Your research : 2 Results for ս

Entries' title containing ս : 10000 Results

Աստուածական

adj.

divine.


Աստուածականն

s.

God, divinity, divineness.


Աստուածակարգ

adj.

ordained or established by God.


Աստուածակեաց

adj.

who lives with God or according to the will of God.


Աստուածակերպ

adj.

godlike, in the form of God, divinely.


Աստուածակերտ

adj.

made or built by God.


Աստուածակիր

adj.

that bears God.


Աստուածակից

adj.

that participates in the divine nature or grace.


Աստուածակոխ

adj.

where God has walked or placed his foot.


Աստուածակողմն

s.

side or part of God


Աստուածակոյս կողմն

cf. Աստուածակողմն.


Աստուածակոչ

adj.

called by God;
where Godwas invited.


Աստուածակրօն

adj.

pious, religious.


Աստուածահաճոյ

adj.

agreeable to or pleases God.


Աստուածահայր, հօր

s.

father of God.


Աստուածահաշտ

adj.

that calms or appeases the anger of God.


Աստուածահար

adj.

chastised or punished by God.


Աստուածահրաման

adj.

ordained or commanded by God.


Աստուածահրաշ, ի, ից

adj.

done by a miracle or divinely.


Աստուածահրաւէր

adj.

invited or called by God.


Աստուածաձիր

adj.

given by God.


Աստուածաճառ

adj.

declared by God;
who discourses of God.


Աստուածամայր, մօր

s.

Mother of God.


Աստուածամարդ, ոյ

s.

God and man conjointly.


Աստուածամարտ, աց, ոց

adj.

that wars against Heaven, that is repugnant to God;
յ— մատչել, to declare against Heaven.


Աստուածամերձ

adj.

that is near God.


Աստուածամոռաց

adj.

who has forgotten God.


Աստուածամուխ

adj.

who is profoundly learned or versed in divine things;
who is familiar with God;
hardened by God.


Աստուածամուտ

adj.

where God enters or dwells.


Աստուածայայտնութիւն, ութեան

s.

Epiphany.


Աստուածային

adj.

divine, belonging to God;
sacred, pious.


Աստուածայնութիւն, ութեան

s.

state of a divine or sacred thing.


Աստուածայրական

adj.

divine and human conjointly.


Աստուածանամ, ացայ

vn.

to make one's self God;
to become God;
to unite one's self, to join one's self to God;
to resemble God.


Աստուածանման

adj.

that resembles God, godlike.


Աստուածաշէն

adj.

built by God.


Աստուածաշնորհ

adj.

given by God;
full of the grace of God.


Աստուածաշունչ

s.

inspired by God, divine, holy;
Bible, holy Scripture.


Աստուածաշուք

adj.

cf. Աստուածապատիւ.


Աստուածաչարչար

adj.

who has caused God to suffer;
who holds the doctrine that God is amenable to suffer.


Աստուածաչարչարութիւն, ութեան

s.

passibleness of divine nature.


Աստուածապահ

adj.

preserved or protected by God.


Աստուածապաշտ

adj.

who worships God, pious, religious, devout, spiritual.


Աստուածապատիւ

adj.

honoured hy God, who has divine honour.


Աստուածապատում

adj.

who relates, narrates, speaks of God.


Աստուածապարգեւ

adj.

given by God.


Աստուածապէս

adv.

cf. Աստուածաբար.


Աստուածապսակ

adj.

crowned by God.


Աստուածառաք

adj.

sent by God.


Աստուածասաստ

adj.

chastised by God;
that comes of divine wrath.


Definitions containing the research ս : 2162 Results

Հարթ, ից

adj.

plain, flat, even, level;
polished, smooth;
uniform, alike, equal;

adv.

unitedly;
evenly, plainly;
— հաւասար, on a level with, even with;
— եւ ուղիղ հասակ, fine-shaped, of a fine stature or figure;
— առնել, to level, to smooth;
to facilitate;
եղիցին առապարքն ի — ճանապարհս, the rough places shall be made smooth.


