք, to associate with (any one), to be intimate with, to confide in;
— ի միտս՝ զմտօք՝ ի սիրտ, to remember, to recall, cf. Յիշեմ;
— ի ճանապարհ՝ իչու՝ յուղի, to voyage, to travel, cf. Ուղեւորեմ;
— ի վերայ, to come upon unawares, to attack, to surprise;
— ի մտաց, to become made, to lose one's reason, cf. Խելագարիմ, cf. Յիմարանամ;
— ի կենաց, to die, to lose one's life;
— ի յուսոյ, to lose hope, to become desperate;
— ի վերայ երեսաց, to fall upon one's face, to prostrate;
— յոտս ուրուք, to throw one's self or fall at the feet of some one;
— ի ձեռս ուրուք, to fall in the bands or power of some one;
— ընդ ումէք՝ ընդ միմեանս՝ այր ընդ այր, to come to blows, to fight, to combat, to quarrel, to dispute;
— յիշխանութենէ, to lose one's authority, to fall from one's power.


Անկերպութիւն, ութեան

s.

cf. Անկերպարանութիւն.


Անկիւն, կեան, կեանց

s.

angle;
corner, nook;
— ճանապարհի, turning of the road;
բութ —, obtus-angled, obtus-angular;
սուր — acute-angled;
— հատանել, cf. Ական հատանել.


Այլ, այլոյ, այլում, յայլմէ

adj.

another, other;
different, unlike;
some;
—ով ճանապարհաւ, by another way;
—ով օրինակաւ, in another manner;
—ոք, another;
եւ ոչ — ոք, even another;
յայլմէ կողմանէ, another side, the other side;
— է ասել եւ — գործել, it is one thing to say, another to do;
եւ այլն, —ովքն հանդերձ, and so on;
— ընդ այլոյ, one for another, pellmell;
— յայլմէ լինել, to lose one's presence of mind, to be overcome by joy or fear;
ոչ — իւիք, in no other way;
— ընդ —ոյ ասել, to say equivocally, ambiguously.


Զեղխ, ից

adj.

intemperate, lewd, debauched, luxurious, dissolute, spoiled;
slippery, lubricous, inconstant, voluble;
frail, weak;
—ք են ճանապարհք նորա, his ways are dissolute.


Զերծուցանեմ, ուցի

va.

to deliver, to free, to save, to undo, to disengage, to liberate, to preserve, to get out;
— ի մահու պարտեաց, to reprieve from capital punishment, from death.


Զհետ

adv. prep.

after, then, since;
with, together;
— առաքել, to send for;
— բերել, to add, to subjoin;
— գալ, to follow, to come after;
to result;
to depend;
գնալ, երթալ —, — շրջիլ, to follow, to go after;
to imitate;
— երթալ դատարկութեան, to love idleness;
— ելանել, ընթանալ, հեծանել, մտանել, յարձակիլ, ունել, պնդիլ, վարիլ, to run after, to pursue, to overtake, to follow, to persecute, to be at the heels, to give chase;
իւրաքանչիւր — միմեանց, one near the other, close to;
— լինել ճանապարհաց ուրուք, to follow tracks;
զհաց ոչ առաք — մեր, we have brought no bread with us;
մի զմիոյ հետ, one after the other, a little at a time, by degrees;
զոյր — ելեալ ես, who is he whom thou pursuest?


Զոյգ, զուգից

adj.

even;
conjoined, united, equal, alike, similar;

adv.

level, without odds, equally;
close to;
conjointly, with, together;

s.

pair, couple;
—ք, —ք կշռոց, balance;
a coach and two or four;
պարանոցին, nape of the neck;
— մի եղանց, a yoke of oxen or bullocks;
—ք իշոց, a couple of asses;
—ք կաքաւուց, ատրճանակաց, brace of partridges, of pistols;
— մի կօշկաց, a pair of boots;
—, — ընդ, directly, forthwith, as soon;
— ընդ բանին եղեւ, no sooner said than done;
—ս —ս, in pairs, by twos, two and two.


