intelligence;
intellect, understanding, comprehension, perception;
sentiment, opinion;
thought, design, project;
—ք, the celestial intelligences, the angels.
νόησις, διανόημα intellectus, intellectio, cogitatio. իմացումն. իմացողութիւն. ըմբռնումն, եւ խոկումն.
Սիրտ հաստատեալ յիմացողութիւն խորհրդոյն. (Սիր. ՟Ի՟Բ. 29։)
Իմացութիւն զանազանապէս ասի. զի ա՛յլ է հաւանել իմանալոյն. (Լմբ. սղ.։)
Ուղիղ իմացութիւն բանիցն պատրաստէ մտացն ի բարձր տեսութիւնս ելանեալ. (Ոսկ. յհ.։)
Եթէ կամեցիս, փոքր ինչ ասացից իմացութեան օրինակաւ. (Կլիմաք.։)
ԻՄԱՑՈՒԹԻՒՆ. νόημα sensus. Իմաստ. իմացուած. միտք բանին.
Լակոնացիքն բազում իմացութեամբ, եւ ոչ բազում բանիւք վարէին. (Պղատ. օրին. ՟Ա։)
Բարձրագոյն իմացութիւն է այսմ խոնարհ բանին։ Որ խոնարհագոյն թուի, ունի ի ծածուկ զբարձրագոյնն։ զի՛նչ ի գիրս իմացութիւնք են՝ իմանալ եւ ի միտ առնուլ. (Ոսկ. յհ.։)
Ըստ կարի խուզողութեամբ եւս փեռեկել առաջի այնոցիկ, որք խնդրեն զիմացութիւն. (Լմբ. պտրգ.։)
Միտքս կրօղ եղեալ աստուածային իմացութեան. այսինքն իմաստից, կամ տեսութեան մտաց. (Լմբ. ժղ.։)
ԻՄԱՑՈՒԹԻՒՆ. νόημα, νόος, νοῦς intellectus, mens, ingenium Իմացական զօրութիւն. միտք. Ոչ չափին բանիւք կամ իմացութեամբք շնորհեալքն ի նոցանէն զնոյն տկարութիւն իմացութեան նոցա. (Նար. երգ.։)
Կայք ամենայն եւ շարժութիւն իմացութեանցն եւ անձանց՝ (աստուծոյ հոգւոց) եւ մարմնոց. (Դիոն. ածայ.։)
Կամ յոքն. իմացութիւնք, իբր Հրեշտականք, որ միտք են բոլորովին. իմանալիք. հոգեզէնք.
Զգալեօք պատկերօք զերկնայինսն դրեաց իմացութւնսն։ Յերկնայնոցն իմացութեանց քահանայապետութիւնս, որպէս կարող եմք, ի վեր հայեսցուք. (Դիոն. երկն.։)
իմացութիւնս կոչեն եւ յունաց իմաստունքն զիմանալիս եւ զհրեշտակականս զօրութիւն. (Մաքս. ի դիոն.։)
Պարք վերնական իմացութեանց հպագոյնք առ աստուած հանդիմանելով. (Անան. եկեղ։)
ԻՄԱՑՈՒԹԻՒՆ. αἵσθησις sensus Ազդումն. ըմբռնումն ի ձեռն զգայարանաց. զգայութիւն.
Այն որ ի մէնջ տեսանի՝ (կամ տեսութիւն՝) հաւատարիմ է քան զայլ իմացութիւնս. (Ոսկ. յհ. 25։)
Մի՛ թողուր զիս ի զգայարանականս իմացութիւն. (Լմբ. սղ.)
Մերկացի՛ր զիմացութիւն (այսինքն զքո խելս կամ զզգայութիւն), ուրացի՛ր զմարմին. (Կլիմաք.։)
| Singulier | Pluriel | |
|---|---|---|
| nominatif | իմացութիւն | իմացութիւնք |
| accusatif | իմացութիւն | իմացութիւնս |
| génitif | իմացութեան | իմացութեանց |
| locatif | իմացութեան | իմացութիւնս |
| datif | իմացութեան | իմացութեանց |
| ablatif | իմացութենէ | իմացութեանց |
| instrumental | իմացութեամբ | իմացութեամբք |