Հարթուցանեմ, ուցի

va.

to give umbrage, to scare, to startle, to fright away, to estrange, to alienate, to remove;
— զվարսս, to cause the hair to stand on end.


Հարիւր, ոց

adj.

hundred;

s.

cent;
տասն առ —, ten per cent.


Հարկ, աց

s.

tribute;
tax, impost, duty, excise;
necessity, want, exigency;
constraint, obligation;
homage, duty, service;
հարկ վերադիր, additional tax;
— տարապայման, over-assessment;
— դժնդակ, shocking necessity;
առանց —ի, without necessity;

adv.

—աւ, ի —է, առ —ի, necessarily, of necessity, essentially;
inevitably, indispensably;
by force, by compulsion, forcibly;
ընդ —աւ արկանել, ի —ի կացուցանել, to place or lay under contribution, to tax, to load or burden with imposts, to levy contributions, to render tributary, to subdue, to subject, to enslave, to subjugate;
— հանել, to gather in, to exact tribute, to raise money, to put a tax on;
ս հարկանել, to pay a tribute;
to be tribute to;
ի —ի կալ, մտանել ի —, to serve, to subject oneself to, to submit, to be tributary to;
— առնել, to force, to constrain, to use violence;
հատուցանել զ— շնորհապարտ մեծարանացն, to pay the tribute of gratitude;
—է, one must, it is necessary;
չէ —, չէ ինչ —, it is not necessary, there is no need, no matter;
— ի վերայ կայ ինձ, necessity obliges me to;
— եղեւ նմա բողոքել ի կայսրն, he was obliged to appeal to Caesar;
ըստ —ի ժամանակին, according to the wants of the age;
— էր, it was necessary;
— եղեւ մեզ առնել, we were obliged, compelled or constrained to do;
— է ինձ երթալ, I must go;
մերցուք եթէ — լիցի, let us die if it must be!.


Հարկանեմ, հարի

va.

to beat, to strike, to give or deal a blow;
to strike or sweep the chords of the lyre, to vibrate, to touch, to play or perform on;
to ring;
to knock, to thump;
to prick, to bite;
to wound, to hurt, to harm;
to knock down, to beat to death, to kill;
to spoil, to taint, to gnaw, to eat away;
to ill-treat, to punish, to abuse;
to strike against, to shock;
to feel remorse;
to pay tribute;
to write down, to put into writing, to set down;
— զքաղց եւ զծառաւ, to stay hunger;
to quench, slake or allay thirst;
— այսոյն պղծոյ, to possess with a devil;
ի շամփուր —, to spit, to put on the spit;
— զոք ի ցից, to empale;
— ի մահ, — զոք յոգի, to give the death-blow, to despatch, to slay, to kill;
— ի գլուխն, to cause a headache;
— գինւոյ ի գլուխն, to mount to the head;
to intoxicate;
տաւիղ կամ ջութակ —, to harp, to play on the harp or violin;
խորան —, to set up a pavilion;
— զմիմեանս, to strike one another, to knock against each other;
to come in collision, to collide, to come into contact with;
— ընդ միմեանս, ընդ միմեանս — համեմատութեամբ, to compare, to confront with;
— զճանապարհս, to go, to be on a journey, to travel;
մարտ ընդ միմեանս —, to fight, to combat, to make war;
— զպատերազմ, to gain the battle, to conquer;
— զթշնամին, to beat the enemy, to discomfit, to defeat, to rout;
— հուր զտամբ, to set a house on fire;
— գաւազանաւ, to cudgel, to cane, to whip, to thrash, to belabour;
խրախոյս խընդութեան —, to shout with joy;
— զպէտս ուրուք, to supply the needs of, to provide or furnish the needful;
— զմիտս, to strike, to impress;

mus.

— զամանակ, to beat the measure;
զծայրս —, to dawn, to rise;
— զանձն, to be afflicted, grieved, mournful, desperate;
ընդ միտ —, to think, to reflect;
—նէ զդաւիթ սիրտն իւր, հարեալ գտանի ի խղճէ մտաց, David is struck by or eaten up by remorse;
ընդէ՞ր —նէ զքեզ սիրտ քո, why is your conscience afflicted and why is your heart heavy within you ?
արեւն ընդ ծայրս —նէր, the sun gilded the mountain tops;
ժանգն —նէ զերկաթ, rust consumes iron;
կօշիկ իմ —նէ զոտս, my shoe pinches.