Զսպանակ, աց

s.

spring;
պարուրաձեւ, spiral -.


Ընդ

prep.

to, at, towards, by;
through;
among, in the midst, into, in;
with;
for;
under, below;
upon;
soon, as soon as;
in the place, instead, of;
հայել — երկինս, to look at the sky;
թագաւորել — նորա, to reign instead of him, to succeed him;
տուր — իմ եւ — քո, give for me and for you;
— աղօտ, obscurely;
— ամենայն, totally, in all;
— ակամբ հայել, to look upon one with an evil eye or with aversion;
— ձեռն, with or by the hand;
— մէջ, in;
into, inside, in the midst;
through;
— մէջ կարել, to split, to. pass or go across;
— աջմէ, to the right;
— գիրկս մտանել, to draw the bow strongly;
— ժամս ժամս, sometimes;
— խաբս, fraudulently, erroneously;
— խազ, կատակս, ludicrously, facetiously;
— այր եւ — կին, as much the man as the woman;
— ծառով, under a tree;
փոխանակ — այնր, for it;
— մի բերան, with one voice, unanimously;
դիր զգիրսդ — այլս, put these books with the others;
եկ — իս, come away with me;
— անցանելն, going along;
— ո՞ր ճանապարհ, by what road ? — արեւելս, towards the East;
— ամենայն երկիր, in all countries;
անցանել — Կարին, — այն, to pass through Erzerum, to go that way;
— ջուր եւ — ցամաք, by sea and land;
— երկինս եւ — երկիր, between heaven and earth;
— հեծեալ եւ — հետեւակ, between cavalry and infantry together;
— աւուրսն — այնոսիկ, — ժամանական — այնոսիկ, — այնու ժամանակաւ, in those days, at that time;
— շատ եւ — փոքր, more or less, a little more, a little less;
— այս եւ — այն, between this and that;
altogether, unitedly;
ընկենուլ — պատուհանն, to throw out of window;
— ամենայն տեղիս, every where;
— մահճօք, under the bed;
— երկնիւք, under heaven;
— իւրեւ or իւրեաւ, under him;
— պատրուակաւ, under pretence;
— առաւօտն, այգն, at break of day;
— երեկս, երեկոյս, or երեկոյն, towards the evening;
մեկնեցաւ — լուր համբաւոյ գալստեան նորա, he set out on the report of his coming;
— հակառակն, on the contrary;
cross-wise;
— միտ ածել or հարկանել, to think, to reason in one's mind;
— ոտն հարկանել, to trample under foot;
— թիւ մտանել, to be reckoned among;
— ամս տասն, during ten years;
եօթանասուն եւ հինգ ամք — ութ հարիւրով, eight hundred and seventy five years;
— փթթելն եւ գօսասցի, it will fade as soon as it uncloses.


Ընդհարկանիմ, հարայ

vn.

to fight, to smite, to knock, to strike, to thump at;
— ընդ միմեանս, to knock against each other;
to encounter each other;
— գլխոյն ընդ որմն, to knock one's head against a wall;
— ընդ ճանապարհ, to be on the way to ...;
— ի խղճէ մտաց, to have remorse.


Ընդմիջեմ, եցի

va.

to interrupt, to discontinue;
to divide into two parts;
to separate, to hinder;
to intermeddle;
— զխոսս ուրուք, to interrupt, to break in upon;
— զճանապարհն, to go half the way.


Ընթանալի

adj.

that runs, that walks;
current;
— ճանապարհ, practicable, passable.


