kidney-beans.
to hem.
cf. Լուտերական.
aphis, plant-louse, wine-fretter, insect blight on plants.
sleet.
cf. Լուադեղ.
yoke;
pair, couple;
լուծք եզանց, yoke of oxen;
լուծ կշռոց, pair of scales;
beam of a balance;
բառնալ ինչ ի լուծ կշռոց, to weigh with scales;
—ք, a pair;
— —, in pairs;
լուծ իմ քաղցր է եւ բեռն իմ փոքրոգի, my yoke is easy and my burden light;
աունուլ զլուծ կրօնաւորական կարգի, to take the cowl (monk), to take the veil (nun), to pronounce the vows, to become a monk or nun;
մտանել ընդ լծով ամուսնութեան, to bear the yoke of matrimony;
ընդ լըծով արկանել, to place under the yoke;
to subject, to reduce to slavery;
խոնարհել ընդ լծով, to bend under the yoke;
to submit tamely to slavery;
ընդ լծով կալ, ընդ լծով ծառայութեան մտանել, to pass under the yoke, to become a vassal, or tributary;
լուծանել, բառնալ զլուծ, to unharness;
to take off the yoke;
ընկենուլ, թօթափել, նշկահել զլուծ, ի բաց ընկենուլ զլուծն, to throw off the yoke, to slip the collar;
զերծանիլ ի լծոյ, to be freed;
yoke, subjection, slavery, bondage;
yoke;
libra, the balance (sign of the zodiac).
liquid, fluid;
soluble;
fusible;
volatile;
fugitive, transitory;
— կերակուր, flesh, meat food.
fluidity;
solubility;
fusibility.
soluble;
fusible.
to untie, to unyoke, to unchain, to unbind, to undo, to loose;
to dissolve, to decompose, to break;
to resolve, to decide;
to temper;
to dilute, to soften;
to unfold, to develope;
to dissipate, to disperse;
to melt, to dissolve;
to explain;
to analyse;
to change;
to violate, to infringe;
լուծանել զերկունս, to free from the pains of labour, to cause to bring forth;
լուծանել զերկունս նորա, to be born of her;
լուծանել զքաղց, զքերան, to breakfast, to take refreshment;
լուծանել զպահս, to break one's fast;
լուծանել զոք ի կենցաղոյս, to take away a perso's life, to kill, to slay, to murder;
լուծանել զկեանս աշխարհիս, զկեանս իւր, զկենցաղ մարդկան, to end one's days, to depart this life, to cease to live, to die;
լուծանել զմեղս, to absolve, or remit sin;
լուծանել զդատակնիք, to annul a sentence;
լուծանել զօրէնս, to violate the laws, to transgress;
լուծանել զշաբաթս, to break the sabbath;
լուծանել զխաւար, to shed a light in the darkness, to make darkness light;
վրէժս լուծանել, to be punished;
լուծանել զլեզու, to untie, to cause to speak;
լուծանել զամուսնութիւն, to dissolve a marriage;
լուծանել զարգանդ կուսին ի պղծութիւն, to deflower, to violate;
լուծանել զսէրն հայրենի, to act in disregard of paternal love;
լուծանել զքուրձ, to open a sack;
լուծանել զորովայն, to loosen, or move the bowels;
to purge;
զարժանին պատուհաս ելոյծ զյանցանացն, he met with the punishment his crimes deserved.
to get loose, to become untied, to be dissolved, decomposed;
to languish, to fall off, to flag;
to be consumed, to waste away;
to grow soft or slack;
to stop, to stay, to lodge with;
to be dismissed, destituted, deposed;
լուծանել ի վաւաշ ցանկութիւնս, to give up one's elf entirely to luxury;
յարտասուս լուծանել, to melt into tears;
լուծանել ի կենաց, յաշխարհէ, to cease to live, to die;
լուծանել ի շոգի, to evaporate;
լուծանել ի ծաղուէ, to laugh heartily, cf. Թալանամ;
լուծան պէտք նոցա, their wants were provided for.
