conscious, acquainted, confident.
conscience;
knowledge.
to know, to have commerce or intimate relations with some one.
to acquaint, to instruct, to inform.
that may be known, perceivable;
—ք, note, remark.
to know, to perceive;
to learn, to understand;
to feel, to recognize;
to be able;
to consider, to observe, to note;
to believe;
to know, to have a carnal connection with;
ոչ —, to be ignorant of, not to know;
— զայր or զկին, to lie with a man or woman;
ոչ գիտէ զամօթ, he has no shame;
քաջ, ճարտար գիտեմ զայն, I know it throughly;
չգիտեմ, I do not know, I am ignorant of it;
գիտասջիր, know ! չ— զի՛նչ առնել, to be at a loss what to do.
learnedly;
scientifically.
very learned.
cf. Գիտուն.
cf. Գիտութիւն.
scholar, learned man;
prophet.
science, knowledge;
doctrine, understanding, wisdom, study, art;
— լիցի, know, you are informed, you must know;
գիտութեամբ, knowingly.
learned, lettered, literate, wise, knowing, well performed;
skilful, intelligent;
diviner, foreteller;
— լիցի, know, you are informed, you must know;
— առնել, to inform.
letter, character;
hook, volume, writing;
letter, epistle;
letters, soience, literature;
holy scripture, Bible;
— or թուղթ մեկնելոյ, act of divorce;
cf. Ապահարզան;
— առնել՝ հանել՝ հաստատեմ, to publish, to write, cf. Գրեմ;
— հաստանել, to post up or stake on the wall a bill, writing or advertisement;
ի —՝ ընդ գրով արկանել՝ լինել, to be written or registered;
զգրով or զրովք գալ, to dedicate one's self to reading;
ի —՝ ընդ գրով արկանել, ի գրի առնել՝ հարկանել, ի — դրոշմել՝ արձանացուցանել, to write, to write down, to registrate;
to treat a subject;
to circumscribe.
to fatten, to grow fat.
fat, plump, corpulent;
fertile, abundant.
to fatten, to make fat;
to make clammy.
fattening.
delicate, soft, downy, tender, genteel.
the two arms extended, open arms;
bosom, breast;
fathom;
—ս արկանել, — ընդ —ս խառն լինել, to embrace, to hug one another;
ընդ —ս մտանել, ընդ աղեղն լինել, to draw the bow well;
այն ինչ լինէր զոգիսն ի —ս իւր թափել, whilst he drew his bow tight;
— ընդ — խառնել or խառն լինել, — ընդ խառն or գրկընդխառն or գրկախառն լինել, to wrestle, to struggle with one;
— ընդ խառն կռիւ or մարտ, wrestling.
plumpness, corpulence.
village;
country;
գնալ՝ բնակել ի —, to go or live in the country.
little village;
villa.
peasant, clown.
small town, horough.
cf. Գիւղաւան.
cf. Գեղջաւագ.
villages, country.
cf. Գիւղեան.
invention, discovery, findling;
profit;
artifice;
salvation;
finder;
առ —, for the want of;
չքնաղ —ք, fine or rare inventions or discoveries;
—ք ձկանց, fishing;
— որսոյ, hunting;
—ք որովայնի, tape-worm;
եղիցի քեզ անձն քո ի —ս, you will save your soul;
ի — ածել, to invent;
ի — ածիլ, to be invented.
cf. Դիւթական.
head-ache;
madness;
giddiness.
initial, capital letter;
inscription, title.
coif, head-dress;
where is the head of a Saint preserved.
heaviness of the head.
division into several chapters, order, arrangement;
summary, compendium;
index.
to be ashamed.
the heads.
generalship
decapitation, execution.
to bend one's head.
head-ache.
to have the pre-eminence, to be at the head;
to be finished;
to bud.
superiority, presidency, priority, supremacy.
the head uncovered.
the head downwards.
the head upright.