Ընթանամ, ացայ

vn.

to run, to run to;
to apply;
to slide;
to gallop;
to walk;
to go, to depart, to pass;
արշաւասոյր —, to run full speed, to rattle along full speed;
երամովին՝ խուռն —, to run in company, in crowds, in a throng, to rush, to crowd, to flock;
— զհետ ուրուք, to follow, to run after;
— զհետ շաւղաց՝ հետոց ուրուք, to follow the tracks, to tread in the steps;
— զճանապարհս իւր, to follow one's career;
այսր անդր —, to dip into, to run over a book;
ընթանալով ասել, to say in few words, to touch lightly;
ի ճանապարհս պատուիրանաց —, to observe or obey the commandments;
բարւոք ընթանան իրք, affairs are thriving, business is prosperous;
cf. Զէն.


Ընթաց, ի

s.

course, race, gait, step, pace, way, means;
progress, succession, train, trace, thread;
method;
—ս առնուլ, to run;
—ից գործի, the feet;
— մի, walking distance;
հետի —, foot-race;
— մտաց, flight of thought;
— կենաց, life's career;
յրնթացս կենաց, in the course of life;
յընթացից ճանաչել զոք, to know one by hisg ait;
բարւոք լնուլ գընթացս իւր, to fulfil the duties of one's station, to discharge one's functions honourably;
արգելուլ զ—ս բանին, to say concisely, to shorten discourse;
—ք հողմոյ, direction Of the wind;
—ք արեգական, լուսանի, եղանակաց, course of the sun, moon, seasons;
—ք սակարանի, վաճառանոցի, հրապարակի, course Of Exchange, of the market.


Ընթացատեղ

s.

gymnasium or place for gymnastic exercises;
cf. Ասպարէզ.


Ընծայեմ, եցի

va.

to offer, to present, to sacrifice, to give, to dedicate, to attribute, to lend, to propose, to refer, to confer, to devote, to render, to ascribe;
to make, to furnish;
to impose, to inscribe;
ի լոյս —, cf. Լոյս;
— զոք ի կեանս, to give life to;
to vivify;
— զոք առատ պարդեւօք, to load with presents;
to confer great services.


Ընկենում, կեցի, կէց, կեաց, կեա

va.

to throw, to cast, to hurl, to repulse, to fling, to pour;
to destitute, to depose, to deprive;
— յերեսաց, to drive from his presence, to despise, to abandon;
— յերկիւղ, to frighten;
— յոք զհոգս իրիք, to confide the care of, to confide to;
— — զանձն իւր յառաջ, to present one's self, to throw one's self forward, to expose one's solf;
— զզէնս, to throw down one's arms, to surrender;
— ի կալանս, to thrust in prison;
— յերկիր, to throw down, to slay, to fell to the earth;
— արտաքս, to thrust out, to hunt or drive away;
to empty the stomach;
— քարինս, to throw stones;
կիցս —, cf. Կիցք;
to despise;
— զխարիսխ, to cast anchor;
զաստուածութեամբն —, to attribute to God;
ի վերայ միմեանց — զյանցանս, to lay the blame on one another;

vn.

to be thrown, or cast away;
— արտաքս, արտաքոյ դրան, to be thrown out, driven away;
— ի ճանապարհի, to be cast on the streets, to be thrown out on the common way.


Ընտիր, տրոց

adj.

chosen, worthy;
fine, good;
civil, of good family, elegant, excellent, exquisite, nice, genteel, pretty, noble, polished, precious, pure, singular, sovereign, superb;
the best, the most excellent, the choice, the select, the flower, the cream;
զընտիր զարդուցն եդին ի հպարատութիւն, precious ornaments served to beget pride;
զ—ս Գաղղիոյ սատակեաց, he beat down the choice troops, the flower of France;
գումարել զ— նահատակս, զօրս, to reunite the bravest warriors, the picked soldiers;
— անասունք, very fast animals;
— յոյժ, best, first quality;
cf. Ընտրելագոյն;
— մատենագիր, classic author;
ընդ —ս հանել, to select, to make choice of, to elect;
յ— առնել, to give the choice, to permit the selection;
— առնել, to choose, to make choice of, to appreciate;
ընտրոյ տէր, he who has the choice, arbiter;
զնոսա թողացոյց ընտրոյ տեարս լինել, he left them the choice.