cessation;
the laying waste, ruin, spoiling, destruction.
degraded, dismissed;
sickly, infirm;
languid, faint;
paralytic.
cf. Լուծանեմ.
solvent, dissolving;
opening, laxative, purgative.
zygomatic nerves;
brains.
fluidity, liquefaction;
weakness, languor.
cf. Լուծուած.
solution;
decomposition, resolution, dissolution, dispersion;
explication, discovery, explanation;
dilution;
liquefaction;
fluidity;
abolition;
infraction, infringement, violation;
fainting;
— ամուսնութեան՝ ժողովոյ, dissolution of matrimony;
dissolving of an assembly;
— որովայնի, diarrhoea, looseness, flux;
— կենաց, death;
— սառնամանեաց, thaw.
cf. Լող.
cf. Լողակ.
cf. Լողական.
cf. Լողամ.
cf. Լողամ.
cf. Լողիմ.
cf. Լողորդ.
mite, small piece of money.
money-changer;
banker;
տուն, սեղան —ի, exchange office;
bank.
cf. Լումայափոխ.
exchange, change;
շահել, կորուսանել լումայափախութեամբ, to win, to lose by the exchange.
to cause to hear.
mute, silent, taciturn;
— բերանով, in silence;
լուռ հաւատք, absolute, blind faith;
լուռ լինել՝ կալ, to be silent, to keep silence, to remain mute, cf. Լռեմ;
լուռ լինել ի թշնամութենէ, to cease from being enemies;
to conceal enmity;
լուռ լինել յաստիճանէ, to be deprived of, to be degraded, deposed;
լուռ լե՛ր, silence! hush! hold your tongue! ի լուռ լե՛ր, do not celebrate;
չկարէր լուռ կալ, he could not refrain from speaking.
silently, tacitly, in silence;
զմանկունս — ուսուցանել, to teach the children silence;
cf. Լուռ.
cf. Լուռ լուռ.
that speaks distinctly.
to speak early;
to explain, to make clear.
luminous, bright;
window;
Lucifer, the Morning-star;
heavenly bodies, sun, moon, stars.
dwelling in light, celestial.
fiery, on fire, in flames, bright with heat, red hot.
that sheds light, luminous.
whose eyes are diseased;
blind.
ophthalmic.
to be deprived of sight;
to be blind.
ophthalmy.
beautiful as light, lucid, clear, luminous, bright.
illuminated, lighted;
that walks in light.
photosphere, globe of light.
cf. Լուսանկար (eyes).
the gates of light
clasp, hasp, buckle;
hutton;
loop, catch, hook;
— գրոց, clasp;
խառնել զօղսն ընդ ճարմանդսն or ճարմանդեմ, to put the taches into the loops, to clasp, to fasten, to hook.
grease, fat, tallow;
oil;
fat, plump;
— խոզենի, bacon, seam, hog's grease or fat;
— խոզենի հալեալ, lard;
— ցորենոյ, the finest flour of the finest wheat;
օծանել —ով, to grease;
բառնալ զ—ն, to skim;
to scour, clean or purify from grease;
—ոյ զակամբ դալ, to become blind with rage.
(թթուուտ) stearic (acid).
cf. Ճարպաւոր.
oratorical;
—ն, cf. Ճարտասանութիւն.
dexterous, handy, industrious, ingenious, skilful, adroit, able, clever, expert;
artful, cunning, sharp, sly, shrewd, crafty;
artisan, mechanic, artificer, master;
ad. well, wisely, thoroughly, to the bottom;
— ի քանդակագործութիւն, excelling in sculpture;
— ի կեղծաւորել, adroit at dissembling, crafty;
— գիտել, to know perfectly, thoroughly.
cf. Ճգնեցուցանեմ.
cf. Ճեղքում.