Հարկանիմ, հարայ

vn.

to be beaten, struck, wounded;
to be smitten with, enamoured of;
to approach, to incline to;
— զագահութեան, to be avaricious, too fond of riches;
— զախտի, to addict oneself to vice;
— ի վերայ ուրուք, to assault, to attack;
— ի սէր ուրուք, to fall in love with to conceive a great affection for, to be desperately in love with;
ի գութ —, to be moved, touched with compassion;
ընդ զգայութիւնս —, to strike the senses;
— զիւիք, to tend do, to have the mind occupied with;
— յաստուածս օտարս, to idolize;
ի շահս կամ ի գնողս —, to traffic;
ընդ միտս —, to be understood;
այսր անդր —, to waver, to be unsettled, bewildered, in doubt, to hesitate;
— յոք, to incline to some one, to become too familiar or very friendly with;
ցաւ —նի որովայնիս, I have a stomach ache;
I have the colic;
հարաւ ի գեղ նորա, he was smitten with her beauty;
հարաւ ի մորմոք սիրտ նորա, his heart was filled with pain or grief;
երփն երփն —նէր ի նոցանէ, they shone brilliantly with many colours;
—նէր ի նոցանէ հոտ անոյշ, they spread a perfume around;
կարեվէր հարայ յոգիս, my heart was pierced with a hundred wounds.


Հարկատու, աց

adj.

tributary;
vassal;
liege, subject;
ածել ի —ս, — առնել, to subject to tribute, to render tributary;
— լինել, to be tributary.


Հարկաւորաբար

adv.

cf. Հարկաւորապէս.


Հարուած, ոց

s.

blow, knock, beating, striking, percussion;
bastinado;
slash, cut, wound;
bruise, contusion;
sore;

fig.

scourge, blow, chastening, tribulation, misfortune;
repulse, rout, defeat, overthrow, considerable loss;

mus.

—ք, — paean;
—ք եգիպտոսի, the plagues of Egypt;
օրհասաբար —, mortal blow;
ս ածել, to give many blows, to cudgel, to chastise;
հարկանել ի —ս մեծամեծս, to make great slaughter, havoc, carnage, butchery.


Հարում, րի

va.

to beat, to strike;
to drive in, to thrust, to push;
to toss, to shake, to agitate;
— զատամունս, to set the teeth on edge;
ձու —, to beat eggs.


Հայրենիք, նեաց

s.

native country, native-land, country, birth place, home;
parentage;
patrimony, paternal property, fortune;
հող —նեաց, fatherland;
սէր, յիշատակ —նեաց, patriotism;
remembrance of one's native land;
անձուկ, կարօտ —նեաց, longing for home;
home-sickness, nostalgia;
վտարել զոք ի —նեաց, to expatriate;
ելանել ի —նեաց, to go abroad, to leave one's native land;
թողուլ զ —նիս, to quit one's country;
երթալ, դարձ առնել ի —նիս, to return to one's country;
մտանել ի —նիս, to return home, to regain one's native land;
արժանի լինել —նեաց, to deserve well of one's country;
ծառայել —նեաց, to serve one's country;
նուիրել զանձն —նեաց, զանձն դնել ի վերայ —նեաց, to devote oneself to the service of one's country, to consecrate oneself to one's country's welfare.


Հայրիկ

s.

dear father, papa;
ընդէ՞ր ոչ ուտես —, dear papa, why don't you eat?.


Հանապազորդեմ, եցի

vn.

to continue, to persevere, to last, to endure;
to frequent;
ոչ —, to discontinue, to interrupt, to cease;
— յաղօթս, to continue instant in prayer.


Հանգամանք, նաց

s.

condition, quality, state;
kind, species, nature;
details, circumstances, particulars;
attribute, disposition, situation;
way, manner;
model;
proof;
— ժամանակին, actual state of things;
ստիպողական —, emergency;

adv.

