abasement;
humiliation;
fall, decline;
conjugation.
humid, damp, wet, moist;
humidity.
full of humidity, very humid.
deliquescent.
humid, wet, moist.
fraud, knavery;
deceit, cheat, fallacy, trick, artifice, rogu-ishness, imposture, deception;
chicanery, dissimulation;
villainy, dishonesty;
— ի խաղու, cheat, a cheating trick.
stratagem, artifice.
cheating, deceitful, fallacious;
crafty, smirking, smooth-tongued.
cf. Խաբու.
cf. Խաբու.
deceitful;
deceiver.
warlike, martial, brave, valiant;
troubling, perturbing, seditious, factious.
must, new wine.
low, vulgar, plebeian;
— or — ամբոխ՝ մարդիկ, the mob, the rabble, the populace.
cyanuret.
primrose;
cowslip.
snail;
suit of rooms or buildings.
man-cook.
first stomach, ventricle.
unstable, ill-built, weak, frail;
inconstant, mutable;
emigration;
— լինել, to emigrate, to quit one's country.
rough, harsh, unpleasant;
barbarous.
destruction;
displacing, removal;
emigration;
— ոսկերաց, dislocation, luxation.
biting, pungent;
satirical, cynical;
— լեզու, tart tongue;
— բարք, mordacity, sharpness.
bite, biting;
sting.
act of biting.
hard-hearted, rude, harsh.
seditious, factious, turbulent;
— ստահակութիւն, cf. Խակագործութիւն.
sedition, revolt, rebellion.
immature judgment, puerility.
gathered prematurely, harsh, unripe;
new, fresh;
premature.
want of mature judgment, folly, youthful ignorance or inexperience.
unripeness, crudity;
sourness, harshness, cruelty;
sedition, rebellion.
to cook.
cf. Խահակեր.
cookery;
the dishes served up;
seasoning of dishes;
dainty meats.
cook;
cook-maid.
cf. Սուրճ.
leather-dresser, currier;
tanner.
to curry, to tan.
tannning.
peacefully assembled.
peace-breaker, turbulent, unquiet, restless, seditious, rebellious.
love of peace, moderation.
pacification, reconciliation.
to pa cify, to calm;
to conciliate, to reconcile.
peace;
calm, tranquillity, quiet, rest, repose;
pacification, conciliation;
— ընդ ձեզ, peace be with you;
— ոգւոյ, մտաց, peace of mind;
այր խաղաղութեան, angel or messenger of peace;
քաղցր՝ խորին՝ անդորր —, perfect peace, profound tranquillity, sweet repose;
— առնել, to make peace;
կեալ ի խաղաղութեան, to live in peace;
առնել — ընդ ումեք, to make one's peace with;
խաղաղութեամբ լինել ընդ ումեք, to be at peace with;
վայելել ի խոր՝ յանվրդով խաղաղութեան, to enjoy profound peace;
to live in comfort;
աղմկել զ—, to disturb, to break the peace;
աղաչել, խօսել ի -՝ ի հաշտութիւն խաղաղութեան, to sue for peace;
մերժել զբան խաղաղութեան, to refuse terms of peace, to reject means for reconciliation, to be opposed to conciliatory measures;
խաղաղութեամբ, peaceably, peacefully, in peace;
արարտասուահայց խաղաղութիւն, խաղաղութիւն ըղձիւք ըղձացեալ, the longed for peace;
խաղաղութիւն է ինձ, I am happy and contented;
խաղաղութիւն պարգեւեսցէ նմա Տէր, God rest his soul;
peace to his soul;
ե՛րթ ի խաղաղութիւն, երթայք խաղաղութեամբ, go in peace;
God be with you;
մնա՛, մնայք խաղաղութեամբ, goodbye! adieu!
play, sport, diversion;
թատրոնական —ք, theatrical representations.
player.
cf. Խաղացք;
խաղացմունք շնորհաց, inspiration of the Divine Spirit.
to cause to move, to march, to transfer, to transport, to carry away;
to advance, to drive forward, to push on;
to pour out, to spirt;
cf. Թաւալգլոր.