walk, turn, turning;
— առնուլ, զբօսնուլ ի —, cf. Ճիմ, cf. Ճեմիմ;
— զ—ի, in taking a walk, walking;
գնալ — զ—ի, to walk with a measured, haughty step;
cf. Սանձ.
place for walking, covered walk, walk, alley;
school of the Peripatetics;
academy, Institute;
dwelling, abode;
throne;
—ք, walk, gait, step;
— բանասիրական, գիտութեանց Academy of belles-lettres, of sciences;
գաղղիական —, the French Academy.
walk, covered walk;
terrace, corridor, gallery;
walk, gait;
ծառատունկ —, avenue, broad walk or alley, vista, boulevard.
froth, scum of boiled meat;
—, —եր, ոց or աց, smoke or odour of cooking or burning meat;
victim, holocaust, sacrifice.
to burn, to be burnt;
— յիշատակաւ սիրոյ ուրուք, to pine for, to languish;
—րեսցի զոհ քո, may he accept your sacrifice !.
diligence, haste, speed, hurry;
— զ—ի, —ի —ոյ, —ով, diligently, in haste;
hastily, in a hurry, hurriedly, precipitately;
— շտա —պոյ, haste, alacrity;
— տալ, —ս կացուցանել, cf. Ճեպեմ.
cf. Ճեպեցուցանեմ.
running swiftly;
diligence, stage-coach, coach;
— երագութիւն, fast, express train;
— լինել, to run or go at full speed.
effort, endeavour, attempt, study;
labour, work, pains, suffering, hardship, toil, fatigue;
danger, hazard, jeopardy;
crisis;
conflict, contest, combat, fight;
cf. Ճգնութիւն;
— ի —, close or hard by, one after the other, without intervals;
ամենայն ճգամբք, with all one's strength or ability;
ճգունք մարտի, the toils of war;
տանել մեծամեծ ճգանց, to bear or sustain great hardships;
զամենայն յանձին ունել, թափել, ի մեջ առնուլ, բազում ճգունս առնել, to strive or struggle hard, to do one's best or utmost, to redouble one's endeavours, to make superhuman efforts;
— դնել, to make an effort, to strive, to endeavour;
— դնել զյետին —, յետին ճըգամբք գուն գործել, to make a last effort, or final efforts.
cry, shrill cry, shriek, screech, scream;
squalling, wailing, outcry;
աղիողորմ —, piteous cry;
— առնուլ, բառնալ, ղճչի հարկանիլ, to cry, to make a loud outcry, to shriek, to scream, to screech, to squall, to howl, to yelp, to whine;
— բարձեալ աղաղակել, to utter piercing screams.
cf. Ճչեմ;
ոչ այլ ինչ լսէր, բայց վայ զվայիւ —եալ, nothing was heard but shrieks and woe.
monster;
phantom, spectre;
night-mare, incubus;
—ք դըժոխայինք, the Furies;
— շառաչեմ, to drone, to hum, to buzz, to whiz.
branch, bough;
stump, stock, stem;
finger;
— գետոց, arm of a river;
ի —ս բաժանիլ, to branch out, to ramify;
թուել ի —ս մատանց, to count on the fingers.
cf. Ճճուեմ.
cf. Ճղփումն.
cf. Ճմլեցուցանեմ.
cf. Ճնշեցուցանեմ.
exact, just, punctual, precise, categorical, strict, effective;
—, ճշգրտիւ, cf. Ճշդիւ;
— ասել or ասելով, properly speaking.
to verify, to prove the truth, to certify, to assure;
diligently or exactly to investigate;
to seek with accuracy, to inform oneself minutely;
cf. Ճշգրտեցուցանեմ.
cf. Ճշմարտեցուցանեմ.
cf. Ճչումն.