յամենայն —նս, in any way, at all events.


Հանգանակ, աց

s.

assessment, rating;
club, clubbing, contribution, share, portion;
— հաւատոյ, symbol, creed;
—աւ, in clubbing together;
—աւ կոչունս առնել, to club for a dinner.


Հանգոյց, գուցից

s.

knot;
tie, bond;
station, post, stage, resting-place;
cf. Կայարան;
գորդեան —, the Gordian knot;

bot.

knot, joint;

fig.

knotty point, rub, difficulty, intricacy, tangle;

mus.

note;

ast.

վերելից or վերամբարձ, վայրաբեր, ascending, descending node;
գիծ —գուցից, nodal line;
— առնուլ, to make or tie a knot, to knot;
արձակել զ—ն, to untie, to loosen or undo a knot;

fig.

լուծանել զ—սն, to untie or cut the knot of a difficulty or question, to delucidate;
— ի —գուցէ փախչել, to flee by post, or by relays of horses.


Հանգչիմ, գեայ

vn.

to repose, to take repose, to be at ease;
to rest, to cease from work, to relax, to refresh oneself;
to end, to stop, to stand still, to halt, to be settled;
to lodge, to sojourn;
to cease, to end;
to die, to depart this life;
to be buried;
to rest in heaven;
— ի վաստակոց, to take rest from work, to pause from labour;
— ի խաղաղութեան, to rest in peace;
հանգիր ի սրտամտութէնէ, let your anger cease;
եմուտ անդ —, he went in to ease himself.


Հանգրիճեմ, եցի

va.

to tuck, turn or truss up;
to take in, to tighten;
— զհանդերձս, to tuck up one's clothes or gown;
— զբազուկս, to turn up the sleeves;

fig.

— զմիտս, to retire within oneself, to collect one's thoughts.


Հանդարտ, ից

adj.

peaceable, quiet, calm, tranquil, mild;
moderate, staid, sedate, grave, sober;

adv.

—, —ս, gently, softly, mildly, tranquilly, slowly;
— լինել, կալ, to remain quiet or tranquil;
— լինել, to have patience, to be patient.


Հանդարտեմ, եցի

va.

to tranquillize, to appease, to calm;
to render tranquil, to soften;

vn.

to be appeased, calmed, tranquillized;
to abate, to be settled, to diminish, to assuage;
to hold one's peace, to keep silence;
to support, to endure, to suffer, to resist, to be able;
— զկիրս, զամբոխեալ միտս ուրուք, to calm the passions, to relieve anxiety.


Հանդերձ, ից

s.

coat, clothes, garb, attire, wearing apparel;
old clothes;
preparation, show, pomp, magnificence;
— շքեղ, լայն, magnificent, flowing robe;
— առանց խորշխորշանի, garment without folds;
— արքայական, royal robe;
հեծելազն —ք or —անք, riding habit;
— բաղանեաց, bathing gown;
—ք նորք, a suit of new clothes;
— հարսանեաց, wedding garb;
սգոյ, mourning;
արկանել զիւրեւ — այրութեան, to wear widow's weeds;
ի բաց հանել զ— այրութեան, to put of widow's weeds.


Հանդերձ

prep.

with, along with, together with;
եղբարբքն —, with his brothers;
— այնու, withal, besides, moreover;
— այսու ամիենայնիւ, all the same, in spite of all that;
after all, however;
— ամենայն թերութեամբքն, in spite of all his faults or defects;
սոքիմբք, with all that;
at the same time;
այլովքն —, et cetera, etc., and so of the rest, so on, so forth.


