to give, to bring good news, to announce.
cf. Աւետաւորեմ.
good news, notification of good news;
երկիր աւետեաց, land of promise;
աւետիս տալ, cf. Աւետեմ;
տօն աւետեաց, Lady-day.
present given to one who brings good news.
ruined, destroyed, desolated;
ruin, destruction;
demolition, dismantling overthrow;
waste, damage;
havock, devastation, desolation;
յ— դառնալ՝ լինել՝ մատնիլ, to be ruined, to decay, to be desolate;
յ— դարձուցանել, յ— անմարդի դնել, to ruin, to destroy, to ravage, to desolate, to harass, to infest.
ruin, demolition, destruction, desolation.
ruined, desolated;
ruin, rubbish.
ruin, desolation, ravage, devastation.
to ruin, to destroy, to demolish, to undo, to overthrow;
to ravage, to desolate, to break, to spoil.
cf. Աւերած.
cf. Աւերած.
to run away, to vanish, to drop off.
to confound, to stop the mouth of some one, to silence;
— լինել, to be confounded, to be unable to answer.
cf. Ափիբերանեմ.
cf. Խարխափեմ.
plate, dish;
bowl;
tray.
cf. Ափսոսամ.
venereal, syphilitic;
— ախտ, syphilis.
cf. Ափրոդիսեան.
to kick, to kick up one's heels.
cf. Աքացիք.
to leap, to skip, to bounce;
cf. Աքացեմ.
to exile, to banish, to transport, to send away, to confine, to proscribe.
cf. Աքացեմ.
to strike;
to palpitate, to heat;
— զձեռս, to clap the hands;
— սրտի, to palpitate.
Babylonian
cf. Բաբելական.
to amass, to gather, to collect.
in the shape of idolatrous temples.
keeper of the temple;
priest of the idol;
pontiff of the heathens.
sacerdotal robe.
to divide into several branches;
to out, to cut off;
to abridge, to resume in a few words.
to talk much, to be verbose.
very fertile, very abundant, fruitful.
cf. Բազմաբեղ.
cf. Բազմաբեղուն;
fruitfully.
that has many mouths or branches;
ճրագ —, chandelier.
very high.
much fertility.
that spreads much good scent.
that has many beams.
very slippery, where one slips, stumbles often or very easily.
that has many heads.
cf. Բազմագով.
cf. Բազմագունակ.
of several, ages;
— հնութիւն remote antiquity;
— ժամանակ, a long suite of centuries.
who is possessed by demons;
idolator of many gods.
of many nations.
copious, abundant.
cf. Բազմազեղ.
windflower, anemone;
cf. Պուտ;
cf. Փեննայ.
storm-beaten, agitated by the wind;
squally, tempestuous;
— առնել, to agitate with wind.
to lash away flies with the tail;
cf. Հովահարեմ.
cf. Երկդիմութիւն.
equivocal;
cf. Համանուն;
cf. Երկդիմի.
assembly, company, party, troop, band;
— երէոց, herd, drove;
— թռչնոց, flight;
— մեղուաց, swarm.
in troops, by companies;
in crowds;
ծաղկունք հոյլ ի հոյլ դեռափթիթք, a thousand new-budding flowers.
cf. Հոռոմերէն.
sharing in, participating;
— լինել, to partake of, to be a party concerned, to take a share.
finger, hand;
ի — արկանել, to seize, to take possession of, to subject, to subdue;
to win complete power over.
ring;
signet-ring, seal, stamp;
cf. Մատնոց;
ոսկի, ադամանդեայ —, gold-ring;
diamond-ring;
— պատկերեալ, cameo-ring;
հարսանեկան —, wedding-ring;
— կրել, to wear a ring;
կնքել —նեաւ, to seal with a ring.