faith, belief, creed;
trust, confidence;
fidelity, faithfulness, good faith, sincerity;
proof, testimony, evidence;
Creed;
—ք, յոյս եւ սէր, faith, hope and charity;
քրիստոնէական —ք, the Christian religion;
դաւանութիւն —ոյ, profession of faith;
լոյս, ջահն —ոյ, the light of faith;
մասունք, սահմանք —ոց, articles of faith;
կենդանի, անյողդողդ or հաստատուն, գայթ ի գայթի, մեռեալ —ք, lively, resolute, constant or unshaken, tottering or wavering, dead faith;
անխտիր ի —ս, indifferent as to religious matters;
դաւանել զ—ս, to confess the faith;
ունել —ս, to have faith;
չունել ոչ —ս ոչ օրէնս, to regard neither law nor gospel;
գալ, դառնալ ի —ս, to become converted;
ածել, ձգել ի —ս, to convert;
հաստատուն լինել ի —ս, to be true to the faith;
—ս ի ներքս բերել, —ս բերել, to believe, to give credit to;
—ս ընծայել, to believe in, to give faith to;
—ս ունել յոք, to trust, to place faith in, to put trust in;
— տալ միմեանց, to make a contract, to contract an alliance, to enter into an engagement, to bind oneself;
ուրանել զ—ս, to deny or abjure the faith;
յորում ոչ գոյ —, unbelief;
անցանէ ըստ —ս, it is incredible;
—ոյ, worthy of credit;
cf. Թերանամ.
to believe, to give credit to;
to confess;
to persuade oneself;
to commit oneself, to trust to, to confide in, to rely on;
չ-, to disbelieve;
— յաստուած, to believe in God;
— բոլորով սրտիւ, to believe firmly, with all one's heart;
— ամենայն բանի, to believe every thing;
— զոք, to side with, to second, to lend an ear to.
faithful, loyal, honest, trusty, trustworthy;
confident;
true, sure, certain, real;
cf. Հաւատարմաբար;
— լինել, to be verified, confirmed, proved;
to be justified;
to be trusted, believed, adopted, or accepted;
— կալ, մնալ, to rest or remain faithful to;
— առնել, to prove, to justify, to verify, to accredit, to give credit to, to make credible;
— առնել զոք, to assure, to cause to believe, to persuade.
to be faithful;
to be confirmed, verified, justified;
—նայ լուրս, this news gains credit.
to assemble, to gather together, to collect;
to amass, to hoard, to accumulate, to heap up;
to infer, to conclude;
to concentrate;
to compile;
to stock;
— զանձն, զխորհուրդս or զմիտս, to retire within oneself;
to collect one's thoughts, to meditate.
cf. Հաւաքող.
cf. Հաւուկ.
cf. Ձուաձեւ.
cf. Ձու.
cf. Հեզութիւն.
cf. Հելլեն;
— լեզու, the greek tongue or language;
— գրել, խօսել, to write in greek;
to speak greek.
cf. Հեծութիւն.
to mount, to ride;
— ի կառս, ի ձի, to mount or enter a carriage or vehicle;
to ride, to mount on horseback;
— ի նաւ, to go on shipboard, to embark;
անհամետ —, to ride bare-back;
յորս —, to go a hunting or shooting;
զհետ —, to chase, to give chase to, to persecute, to set off in pursuit of, to pursue;
յաւար —, to plunder, to pillage, to sack;
ապրեցաւ հեծեալ ձիով, he fled on horseback;
cf. Կառք.
sob, hiccup, hiccough;
— մահուան, death-sob.
infused;
inspired;
— շնորհք, infused gifts.
fluid;
cf. Հոսանուտ.
cf. Հեղգութիւն.
torrent, flood, inundation, overflow;
— ջուրց, deluge;
— հրոյ, torrent of flame;
— մարդկան, throng of people, crowd, immense concourse;
—ս արտասուց իջուցանել, to shed a flood of tears;
հոսէին արսուք իբրեւ զ—, tears ran down in torrents.
cf. Առաջնորդ;
cf. Գտակ;
cf. Մատենագիր.
cf. Հեղձումն.
cf. Հեղձուցիչ.