Հանեմ, նի

va.

to draw or pull out, to take away, to abstract, to remove, to displace;
to dislodge;
to rise, to lift up, to carry up;
to divulge, to let out, to publish;
to offer, to present;

arith.

to subtract, to take away;
— զքառակուսի արմատ թուոյ, to extract the square root of a number;
— իրաւունս, to do justice to;
— առնուն չար, to defame, to decry, to slander, to belie;
— յաչաց, to cause to lose the favour or affection of;
— յաչաց ժողովըրդեան, to render unpopular;
ի վեր —, to inform of, to discover, to disclose, to reveal, to unveil, to unmask;
— ընդ աշխարհ, to publish, to divulge every where;
ի բանս —, to delude, to beguile, to seduce, to betray, to deceive;
յինքն —, to appropriate to oneself, to take possession of, to assume wrongfully;
— ինչ յոք, to ascribe, to attribute, to impute;
— յոք զպատճառս ամենայն չարեաց, to accuse of every evil;
— յոք զիմն, to apply to;
ի բաց —, to exclude;
to scatter;
to send back or away, to dismiss, to discharge;
— բռնի or բռնաբար, to extort, to wrest, to seize by force, to take by violence;
— յարմատոց, to root up, to extirpate;
*— զթեփ, to scale;
to pearl or decorticate seed;
— զվրէժ քինուն or — զփոխարէն չարեացն, to avenge oneself, to be revenged;
to turn the tables upon;
— օգուտ, to turn to account, to profit by, to derive benefit from, to avail oneself of, to improve;
— հետեւանս, to desume a consequence;
— զոք ի ձեռս ուրուք, to give, to deliver up;
— զօրս, to levy soldiers, troops;
— աւուրս, զգիշերն, to pass the days, the night;
— աւուրս բազումս, to remain a long time;
— ի ժառանգութէնէ, to dispossess;
— յայլ լեզու, to translate into;
— ողջակէզ, to sacrifice;
— լեզու, to put out one's tongue;
to loll out one's tongue;
վիճակ —, to draw, to cast lots;
— զկարասիս, to unfurnish, to strip;
— զկինն, to repudiate;
— կանանց զյօնսն, to paint one's eyebrows;
— զջուր, to draw water, to draw up, to fetch up;
— ի նաւէ, to disembark;
to land, to set on shore;
— ճանապարհի, դրան, to lead to, to run into, to abut or end in;
— առ ոք, to present, to introduce;
— զսուրն ի պատենից, to unsheathe;
— ընդ սուր, to put to the edge of the sword;
— զհոգին, to give up the ghost, to expire, to die;
— զօրհնութիւն, to bless, to praise;
հա՛ն զիս աստի, take me out of this.


Հանք, աց

s.

mine;
— ոսկւոյ, երկա թոյ, ածխոյ, gold-mine, iron-mine, coal-mine.


Հաշիւ, շուի

s.

account, reckoning, calculation, computation;
— ընտրութեան, exact, correct account;
comparison, likening;
ճիշդ, մանրամասն, վերջին —, accurate, detailed, final account;
բոլորակ, *կլոր —, in round numbers;
խառն —, confused account;
սովորական —, running account, account current;
ի —, on account;
ի — իւր, on one's own account;
ի — or հաշուով տալ, to pay on account;
— առնել, to make out an account;
to calculate;
— տալ, to give an account;

fig.

to conform, to agree;
ի — ածել, արկանել, to count, to calculate, to compute, to reckon, to number, to enumerate;
— ցուցանել, ընդունել, քննել, ճշդել, մաքրել or սրբել զ—, to present, to receive, to examine, to verify, to audit an account;
փակել, աւարտել զ—, to close, end or conclude, to settle or balance an account;
մտանել ի — ընտրութեան ընդ ումեք, to be compared, confronted with;
առանց հաշուի, incomparable, matchless;
cf. Կշիռ.


Հաշուիմ, եցայ

va.

to count, to calculate, to compute, to number;
to repute, to esteem, to think, to deem, to judge, to believe;

vn.

to pass for, to counterfeit;
յառասպելս —, to treat as fables.


Համարիմ, եցայ

vn.

to sum, to number, to count;
to calculate, to compute;
to esteem, to repute, to judge;
to presume, to suppose, to reckon;
to attribute;
to pass for, to be reputed or deemed;
լաւ —, to prefer;
պատուական —, to appreciate;
մեծ ինչ —, to value, to esteem, to repute, to rely on;
առ ոչ ինչ —, not to keep any account of, not to care about, to have little esteem for, to despise;
— զանձն, to look upon oneself as, to believe, deem or account oneself, to think that one is;
ընդ մի — զիմն ընդ ումեմն, to mistake;
երանելի զանձն —, to think oneself happy;
—իմք եթէ, —րեսցուք այնպէս թէ, let us suppose that;
մի —իք թէ, do not believe that.