cf. Թագաւորազն.
hand;
palm of the hand;
— ոտից, foot;
the sole of the foot;
— կենդանեաց, paw, claw, talon;
— երկաթի, gauntlet;
— կշռոց, cf. Նժար.
glove;
cf. Ձեռնոց.
to faint, to loose feeling, to become insensible;
— ի ծաղուէ, to laugh till one faints, to split one's sides with laughing, to choke, to burst.
affliction;
grief;
grievous, afflicting, disconsolate, forlorn;
—ք դժնդակք, black bile, deep sadness;
—ք մտաց, compunction, regret, remorse;
ընկենուլ զ— սրտի, to console, to cheer up;
—ս արկանել առաջի ուրուք, to supplicate, to beseech, to implore.
full of sadness, of hitter grief, very sad, painful, bitter;
— առնել զոք, to afflict, to sadden, to cast down.
cf. Թախծութիւն.
capital (of a pillar);
— նաւու, top (in the rigging of a ship).
trap, snare, gin, net;
թակարդօք որսալ, պարփակել, փակել, արկանել ի թակարդ, to draw into a snare, to entrap, to catch;
շաղիլ ի թակարդի, ի թակարդի հարկանիլ, to fall into a snare, to be entrapped;
թակարդաւ ջուր բերել, to beat the water, or the air, to toil in vain, to have one's labour for one' s pains;
որպէս թակարդ զհողմն՝ անցուցանել զխրատ, to be heedless, to disregard warning or admonition, "in at one ear, out at the other";
cf. Որոգայթ.
to be buried;
— կենդանւոյն, to bury alive;
ի ցաւս թաղեալ, sunk in grief.
saddle;
pack-saddle;
calf of the leg;
— վասն կանանց, կողմնակի —, side-saddle, pillion;
—ս հարկանել, — ի նուս դնել, to saddle;
բառնալ զ—ն, to throw off the saddle, to dismount.
soup, porridge, broth;
skimmed milk;
— ոսպնեայ, pottage of lentiles, lentile soup;
dish of pottage.
to wet, to bathe, to dip, to drench, to soak;
to moisten, to bedew, to water;
թանալ զանկողին իւր արտասուօք, to bathe one's pillow with tears;
արտասուօք թանալ զոտս ուրուք, to bathe the feet with one's tears;
թանալ զսուր ի պարանոց ուրուք, to cut the throat, to massacre;
թանալ յարիւնս բազմաց, to butcher, to slaughter, to shed much blood, to swim in blood;
թանալ ի գինի, to soak, to steep in wine;
գնացին առանց թանալոյ ի վերայ ծովուն, they passed the sea dry-shod.
ink;
սեաւ թանաք, black ink;
կարմիր թանաք, red-ink;
cf. Կարմրագեղ;
կապոյտ թանաք, blue-ink;
թանաք տպագրութեան, printing-ink;
թանաք ճենաց, Indian or China ink;
անեղծ թանաք, indelible, indestructible ink;
համակիր, ծածկագիր թանաք, sympathetic, invisible, secret ink;
թանաք նշանագրութեան, marking-ink;
արատ, բիծ թանաքի, ink-spot, ink-stain;
արատել թանաքաւ, to ink;
մրճոտիլ, աղտեղիլ թանաքաւ, to be inked all over;
պոյտն, շիշ թանաքի, ink-pot, ink-bottle;
աման թանաքի, ink-horn, inkstand;
cf. Կաղամար.
fine blade, thin plate;
fine membrane, pellicule;
— ապակւոյ, window-glass.
dear, high priced;
precious;
— է, it is dear;
փոքր մի —, rather dear;
— մարմնով, corpulent.
cf. Թանկ;
— առնել, to make dear;
— վաճառել, գնոյ տալ, to sell dear;
— գնոյ առնուլ, գնոց ստանալ, to buy at a high price.