Ըստ

prep.

according to, in relation to, as for, conformably with, agreeably to;
proportionably, at the rate of;
after;
near, relatively;
for, as for;
on;
of;
out;
— իս, — իմումս կարծեաց, according to me, in my opinion;
— իւրում կարի, according to capacity, to the best of one's ability;
այր — սրտին Աստուածոյ, a man after Gods own heart;
կին իցէ քո — միտս, if thou hast a wife after thine own heart;
— բախտի եղեալ նորա, fortunately;
— պատկերի մերում եւ — նմանութեան, in our image and likeness;
— հիւսիսոյ Կխրնոյ, north of Erzeroum;
— անձին, upon one's back;
wearing upon, — the shoulders, — the body;
— ճանապարհին, about the streets;
— հրապարակս գնալ, to pass through, or to wander about the public places;
— բնութեան բարի, naturally or essentially good;
ի չափու կալայց զանձն — օրինակի նորա, I shall be governed by his example;
ելանել — քաղաքն, to go out of town;
այր — առնէ, one after the other;
ամ — ամէ, annually, every year;
օր — օրէ, daily, every day;
— նախահօրն յանցանաց, for the sin of the first father;
— չափու եկամտիցն, in proportion to his income;
— աչս դատել, to judge from the appearance;
— իրետրս պատշաճեալ, well proportioned, symmetrical;
— տեղիս տեղիս եւ — աշխարհս աշխարհս, according to the various places, and different provinces;
— տունս ազգացն՝ ոչխար — երդ, a lamb for every family and every house;
հրաժարել — նմանութիւն, to have no equal, unique;
անցանել — ասհմանս քո, to pass through your confines;
— բանս անցանել, to be inexpressible;
— միտս անցանել, to be beyond understanding, to be past finding out, inconceivable, incomprehensible;
անցանել — չափ, to go beyond;
— ակն լինել յումեքէ, to be far from the sight of, alienated;
— ինքեան, of one's self;
naturally, essentially;
— ամենայնի, totally, in all, entirely;
— այնմ, as is said;
as they say;
— իրիք, — իմիք, in some part, in a certain sense, in some way, or manner;
in part;
— որում, as;
since;
therefore;
— որում..., — նմին, or նոյնպէս, or այսպէս, as..., as;
so..., as;
— օրէն, like, after the fashion of;
— նմանէ, after him;
— այսմանէ, like this, similarly, equally;
եւ որ — այսմանէ.


Երեկորնական

adj.

of the zvening;
western;
պարտէզք, the Hesperides.


Երթամ, չոգայ, ե՛րթ

vn.

to go, to march, to repair, to follow a road;
— առ հարս՝ զճանապարհ ամենայն երկրի, to sleep with one's fathers, to die;
— զիւրովին, to kill ones self;
— զիւիք, to give ones self up to, to apply ones self;
— զջրոյ, to go to fetch water;
to make water;
— հետի or հետիտս, to go on foot, to walk;
— հետի յօչ կամս, նեղութեամբ or դժուարաւ, to trudge along;
— հեծեալ ի ձի, to go on horseback, to ride;
— կառօք, to go or ride in a carriage;
— սուրհանդակաւ, to travel post;
— չոգեմուղ կառօք, երկաթուղեաւ, to go or travel by rail;
— (ելանել) ի կարիս որովայնի, to go to the water-closet, to stool, to the privy;
երթայ (դիմէ) ի կոտուստ իւր, he hastens to his ruin;
այս ճանապարհ երթայ ի ..., this road leads to ...;
զհետ, զկնի —, to follow;
փախստեայ —, to flee, to take to flight;
յագարի —, to be sacked or plundered;
ի գլուխ —, to finish, to come to an end;
յերդումն —, to swear, to take oath;
զուլամբ — ձիոյ, to trip, to fall headlong as a horse;
երթ ի բաց, ե՛րթ յետս իմ, begone, go away, get you gone, get away, or off with you, be off;
ե՛րթ խաղաղութեամբ, part in peace! Adieu! ողջ երթ, երթ ողջամբ, adieu! God be with you! luck be with you!