Համարեալ

adj.

reputed, deemed, looked upon as;
ընդ մեռեալս —, thought to be dead;
չ-ն յազգս, not numbered among the nations. without genealogy;
ոչ էր — արծաթ թէ իցի ինչ, silver was made no account of.


Համարձակագոյն

adj.

more openly;

adv.

—, —ս, cf. Համարձակ.


Համարձակութիւն, ութեան

s.

frankness, hardihood, licence, courage, liberty;
boldness, forwardness;
կարի իմն —, audacity, temerity, venturesomeness;
— առնուլ, to take the liberty to, to permit or allow oneself to;
կարի իմն — տալ, to render impertinent, impudent;
պարտ է համարձակութեամբ ասել, it must be acknowledged;
համարձակութեամբ, cf. Համարձակ.


Համբակ, աց

s.

little child, boy;
lad;
apprentice, novice, beginner;
scholar, disciple;

adj.

new, raw, inexperienced;
ignorant;
— կրպակաց, shop-boy;
— կապեղացի, pot-boy;
— նաւաստւոյ, cabin-boy.


Համբառնամ, բարձայ

vn.

to rise up, to ascend, to mount, to go up;
to raise oneself, to rise, to get up;
— մտօք առ աստուած, to raise the heart to God;
հակառակ, ընդդէմ —, to revolt, to rise, to rise against, to rebel;
ի մտաց —, to grow proud;
դատախազ —, to accuse of, to charge with, to arraign, to impeach.


Համբար, աց, ոց

s.

warehouse, storehouse, granary, loft;
larder, pantry;
provisions, furnishing, supplying, victualing;
— զօրաց, magazine;
stores, ammunition;
— անասնոց, fodder, provender;
forage.


Համբաւ, աց, ոց, ուց

s.

credit, honour, repute;
renown, fame, reputation, name, glory, celebrity;
news, intelligence, rumour, report, tidings;
արագաթեւ —, flying report, swift, speedy renown;
— բարեաց, good repute;
յեղակարծ, սուտ, չար —, strange, false, ill news;
— մեծ ստանալ, to win a great reputation;
վնասել անձին —ոյ, to damage one's reputation;
աղարտել զ— իւր, to tarnish one's renown;
կորուսանել զ—ն, to get an ill name;
չունել զ—, to be unknown, of no reputation or renown;
աղարտել զ— ուրուք, to blacken or ruin the reputation of;
—ի հարկանիլ, to become public, to divulge;
to become famous, renowned, celebrated, far-famed, to be in vogue, request or fashion;
ձախողակի — հանել or ընթացուցանել զումեքէ, to spread abroad an evil report about one;
— հանել, տարածել, to raise, sow or spread the news;
— ընթանայ, it is said that;
the story runs;
ելանէր, հնչէր, տարածէր, ի դուրս յաճախէր —, the report spread;
— քաջութեանն ընդ ամենայն կողմանս ընթանայր, the fame of his courage spread every where;
եւ ել — զնմանէ ընդ ամենայն կողմանս գաւառին, and there went out the fame of him through all the region round about;
—ի հարեալ է խաղս, this play is very popular;
cf. Շռինդ.


Համբերեմ, բերի, բեր, բերեցի, բերեա

vn.

to have patience, to be patient, to endure, to suffer, to support, to bear, to undergo, to sustain;
to persevere, to remain firm and constant, to persist;
to wait;
— յամուսնութէնէ, to live single;
to live continently, chastely;
որ համբերեսցէ ի սպառ՝ նա կեցցէ, he that shall endure unto the end, the same shall be saved.


Համբերութիւն, ութեան

s.

patience, suffering;
hope, expectation, confidence;
time, delay;
տանել համբերութեամբ, to be patient, to bear with patience;
կորուսանել զ—, to lose one's patience, to grow impatient;
տալ կորուսանել զ—, to put quite out of patience;
cf. Թոյլ.