thick, big, great;
fat;
dense;
deep;
coarse, gross;
rude, clumsy, rough;
deep, flat, low (sound);
barytone;
bustard;
in great quantity, thickly;
— միտք, dull-witted, stupid;
— տգիտութիւն, gross ignorance;
— մարմին, weighty, heavy;
corpulent;
— անտառ, մօրուք, dense wood;
thick or bushy heard;
— քուն, deep sleep.
to thicken, to grow thick;
to grow hard;
to curdle, to coagulate, to clot;
to augment, to increase, to accumulate;
— ի մարմնի, to become incarnate;
թանձրացաւ սիրտ ժողովրդեանս, this people's heart is waxed gross;
թանձրանայր աղաղակն, the uproar increased;
the fear redoubled.
thickened, thick;
concrete;
լեառն —, very fertile hill;
ջուր —, impure water.
cf. Թանձրացուցանեմ.
handkerchief;
towel;
թաշկինակ ռնգաց, քրտան, pocket -;
թաշկինակ պարանոցի, neckcloth, neckerchief;
թաշկինակ մետաքսեայ, silk -.
to wheeze, to pant, to be out of breath, to breath short, to breath gaspingly;
— ոգւոց, to be asthmatic, to have difficulty in breathing.
dramatic representation, play, piece;
հարկանին —, բանի վարագոյրն, the play-begins, the curtain rises.
translator;
commentator, paraphrast;
interpreter;
translation;
— կալ, լինել ումեք, to be an interpreter.
cf. Թարթափումն.
roll, act or state of rolling;
cf. Թաւալումն;
rolling, tum-hling down;
առ ի —, on a precipice, steep;
— առնուլ, to roll, to revolve, to turn round;
— բանից, a winding discourse;
— տալ արեան, to cause one to roll in his own blood;
— անկեալ, գլոր խաղալ, cf. Թաւալագլոր խաղալ.
to roll, to tumble;
to wallow, to plunge in, to penetrate;
յերկիր —, to roll on the earth;
ընդ մոխիր, յաճիւն —, to get covered with ashes, with dust;
ընդ տիղմ —, to roll in the mud, to wallow in the mire;
— ի փափկութիւնս մարմնոյ, to give one's self up to sensual pleasures, to abandon one's self to, to plunge into;
առաջի —, — անկանիլ, — առաջի ուրուք, to prostrate one's self at the feet of, to implore;
— առ ինչ, to give one's self up to, to incline to, to bend towards.
cf. Խաժուրիկ.
bottom;
depth, profound depth, abyss;
fury, passion;
fire, spirit;
impetuosity, violence;
effort, furious attempt, struggle;
—ք, sheath, scabbard;
—, ընդ —, or զ— անցանել, to penetrate, to pierce, to run through, to bore;
to thread, to spit;
— անկանիլ, մտանել, to run rapidly, to pass through, or traverse with impetuosity, to enter with violence or impetus;
ընդ — անցուցանել՝ — հանել, to pass, to bore, to pierce, to transfix, to thread, to run through;
զ— առեալ շրջել, cf. Թափառիմ;
զ— առնուլ, to prepare for an effort, to gather one's self up;
— տալ, to hurl, to launch, to fling, to throw;
— կրից, fit, outbreak, hurst of passion;
ի —ս դժոխոց, in the depths of hell;
թափն ընդ թափն, penetrative, piercing, with penetration.
to reflect, to shine;
թափանց առնել, cf. Թափ անցուցանել.
emptied;
— աստղ, falling star;
cf. Ասուպ;
cf. Աստղ;
— ուղեղ, hare-brained, empty-headed, giddy-pated, mad;
giddy-pate, light-witted person, blockhead, idiot, fool, madman.