Թագաւորական

adj.

royal, regal;

s.

royalist;
— ճանապարհ, the king's highway, main road, the highway;
թագաւորական օձ՝ թագաւորական իժ, cf. Արքայիկ՞՞՞օձ.


Թագաւորութիւն, ութեան

s.

reign, empire;
royalty, crown;
kingdom;
միջոց պարապոյ թագաւորութեան, interregnum;
թագաւորութիւն կամ թագաւորութիւնք, The Book of Kings.


Թակարդ, ից, աց

s.

trap, snare, gin, net;
թակարդօք որսալ, պարփակել, փակել, արկանել ի թակարդ, to draw into a snare, to entrap, to catch;
շաղիլ ի թակարդի, ի թակարդի հարկանիլ, to fall into a snare, to be entrapped;
թակարդաւ ջուր բերել, to beat the water, or the air, to toil in vain, to have one's labour for one' s pains;
որպէս թակարդ զհողմն՝ անցուցանել զխրատ, to be heedless, to disregard warning or admonition, "in at one ear, out at the other";
cf. Որոգայթ.


Թանամ, ացայ, ացի

va.

to wet, to bathe, to dip, to drench, to soak;
to moisten, to bedew, to water;
թանալ զանկողին իւր արտասուօք, to bathe one's pillow with tears;
արտասուօք թանալ զոտս ուրուք, to bathe the feet with one's tears;
թանալ զսուր ի պարանոց ուրուք, to cut the throat, to massacre;
թանալ յարիւնս բազմաց, to butcher, to slaughter, to shed much blood, to swim in blood;
թանալ ի գինի, to soak, to steep in wine;
գնացին առանց թանալոյ ի վերայ ծովուն, they passed the sea dry-shod.


Թաշկինակ, աց

s.

handkerchief;
towel;
թաշկինակ ռնգաց, քրտան, pocket -;
թաշկինակ պարանոցի, neckcloth, neckerchief;
թաշկինակ մետաքսեայ, silk -.


Թերանամ, ացայ

vn.

to want, to be deficient, imperfect, defective;
to distrust, to doubt, to suspect;
— ի հաւատս, to deny the faith, to become a renegade;
— ի յուսոյն, to lose hope;
— ի պարտուց, to fail in one's duty.


Թեւ, ոց

fig. s.

wing;
arm;
pinion;
flight, rush, dash;
թեւ աղօրեաց, sails of a wind-mill;
sweep, fan;
թեւ զօրաց, wings of an army;
թեւ ձկանց, fins of fish;
թեւ հանդերձից, sleeve of a coat;
թեւ նաւու, rudder, car, or sail of a ship;
թեւք հողմոց, the wings of the wind;
թեւ դրանց, leaf, fold of door;
թեւ տաճարի, towers of the temple;
pyramids;
թեւ գառագղի, portcullis, greatest door of menagery;
թեւք երկրի, the ends of the earth;
թեւս առնուլ, to have wings, feathers;
թեւս ածել, to flutter, to take wing;
to fly away;
թեւ արկանել, cf. Թեւարկեմ;
— ի —, — ի — խառնեալ / յեռեալ, arm in arm;
թեւ տալ ումէք, to give one's arm to;
բանալ, պարզել, հատանել զթեւս, to spread the wings;
հատանել զթեւս, to clip or crop (a birds wings);
to fetter or paralize a person.

fig.

wing, protection.