Համբոյր, բուրից

s.

kiss, embrace;
*buss;

fig.

sweetness, affability, familiarity;
union, joint, joining together;

gr.

spondee;

adj.

sweet-tempered, affable, benign, gentle, mild, meek;
propitious, favourable;
agreeing, unanimous;
— ձեռաց, hand-kissing;
յուդայի, մատնչի, a traitor's kiss;
— տալ ումեք, to embrace, to kiss;
to buss;
տալ միմեանց — խաղաղութեան, to give the kiss of peace;
ի — ածել, to familiarize, to tame, to domesticate;
հաշտ եւ — առնել, — յարդարել, to appease, to calm, to pacify, to reconcile;
գալ ի —, to get or grow tame, familiar, to be tamed;
— եւ կամակ բարս ստանալ, to be good-tempered, gentle, amiable.


Համբուրեմ, եցի

va.

to kiss, to embrace;
*to buss;
— զմիմեանս, to kiss or embrace each other;
— ակամայ, to kiss unwillingly;
ստէպ —, to be always kissing;
— ձեռս, զաջ ուրուք, to kiss the hands;
համբուրեաց ընդ նմա, he kissed him.


Համեմատ, ից

adj.

proportionate, equal, conformable, corresponding, analogous, regular, symmetrical, adequate;
— գործել, to proportion;
դնել —, to compare;
եթէ իցեն ի քեզ առաքինութիունք —ք վեհ ճակատագրիդ, if your virtues correspond with your high destiny;

adv.

ըստ համեմատի համեմատաբար, cf. Համեմատութեամբ.


Համեմատեմ, եցի

va.

to compare, to confront, to confer;
to put in comparison with, to equal, to parallel;
to be in symmetry;
— զգիրս, to collate.


Հայերէն

adj.

Armenian;

adv.

in Armenian;
— գիր, Armenian writing;
— տառիւք, in Armenian letters or characters;
— լեզու, դպրութիւն, the Armenian language, literature;
ուսնանել զ—, to learn, to study -;
— թարգմանել, to translate into -;
— գիտ՞էք, խօսի՞ք, do you know Armenian ? do you speak Armenian ?.


Հայեցուած, ոց

s.

glance, look, peep;
sight, view;
aspect, appearance, presence;
spectacle, prospect;
անյողդողդ —, firm, steady, look;
ի խոնարհ ունել զ—ս, to cast down the eyes;
ակն տալ or դնել —ովք աչաց, to cast an amorous eye upon, to ogle;
to dote upon.


Հայիմ, եցայ

vn.

to look, to give a look, to cast the eyes on, to see;
to look upon, to gaze on, to consider attentively, to look in the face, to observe, to contemplate, to speculate, to weigh well;
to take care;
to concern, to regard;
to have in view, to aspire to, to aim at;
to face, to front, to look on, to overlook;
գեղեցիկ հայելով, handsome, elegant, beautiful, charming;
— ի վեր, to look up;
— ընդ պատուհանն, to peep or look in at the window or through the window;
— գաղտագողի, to look stealthily at;
պշուցեալ — յոք անյագ, to gaze with greedy or devouring eyes at, to stare at;
— յայրատս or յայրատութեամբ, to look at impudently, lustfully, lewdly;
— յոք սիրով, գորովալից աչօք, to look at lovingly or tenderly, to look sweet upon, to cast sheep's eyes on, to ogle;
— խանդաղատանօք, to gaze on dotingly, with fondness, with glistening eyes;
ընդ ակամբ — յոք, to look scornfully at or with contempt;
— մտօք, to contemplate, to muse on;
ոչինչ հայեցեալ ի, in spite of, despite;
մինչդեռ նա այսր անդր հայէր, as he looked about or around.