himself, personally, in person;
all, totally, entirely.
to sink, to fall.
cf. Շաչիւն;
ի շաչելոյ կառաց նորա, եւ ի շառաչելոյ անուոցն նորա, at the rushing of his chariots, and at the rumbling of his chariot-wheels.
tinsel.
cf. Շառաւիղ.
much, several, considerable, abundant, plentiful, copious, in great quantity;
much, too much, very, most;
enough, sufficiently, as much as necessary;
— անգամ, often, frequently, cf. Բազում անգամ;
— իսկ, sufficiently;
— կամ սակաւ, more or less;
ընդ — եւ ընդ սակաւ, in all about;
փոքր ի —է, somewhat, partly, a little;
more or less;
ոչ ընդ — եւ ընդ փոքր, in no wise, in no way;
— է այդ, that is enough;
— է զի, it suffices that;
provided that;
— ասել, to be content;
— համարիլ, to content oneself with;
—ք յայնցանէ, most of them, the greatest part of them;
դեռ աւուր — կայ, much time still remains;
ո՞չ իցէ քեզ — զի..., does it seem to you a little thing that.
roving, rambling, wandering;
vagabond, vagrant, roamer, stroller, idler, lounger, loiterer;
— լինել, to stroll, to roam, to rove, to ramble, to wander.
string, file, line, range, row, rank, order, long string, concatenation, chain, series, suite, train;
multitude, great number;
composition;
—ք մարգարտաց, string of pearls;
ոսկի —, gold chain;
—ք լերանց, mountain-chain;
— ճանճից, swarm or lot of flies;
— մրջմանց, swarm of ants;
anthill;
— շանց, pack, number of dogs;
— ազգաբանութեան, genealogy;
ի —ի հարկանել, to register, to record, to set or write down;
ի —ի արկանել, to string, to range, to rank;
ի — արկեալ թուել, to enumerate, to number, to count;
ի միում —ի հարեալ ընդ մի համարել, to be enumerated in the same series;
յանտեղեաց —ին է այս, it is very far from the purpose.
stinking, fetid;
շարաւ արիւն, corrupt blood;
cf. Շարաւահոտութիւն.
to range, to arrange, to set or put in order, to dispose;
to marshal;
— զմարգարիտս, to string pearls;
— զնշանագիրս, to compose.
cf. Շարժիչ.
to excite, to provoke, to rouse the feelings of, to move, to touch;
— զգլուխ, to shake or toss one's head;
— զամենայն քար, to leave no stone unturned, to move heaven and earth;
— զսիրտ, to affect, to move to pity.
to move, to remove, to set in motion, to stir, to cause, to move;
to agitate, to shake, to flutter, to stagger;
movement;
gesture, action;
սաստիկ or տարապայման —, gesticulation;
—ս առնել ի խօսելն, to gesticulate while speaking;
սաստիկ —ս առնել ի խօսելն, to gesticulate, to be too full of action.
moveable, moving;
versatile, unsteady, unsettled;
առաջին —, the primum mobile;
— ի հողմոյ, shaken by the wind;
— եւ անշարժուն ստացուածք, personal and landed property.
sugar;
մաքուր, սպիտակ, refined or lump -;
խակ —, moist, brown or raw -;
— վանի —, candy;
գործատուն —ի, sugar-mill;
զտարան —ի, rugar-refinery;
համեմել —աւ, to —, to sweeten, to strew or sprinkle with -.
cf. Շաքլիմ.
oblique, in bias, aslant, diagonal;
առ ի —, առ —, slopingly, overthwart, slanting, aslope;
obliquely;
cf. Շեղապէս.
shrill voice;
accent, acute accent;
an Armenian note;
cf. Շեշտակի;
— ոլորիլ, to end in a point.
ending in a point, tapering, pyramidal form;
ի — անկանիլ, to taper, to end in a point;
ի — յանգեալ, pyramidal, pointed;
accentuation
steep, abrupt;
declivity, slope;
անկանել ի —, to fall in one's back, to fall supine.