to overturn, to cast down, to fling or throw down;
to spill;
to empty, to exhaust;
to take away, to take by force, to possess one's self of;
to cast off;
to disengage, to deliver, to release, to relieve;
թափել զատամն, to extract, to pull out, to draw a tooth;
թափել զդրունս, to unhinge the doors;
բեւեռովք զբեւեռ թափել, one nail drives out another (new things or persons make old ones forgotten);
cf. Բեւեռ;
թափել կապուտ, աւար բազում, զկապուտ սաստիկ, to make a great booty, to pillage, to sack;
թափել զոք յիմեքէ, to despoil, to deprive of;
թափել զոգի ուրուք, to harass, to hold in suspense;
թափել զքուն, to rouse one's self, to awaken;
թափել զգինի, to get sober again, to sleep off drunkenness or debauch, cf. Աթափեմ, cf. Զգաստանամ;
թափել զոք ի ձեռաց ուրուք, to save one from the hands of another, to liberate, to rescue;
թափել զբարկութիւն յումեքէ, to free from the effects of another's resentment, to pardon;
թափել ի բաց զոգի, to die, to perish;
թափել զցասումն, զոխս ի վերայ ուրուք, to vent one's anger, to wreak one's vengeance;
թափել զթոյնս յոք, to give vent to one's angry passions;
թափել զմաղձն, to discharge ones bile, to vent one's spleen;
ածել —, to add, to subjoin;
to conclude;
թափել զտունն, to remove, to change habitation, to empty a house of its furniture;
թափել զսուր իւր յոք, to draw the sword against, to brandish the sword;
թափել զբաժակ, to drink off the cup to its dregs;
to drink up;
թափել զանձն, to escape, to disengage one's self, to get rid off, to abscond, cf. Նուաստանամ;
to humiliate, to abase, to lower one's self to;
թափել զինքն ի գրաստէն, to dismount, to leap from horseback;
թափել զինչս, to spend, to dissipate, to waste, to squander;
թափել զոյժ եւ զզօրութիւն, to make great efforts, to employ all one's energy, to do any thing in the world;
to strive with all one's heart, to sharpen one's tools, to prepare one's self;
թափել ի լծոյ, to throw off the yoke;
թափել զոք ի կենաց, to deprive of life, to massacre;
թափել ի միմեանց (զարս ի կռուի), to separate the combatants;
թափել զբանն յումեքէ, to interrupt a discourse;
թափեաց նաւն զբեռն, the ship is unloaded.
to pour out to, spread, to flow, to throw down, to overturn;
to take refuge, to emigrate;
to be deprived of;
to get rid of, to free one's self from, to disentangle one's self, to flee, to save one's self by flight;
— ի վերայ, to fall on (the enemy);
to rush against;
to dash, to dart, to rush upon;
— յումեքէ ի բաց, to leave, to desert, to abandon;
— ի մտաց, ի խելաց, to grow foolish, to become mad, to lose one's mind;
թափել տրտմութեան յարտասուաց, to vent one's grief in tears;
թափել աման յամանէ, to be decanted, poured from one vessel to another;
թափել գինւոյ, to recover from intoxication;
թափել յերկնից յերկիր, to descend from heaven;
թափել հրոյ յերկաթոյ, to strike fire, to produce sparks;
— գունոյ, to lose colour, to fade;
թափել գբոց, to be dried up, exhausted;
ի բաց թափերուք յինէն, ե՛րթ թափեաց յինէն, be off ! get out ! go away ! ծունր կրկնեսցի թափեցելումն վասն մեր, let every knee bend before the incarnate Word.
bleacher;
washerwoman, laundress;
fuller;
a washerwomans heetle;
stick for gathering fruit;
— վարոց, the penis of animals;
— համոզակեր, a judge, arbiter, he who confers rewards;
he who separates combatants.
cf. Թափուրիմ.
light;
active, nimble;
slender;
venial;
frivolous;
ease, leisure;
— ոտիւք, light-foot;
light-footed, nimble;
— ձեռն՝ վէրք՝ քուն, light hand;
slight wound;
light sleep;
— սուրճ՝ չայ՝ գինի, կերակուր, light wine;
weak tea;
slight repast;
weak coffee;
—ս յանցանել, to commit slight faults;
—ս կացուցանել, to lighten, to facilitate;
— լինել առ երդումն, to take an oath lightly or inconsiderately;
— ինչ թուիցի ձեզ ? — ինչ իցէ յաչս ձեր ? does that seem to you a light thing ? — եղեւ նմա յաշխատութենէ, he rested from his labours;
—, —ս, —ով, quickly, lightly, easily
cf. Թեթեւացուցանեմ.