Հայր, հօր, հարց

s.

father;
papa, pa;
dad;
father, chief;
founder;
author, inventor;
— մեր, the Lord's prayer;
— երկնաւոր, գթութեան, heavenly Father, God of mercy;
հարք եկեղեցւոյ, the fathers of the church;
հարք միանձունք, old anchorites;
հարք մեր, our fathers, forefathers, ancestors;
— աշխարհի, Adam;
յարգոյ —, Reverend Father;
բարեյիշատակ —ն իսահակ, Father Isaac of blessed memory;
սուրբ, holy father;
— խոստովանութեան, confessor;
հոգեւոր —, spiritual father;
— հայրենեաց, ժողովրդեան, աղքատաց, father of his country, of the people, of the poor;
քերթողաց —, father of Armenian literature, Moses of Khoren;
— պատմագրաց, father of history, Herodotus;
— եւ մայր, father and mother, parents;
որդի ի հօրէ, from father to son;
— իբրեւ զ—, like a fatherly, paternal;
ազնիւ, բարեգութ —, good, tender father;
սիրտ, գութ, սէր հօր, the heart, tenderness, love of a father, paternal, fatherly affection;
սիրել, պատուել զ—, զօրավիգն լինել հօրին, to love, honour and succour one's father;
յաւելուլ առ հարս, to go the way of all flesh, to go to kingdom come, to die;
ննջեաց ընդ հարս իւր, he slept with his fathers;
— որդւովք բերկրեալ, a father happy in his children;
— մարդպետ, kislar-agasi, master of eunuchs.


Հայրենական

adj.

paternal;
patrimonial;
ստացուացք, patrimony, inheritance.


Հարցկութիւն, ութեան

s.

divination;
ս առնել, to divine, to prognosticate.


Հարցուած, ոց

s.

demand, interrogation, question;
ս առնել, մտտուցանել, to ask or address questions, to question.


Հարցուկ, ցկաց

s.

soothsayer, conjurer;
sorceress;
այս —, spirit of divination, Pythoness.


Հաց, ից

s.

bread;
food, victuals, livelihood;
meal, repast, table;
— առաջաւորութեան, առաջադրութեան or երեսաց, show-bread;
— կենաց, երկնաւոր —, the bread of life;
the Eucharist;
սգոյ, նեղութեան, the bread of pain, of affliction;
թարմ, կակուղ, քաջեփ or կսկուծ, ջերմ —, new, soft, well baked, hot bread;
օթեկ՝ գահ or քարտու, կարծր, անեփ —, stale, hard, half-baked bread;
սպիտակ, սեաւ or թուխ —, white, brown bread;
տան, հացագործի —, household, baker's bread;
— համեմաւոր, gingerbread;
անխմոր —, unleavened bread;
գետնոյ —, hog's-wort, sow-bread;
կեղեւ —ի (կողինձ), bread-crust;
ներքին կամ վերին կեղեւ, under-crust or upper-crust;
միջուկ —ի, crumb;
շերտ —ի կոգեզանդ, slice of bread and butter;
կոտոր —ի, a morsel of bread;
փշրանք —ի, crumbs;
— յարգանակի, sopped bread, panado;
— խորովեալ, toast, slice of toast;
քրտամբք երեսաց իւրոց գտանել զ— իւր, to get one's bread by the sweat of one's brow;
— թրել, գործել, to make, to bake bread;
— ունել, to have bread;
առանց —ի լինել, not to have bread to eat;
չոր — ուտել, to eat dry bread;
թանալ զ— իւր արտասուօք, to eat the bread of affliction;
—ի բերան վարձու գործել, to serve for his bread;
ի — կոչել զոք, to invite to dinner;
— մեծ գործել, to give a grand dinner;
հաղորդլ ընդ ումեք —իւ, to eat with one;
արկանել —, to serve up;
to give to eat;
— կտրել, բեկանել, բրդել, to cut or break bread;
to crumble, to crum;
կեղեւել զ—, to cut off the crust, to chip it off;
հատանել զ— քաղցելոց, to keep the bread from the hungry;
անարժան է —ին զոր ուտէ, he is not worth his salt.


Հացի

s.

ash-tree;
հացեաց դրախտ, ash-grove;
— ծառոյ սերմն, cf. Ճնճղկալեզու.