inhabited place;
village, hamlet;
inhabitation;
edifice;
peopled, inhabited;
in good state, prosperous;
fertile, fruitful;
happy, gay;
ոչ միայն —ս, այլեւ յանշէնս, not only in inhabited but also in desert places;
եւ որ —ն մնասցէ, and that which shall not be destroyed.
cf. Շթիկք.
cf. Շիլ.
cf. Մոխիր.
cf. Շլացութիւն.
to blind;
to blunt;
to dim, to dull, to deaden;
— զաչս, to dazzle the eyes;
բարեբաղդութիւն —նէ զմեծատունս, prosperity spoils the rich.
cf. Շկահիւն;
arrow-head.
to whizz, to hiss, to whistle;
to sound loud and shrill, to rush, whiz or whir through the air;
սուսերք չկահէին ընդ իրեարս շեշտակի, the swords crossed.
chain;
chain, concatenation, continuity, series;
— ոսկի, gold chain;
—ք գերութեան, the bonds of slavery;
արկանել ի —ս, to chain, to enchain, to put in chains, irons or fetters;
խորտակել զ—ս, to break one's chains.
cf. Շճային.
grace, Divine grace;
favour, good offices, auspices, service, benefit;
grace, gracefulness, charm, beauty;
agreeableness, pleasing or graceful manners;
thanks givings, thanks;
forgiveness, pardon, mercy, grace;
gift, concession;
merit, worth;
the Graces;
ի —ս, առ —ս, for, in favour of;
by favour;
ի նորա —ս, —ս նմա առնելով, to please him, to do him the favour, to oblige him;
ի —ս երեսաց քոց, thanks to you;
in your behalf, for you;
—իւ տեառն, թագաւոր..., by the grace of God, king...;
— արա, pray, do me the pleasure;
լի —օք, most graceful;
— or —ս ունել, —ս մատուցանել, to thank, to return thanks, to be thankful to, cf. Շնորհակալ լինել, cf. Գոհանամ;
—ս արկանել, to be grateful, to acknowledge;
—ս գտանել, to be in favour or in the good graces of, to please;
—ս գտանել առաջի or առաջի աչաց ուրուք, to find favour in the sight of any one, to find grace or favour with, to win the good graces of, to please, to be liked;
—ս առնել ումեք, to favour, to gratify, to befriend, to forgive, to excuse, to remit, cf. Շնորհեմ, cf. Ներեմ;
—աց տալ, to give gratuitously;
— ընդ —ս ինչ տալ, to discharge an obligation as if doing a favour;
զրկել ի —աց, to disfavour, to disgrace;
մեռանել ի —ս, to die in a state of grace, in odour of sanctity;
— ունիմ քեզ, thanks, I thank you, much obliged to you;
cf. Զեղումն.
cf. Շնորհակալութիւն.
much obliged, very grateful, mindful of benefits received;
— գոհութիւն, gratefulness, gratitude, thankfulness;
— գտանիլ ումեք, -զանձն դաւանել առ ոք, to be indebted for, to owe, to be under obligations, to be beholden to;
— կացուցանել զոք, to oblige a person, to obtain a right to his gratitude;
— եմ բիւրուց խնամոցդ, ով եղբայր, I am grateful to you for all your care, my brother.
cf. Շնորհազարդ;
cf. Շնորհալից;
cf. Շնորհաւոր.
to give as a present or favour, to make a present of, to grant, to accord, to concede, to gratify;
to grant pardon, to pardon, to forgive, to remit;
cf. Շնորհուկս առնել;
չ-, to refuse, not to grant, to withhold, to deny;
դու ինձ շնորհեցեր կեանս, I owe you my life.
mortal;
quite out of breath, panting for breath;
— առնել, to put out of breath;
— լինել, to put oneself or to be out of breath, to be panting or gasping;
— ընթանալ, to run oneself out of breath.