thread, filament;
fibre;
— ոսկի, արծաթի, երկաթի, gold or silver thread;
iron or metal-wire;
հատանել —ս —ս, to reduce to filaments;
to atomize;
զ—ն յօրինել, to weave thread by thread;
to adorn symmetrically;
—ք բանից, պատմութեան, the thread of a discourse or story;
հատանել զ— բանին, to break the thread of one's argument;
— կենաց, the thread of life;
հատանել զ— կենաց, to cut the thread of life, to cut off one's days.
chord.
top of the shoulder, acronium;
shoulder-bone, shoulder;
arm;
end of a book;
cf. Թիկունք;
— ածել զիրիք, to undertake, to attempt;
to aspire to, to pant for, to seek;
to embroil;
to sell off, to dispose of;
to explain one's self, to pretend to be;
զվարդապետի, զիշխանի թեկն ածել, to pass one's self off for a doctor, for a prince;
to play the grandee, to lord it;
թեկն ածել զաւագութեան, զպատուոյ, to desire eagerly, to covet the primacy, to aspire to honours;
թեկն ածել ումեք, to favour, to support, to assist, to protect, to aid, to defend;
թեկն ածել ընդդէմ ուրուք, to rebel, to revolt;
թեկն ի թեկին, strutting, looking big, playing the swell, walking or acting in a stately, imposing or boastful manner.
side, part;
ընտրել զբարին ի մի —, to select, to separate;
լինել ի —է ուրուք, to sustain, to defend, to side with.
to want, to be deficient, imperfect, defective;
to distrust, to doubt, to suspect;
— ի հաւատս, to deny the faith, to become a renegade;
— ի յուսոյն, to lose hope;
— ի պարտուց, to fail in one's duty.
perhaps, it may be;
certainly, also, already;
եւ — յիրաւի, in truth, truly, really, indeed;
եւ ոչ —, եւ ոչ իսկ —, ոչ ինչ —, certainly not;
— մոռացա՞ն, have they perhaps forgotten ? — ո՞չ է այսպէս, is it not so ? — ասել, to doubt, to have doubts, to question.
leaf;
petal;
sheet of paper;
lamina, foil, spangle, plate, sheet, leaf;
մի — խաւարտ, a leaf of salad;
մի — թուղթ, a sheet of paper;
ութածալ — (գրոց), in octavo.
imperfect, defective, incomplete, faulty;
imperfectly, faultily;
the half, moiety;
a part, a side;
the rest;
երեւի արեգակն կէս —, half the sun is seen eclipsed;
լնուլ զ—ն, to supply;
— գտանիլ յիմիք, to be wanting in, in need of, to want for, to lack;
to be at a loss.
boiled soft;
— ձու, boiled egg.
wing;
arm;
pinion;
flight, rush, dash;
թեւ աղօրեաց, sails of a wind-mill;
sweep, fan;
թեւ զօրաց, wings of an army;
թեւ ձկանց, fins of fish;
թեւ հանդերձից, sleeve of a coat;
թեւ նաւու, rudder, car, or sail of a ship;
թեւք հողմոց, the wings of the wind;
թեւ դրանց, leaf, fold of door;
թեւ տաճարի, towers of the temple;
pyramids;
թեւ գառագղի, portcullis, greatest door of menagery;
թեւք երկրի, the ends of the earth;
թեւս առնուլ, to have wings, feathers;
թեւս ածել, to flutter, to take wing;
to fly away;
թեւ արկանել, cf. Թեւարկեմ;
— ի —, — ի — խառնեալ / յեռեալ, arm in arm;
թեւ տալ ումէք, to give one's arm to;
բանալ, պարզել, հատանել զթեւս, to spread the wings;
հատանել զթեւս, to clip or crop (a birds wings);
to fetter or paralize a person.
wing, protection.
cf. Թեւակոխեմ.
lecturer;
scholar, oue brought up at a seminary;
transcriber;
notary;
scribe, copyist;
արքունի or յիշատակաց —, chancellor;
հրովարտակաց —, secretary of State.