Ելք, ելից

pl. s.

elevation, ascension;
act of going up;
gushing out;
issue, exit;
proceeding, emanation, birth, production;
end, term;
effect, event, success;
resort, resource;
the east, sun-rise;
disbursement, current expenses;
death, decease;
opening, aperture, market;
excrement;
— հնարից, means, expedient;
— ճանապարհի, the turning of the street;
— ի կենաց, յաշխարհէ, decease;
— ձախողակ, յաջողակ, disaster;
success;
—, Գիրք ելից, Exodus;
զելս իրացն գտանել՝ իմանալ՝ հնարել, to devise, to find means, to remedy;
յելս արեւու, առաւօտու, at sun-rise, at day-break, at dawn;
յելս գարնայնոյ, towards the end of spring;
ելս ի մտի դնել, to bethink one's self, to reflect, to exercise one's ingenuity, to find a means;
առ ելիւք սահմանաց նոցա, at their bounds, limits, confines;
յարեւմտից ի յելս արեւու, յելից մինչեւ ի մուտս, from east to West;
եկաց նա զհազար ամաց ելս, he lived a thousand years;
յելս պիտոյըցն է, he is in the privy;

ast.

ուղիղ —, right ascension.


Դատաստան, աց

s.

judgement, discernment, criticism;
sentence, condemnation;
act, arbitration, judgement;
justice;
cause, lawsuit, proceedings;
-աւ, judicially;
կոչել ի —, to summon, to cite before a judge;
— տալ, to be condemned;
— առնել, cf. Դատապարտեմ, cf. Մեղադրեմ.


Երկին, կնի

s.

heaven;
heavens, the sky, the firmament;
paradise, dwelling of the blessed;
air, ether;
ելանել յերկինս, to ascend up into heaven;
յերկինս ամբառնալ, to raise to the skies;
կապուտակ —, the blue sky;
կամար երկնից, the arch or vault of heaven;
հուր, շանթ երկնից, the bolts of heaven;
ցասումն երկնից, the wrath of heaven;
—ք եւ երկիր, heaven and earth;
—ք! արդար —ք, heavens! good heavens! ջինջ՝ պարզ՝ անամպ ամպամած —, clear, serene, cloudless, cloudy sky;
հրեզէն —, the Empyrean.


Թի, ոց

s.

shovel;
blade of an oar, oar;
rudder, helm;
bagnio, hulks;
թի պարտիզի, spade, shovel;
թի փռան, a baker's shovel;
թիակ կրակարանի, fire-shovel;
— փայտեայ, wooden shovel.


Թիւր, ից

adj.

twisted;
crooked, oblique;
stunted;
erroneous, mistaken;
perverse, froward;

adv.

wrongfully;
awry, obliquely;
crookedly;
— մեկնել, խօսել, to interpret malignantly, to misconstrue, to put an ill construction on;
to preach a perverse doctrine;
— ճանապարհ, unfrequented, winding, tortuous road.


Թիւրիմ, եցայ

vn.

to be sprained, wrung;
to turn aside, to err;
— զիրաւունս, to give unjust judgments;
— զճանապարհս խոնարհաց, to cause the steps of the weak to err;
— զնաւն, to run aground, to run on the rocks;
— զհետ զօշաքաղութեան, to run after error for reward, to become corrupt through avarice.


Առ

prep.

at;
near;
among;
in comparison of;
with regard to;
relatively to;
during, in, under;
against;
with;
towards;
next to;
by;
for;
on;
in presence of, before;
առ իս է յամենայն ժամ, he is always near me;
արգարացուսջիք զնա առ հօր իւրում, make excuses for him to his father;
աղէտք քո ոչինչ են առ իմովս, your misfortune is nothing in comparison of mine;
գնաց առ դուքսն, he is gone to the duke;
առ Հայս եւ առ Յոյնս, among the Armenians and Greeks;
ոչ է նոյնպէս առ Անգղիացիս, it is not even among the English;
սակաւ ինչ է այդ առ պարտեօքս՝ զոր ունիմ առ քեզ, it is little in comparison of what I owe you;
յարդոյ՝ մեծարու է առ ամենեսին, he is respected by all men;
կայթել or խայտալ առ խնդութեան, to leap for joy;
պարտ է լինել ազնուաբարոյ առ անձն եւ առ այլս, it is right to respect one's self as well as others;
առ բարեկամս ունիմ զնա, I keep him for my friend;
նստել, բազմել առ ումեմն or առ ումեք, to sit down near any one;
առ թագաւորութեամբ, under the reign of Tiridates;
առ ի տեսանել զնա, to see him;
առ արտաքս, on the outside;
առ երի, near, towards;
առ երկրաւ, on the ground;
առ այր, to each person, a piece;
առ չարութեան, for malice, through malice;
առ ահի, երկիւղի, for or through fear;
առ նովին ժամանակաւ, at that time, then.