finger;
finger's breadth, inch;
tune, air, strain;
բոյթ —, thumb;
ցուցական —, forefinger;
միջին —, middle finger;
մատանւոյ —, ring-finger;
փոքր —, little finger;
մատունք ոտից, toe;
յօդք մատանց, knuckles, finger joints;
մատունք նուագարանաց, keys, keyboard, stop;
մատունք սանդղոց, steps, stairs;
մատունք որթոյ, shoots, branches or tendrils of a vine;
— աստուծոյ, the finger or hand of God;
ծայրակտուր մատամբք, with maimed fingers;
ուսոյց զմատունս իմ ի պատերազմ, he taught my hands to war;
ի ծայր մատանց, at the finger's ends;
ծայր մատանց ոտից, tiptoe;
ճարճատել զմատունս, to crack one's fingers;
—ն առնել, to point at one;
to denounce;
to defame, to laugh at, to scorn;
վաստակել մատամբք, to live by one's labour;
ի մատունս գնալ, to walk on one's toes, to walk tiptoe;
յոտն ի — յառնել, to stand tiptoe;
մոռացկոտաց զ— կապել, to resolvedly to forget, to make a memorandum;
մատամբ ցուցանել, to point at with the finger, to indicate;
ծայրիւ միայն մատին ճաշակել, to taste, to taste slightly;
դնել մատունս ի վերայ բերանոյ, to place a finger on the lips, to keep silence, to be benumbed;
— անձին իւրոյ գործել, to kill oneself, to commit suicide, to make away with oneself;
— լինել իւրեանց արծաթոյն, to lavish, to waste, to squander;
արգելուլ, ըմբռնիլ մատին ի դռնամէջս, to jamb one's finger in a door;
cf. Ճիւղ;
betraying;
— լինել, եղանիլ, to give or addict oneself to, to surrender, to give in;
— լինել, to betray;
— լինել անձին or անձամբ անձին, to betray oneself, or one's own cause, to do oneself an injury;
— առնել, — եւ տուր լինել, to betray;
to be betrayed.
thrusting in one's finger;
— զզուանօք փսխել, to provoke vomiting with the finger.
pointing at, indicating with the finger;
— առնել, լինել, to point at, to addict, to indicate;
to betray;
to deride, to scoff, to ridicule, to quiz, to make a laughing-stock of.
to be betrayed, denounced;
to betray oneself, to give in, to surrender, to abandon oneself to, to be a prey to;
— ի գերութիւն, to be or become a slave to;
— ի փախուստ, to run away, to take to flight;
— ի նախանձ սրտմտութեան ուրուք, to become a victim to the jealousy of;
— ի սուր, to be put to the sword;
cf. Ատեան.
traitor;
informer, denouncer;
— լինել, to betray, to denounce.
to gain access, to approach, to draw near, to advance, to present or offer oneself, to come, to appear;
to be presented, offered, celebrated;
յառաջ —, to advance, to come or go forward;
cf. Հուպ, cf. վեր.
cf. Մարգագետին.
margaret, pearl;
daisy;
margarine;
շարք —րտաց, string of pearls;
pearl necklace;
ծածկեալ —րտօք, pied with daisies;
մի՛ արկանէք զ—ս առաջի խոզաց, don't cast pearls to swine;
cf. Ընդելուզանեմ.
man;
mortal;
the human race;
կին —, woman;
որդի —ոյ, the Son of Man;
— եւ աստուած, Man-God;
բարի —, worthy or honest man, man of worth;
գեղեցիկ —, handsome man;
բարեսիրտ —, man of feeling, generous-hearted man;
—ն անօրէնութեան, antichrist;
յարգէ —, man of straw;
a scare-crow;
— ի —ոյ, from one man to another;
ամենայն —, every man;
արժանի —ոյ, manly;
անարժան —ոյ, unmanly;
ի բաց մերկանալ զ—ն հին, to put off the old man;
— առ — կուտակիլ, to crowd or rush together, to press, to throng;
արար աստուած զ—ն ի պատկեր իւր, God made man after his image;
ի բարեբաստութիւն —ոյս, for the happiness of mankind;
cf. Այր, cf. Մարդիկ.
cf. Մարդազեն.
cf. Մարդազենք.
cf. Մարդազենք.
murderous, exterminating;
— առնել, to kill, to put to the sword.
near the habitation of men;
ի —ի կեալ, to inhabit -.
philanthropy, humanity, kindness, benignity, affability, benevolence, courteousness;
condescension;
welcome;
մարդասիրութեամբ, cf. Մարդասիրապէս.
men, mankind, the human race, the world;
ամենայն —, all men;
որդիկ մարդկան, the children of men;
գրագէտ —, men of letters;
—ս յարդարել, to make men of.
confine or frontier of a state, march, border;
province, district;
— դնել, to reduce to a province.
cf. Մարթեմ.
զիա՞րդ — այդմ լինել, how can these things be?