respiring, breathing, living, animal;
carnal, sensual, gross;
spiritual;
— գործիք, wind instruments.
to breathe, to respire, to puff;
to blow;
to inspire;
to exhale, to emit;
— զօդ, to breathe, to take breath, to respire;
զհուր —, to send forth or emit fire, to break into a volcanic eruption;
— չարախօսութիւն, to whisper in the ears, to accuse in secret;
շնչեսցեն հողմք, let the winds blow;
let the storm rage;
շնչէ հողմն ուժգին, the wind blows hard;
շնչեաց հողմն աջողակ, a fair or favourable wind arose.
artery;
— թոքային, pulmonary -.
cf. Շնչերակային.
to whisper, to speak low, to murmur;
to hum, to mutter, to grumble;
— են ականջք իմ, my ears ring or tingle.
cf. Շշնջիւն.
railway-carriage, railway-truck;
cf. Երթամ, երկաթուղի.
steam vessel, steam-boat, steamer;
— թղթաբեր, steam-packet;
— պտուտակաւոր, screw-ship;
պատերազմիկ —, war-steamer, man-of-war steamer;
cf. Նաւ.
cf. Շոճի.
cf. Շուայտիմ.
cf. Շուայտութիւն.
cf. Նիզակ.
dog;
adulterer or adulteress;
Canis Major;
cf. Շնիկ;
մատակ —, bitch;
— անպիտան, cur;
— որսորդ, hound, terrier, ranger;
որսական — ոտնակառոյց, setter, pointer, setting-dog;
— մազեղ, գանգրամազ or լուղակ, water-dog;
— մեծականջ, long-eared dog;
— տնպահ, house-dog;
— պահապան, watch-dog;
պահապան — հովուաց, mastiff dog;
ցլամարտ —, bull-dog;
շան լակոտիկ, fisting cur;
— մատնիչ, խեռ, խածանող, կատաղի, a treacherous, snarling, biting, mad dog;
խշտի or խղիկ շան, dog-hole, dog-kennel;
կերակուր շան, dog's-meat, dog-porridge;
ոջիլ շան, dog-louse;
վազք շան, dog-trot;
ցնկնիլ շան, to whelp, to litter, to bring forth;
տալ կամ արկանել շանց, to give or to send to the dogs;
կերակուր լինել շանց, to go to the dogs;
— հաջէ, ոռնայ, կաղկանձէ, ղօղանջէ, կռնչէ or մռմռայ, the dog barks, howls, whines, yelps, growls;
խոնջեալ իբրեւ զ—, dog-weary, tired as a dog;
— հաջան՝ չէ խածան, a barking dog seldom bites.
breath, puff;
wind, breeze;
respiration;
spirit, soul, life;
միով շնչով, unanimously, with one accord;
— կլանել, առնուլ, to breathe, to take breath, to recover one's breath, to respire, cf. Ոգի առնուլ;
to repose, to rest, to take a little breath or respite;
— առնուլ լիաբերան, to breathe freely;
to draw a long breath;
հատանիլ շնչոյ, to lose breath;
ի վախճանին հասանել, to be near to one's last breath;
ի մի — կլանել, to swallow in one gulp, at a draught;
ամենայն — կենդանի, all that has life;
every living soul;
ց— վախճանին, to one's last gasp;
մինչեւ ի վերջին —ն, to the last moment;
ի յետին —ն հասեալ է, he is at his last breath, in the pangs of death;
ցյետին — կենաց իմոց, to the last moment of my life;
— վախճանին չեւ էր հասեալ, he had not yet yielded his last breath;
ընդ վախճանել շնչոյն, while expiring;
ի — հողմոյ գեղածփեալ, at the mercy of the winds;
cf. Ընդ աղօտ;
cf. Ժահահոտ.
cf. Ճիւաղ.