Առագաստ, ից, աց

s.

curtain, veil, net;
pretext;
nuptial couch;
gynaeceum;
bed-curtain;
pavilion, sail of a ship;
մտնկունք —ի, young persons that accompany the bridegroom, paranymphs;
պարզել՝ վերացուցանել, to sail;
իջուցանել զ—, to strike sail.


Ասեմ, ասացի

va.

to say, to express, to speak, to relate, to recite, to tell, to recount, to declave, to pronounce, to utter, to dictate;
— յառաջագոյն, to foretell;
— վերստին, to repeat;
բարիս՝ չարիս — զումեքէ, to speak well, badly of a person;
ասա՜ ինձ, tell me;
պարտ է —, one must say;
որպէս ասացաք, as we have said;
համառօտ —, briefly, in one word;
չգիտեմ զի՞նչ —, I know not what to say;
զի՞նչ ասիցեն զքէն, what will they say of you ? անհիմն է զոր ասեսդ, what you say is without foundation;
չգիտէ զոր ինչ ասէ, he does not know what he says;
ցանգ զնոյն —, to repeat always the same thing;
— զկարծիս իւր զիմեքէ, to give one's opinion on some thing;
սուտ —, to tell falsehoods or lies;
— զճշմարտութիւն, to speak the truth;
այո՝ ոչ —, to say yes, no;
զի՞նչ կամիցի — այս, what does that mean ? այլ զի՞նչ ասեմս, but what do I say ? ըստ ասելոյ իւրաքանչիւր, as every one says;
— ընդ միտս, to say to one's self;
զայս իրրեւ ասաց, when he has said that, at these words;
զայս ասացեալ, that said.


Կցորդութիւն, ութեան

s.

communication, participation, relations, connexion, association;

mus.

accompaniment, concert;
— կենաց, company, society;
— արեան, consanguinity, affinity;
— չարեաց, the being an accomplice;
ճանապարհ կցորդութեան, roads, means of communication;
— ունել ընդ ումեք, to be connected, in communication with, to form a connexion with;
in compliance with.


Հաճեցուցանեմ, ուցի

va.

to content, to please, to satisfy, to humour, to gratify;
— զմիտս ուրուք, to condescend, to please, to humour;
— զախտս, to gratify the passions;
— զպարտս, to pay a debt;
ի — զնա, to oblige him, to satisfy him.


Կարճ, ոյ

adj.

short;
little;
short, brief, curt, concise, succinct, laconic;
— հասակաւ, short in stature;
—ոյ ճանապարհ, the shortest way;
ընդ —ոյ գնալ, to take the shortest or nearest way, to take a short cut;

adj.

ի —ոյ or — ի —ոյ, short, brief, abridged, summary;

adv.

in short, briefly, in a few words, laconically, succinctly, summarily;
ի —ոյ, in a short time, quickly;
ի —ոյ հատանել, to cut short, to state in few words.


Կացուցանեմ, ուցի

va.

to establish, to place, to set, to lay, to fix, to put;
to constitute, to institute, to create, to destine;
to render, to make;
to stop, to cause to cease;
իշխան, տէր —, to constitute chief or master, to promote to high dignity;
շնորհապարտ —, to favour, to oblige;
ժառանգ —, to appoint a heir;
հղօր՝ երջանիկ —, to make powerful, happy.