չ-, ոչ —, it can't be, it is impossible;
—ցի՞, is it possible?.
marble;
—, of marble;
կարծր իբրեւ զ—, as hard as -.
body;
flesh;
man, creature, mortal;
corpse, dead body;
carcass, carrion;
body, consistency;
whole, ensemble;
solid;
— առնուլ, to become incarnate;
եւ բանն — եղեւ, and the Word was made flesh;
cf. Երկնային.
cf. Հոգեփոխութիւն.
bodily things, things appertaining to the flesh;
cf. Մարմնեղ.
war, battle, combat;
wrestling;
dispute, quarrel;
ի — պատերազմի պատրաստիլ, to prepare for war;
ելանել ի — պատարազմի ի վերայ ուրուք, to take up arms against;
— գնել, մղել ընդ ումեք, տալ — պատերազմի ընդդէմ ուրուք, to give battle, to make war on, to wage war;
— ընդ միմեանս հարկանել, —եդեալ կռուել, to fight, to combat, to attack;
միշտ —իւ լինել ընդ ումեք, to be in perpetual hot water with, to be continually at war with;
— ի վերայ ուրուք յարուցանել, ի — պատերազմի գրգռիլ, to incite to battle, to excite or create war against;
— պնտերազմի էր նոցա ընդ միմեանս վասն, they were at war for;
անագորոյն —իւ պատերազմաւ, by a bloody battle, by a sanguinary conflict;
—ն յերկոցունց կողմանց մնայր անպարտելի, the battle remained undecided;
cf. Պատերազմ.
companion in arms, fellow-soldier, comrade;
adversary, antagonist, opponent;
confederate, leagued, allied;
— գունդք, auxiliary forces;
— լինել, to fight in company.
painting battle-scenes;
— պատկերահան, painter of battle-pieces.
warrior, soldier, combatant;
ի —ս մտանել, to rush to the field of combat.
battery, bastion, bulwark;
tower;
ելեկտրական —, electric battery or machine;
վոլդայեան —, Voltaic battery, pile.
to fight, to combat, to make war, to engage in action;
to quarrel, to dispute, to contest;
— սկզբնամարտութեամբ, to skirmish.
subject;
vassal, serf;
dependent, inferior, subordinate, obedient, obsequious;
attentive, careful;
— լինել, to be attentive;
— կալ, to be obedient, to obey, cf. Հպատակեմ.
pride, arrogance, haughtiness, vain-glory, superciliousness;
cf. Իջանեմ.
cf. Համբաւ;
exultation, rejoicing;
solemnity, pomp;
—աւ, solemnly, pompously;
— հարկանել, cf. —եմ;
— լինել, to be heard, published, divulged;
— հարկանիլ, to be spread the fame of;
եւ երթայր — զնմանէ ընդ ամենայն կողմանս, and the fame of him went out into every place of the country round about;
— ընթանայ, it is reported, there is a report, they say;
the report is spread;
it is rumoured.
adb. with giant strides;
— ընթանալ, to walk or advance -;
— յառաջադիմել, to make rapid progress;
— great improvement.
renouncing, abdicating, resigning, taking leave of;
resignation;
leave of absence;
տալ — ողջոյն, to take one's leave, to say good-bye, to bid farewell to;
— կեանք, retired or solitary life.
cf. Հրաժարեմ;
հրաժարեցան ի միմեան, they left each other, they separated.
instruction, tuition, education, discipline, teaching;
knowledge, information;
regulations;
system, rules;
diet, regimen, low diet;
—ք զինուորութեան, military discipline;
—ք զինուորաց, military exercises;
evolutions;
ի —ս կրթութեան վարժել զզօրս, to exercise, to drill soldiers;
—ք մարմնոյ, bodily exercises.
command, order, injunction, ordination, behest;
permission, authorization, license, leave;
decree, edict;
հակառակ —, counterorder;
—ք, destiny, fate, lot, fatality;
doom;
— հաւատոց, doctrine of faith;
— պատասխանւոյ, oracle;
անդարձ —, irrevocable order;
— հանել, դնել, տալ, to command, to order, to dispose;
to appoint, to decree;
to give leave, to permit;
— առնուլ, — պատուիրանի առնուլ, to obtain leave;
to receive orders or directions;
— տալ վասն տանն իւրոյ, to make one's will;
ես եդի զ—ս զայս, յինէն ել —ս այս, I have signed this decree;
cf. Զէն;
fire-pot.
ordinance, order, warrant;
letters patent;
monitory;
— ձեռնադրութեան, letters dimissory;
cf. Անցագիր.
tempered (iron, etc.);
— նետք սիրոյ, the fiery shafts of love.