Your research : 2 Results for վ

Entries' title containing վ : 3861 Results

Վազումն, ման

s.

running, course.


Վազվազեմ, եցի

vn.

to skip or frisk about, to run here and there.


Վազք, զից

cf. Սահանք, վազս առնուլ, cf. Վազեմ, cf. Ընթանամ.


Վաթարիկ

cf. Վատթար.


Վաթսնականգնեան

adj.

of sixty cubits.


Վաթսնամեայ

adj.

sixty years old.


Վաթսնամեան, ենից

adj.

cf. Վաթսնամենի.


Վաթսնամենի

adj. s.

sexagenarian.


Վաթսնապատիկ

adj. adv.

sixtyfold, sixty times as much.


Վաթսնաւոր

adj.

containing the number sixty.


Վաթսնեակ, եկի

s.

three score.


Վաթսներորդ, աց

adj.

sixtieth;

s.

sexagesima.


Վաթսնեքեան

s.

all the sixty.


Վաթսնիցս

adv.

sixty times.


Վաթսուն, սնից

adj.

sixty.


Վախ, ից

s.

steep place, precipice;

adj.

— ի —է, steep, cragged;
ի —ից արկանել, ընկենուլ, մղել or հոսել, to precipitate, to throw headlong down;
անկանիլ or մղիլ ի —ից, to be cast down a precipice.


Վախ

cf. Երկիւղ.


Վախեմ, եցի

vn.

cf. Երկնչիմ.


Վախեցուցանեմ, ուցի

va.

cf. Երկեցուցանեմ.


Վախկոտ

cf. Երկչոտ.


Վախկոտութիւն, ութեան

s.

cf. Երկչոտութիւն.


Վախճան, ի

s.

end, term;
end, scope, object;
issue, event, end, result;
accomplishment, finishing, conclusion, close;
end, extremity;
end, demise, decease, death, exit;
ցմեծ —, long time, a long while;

adv.

—, ի —ի, in fine, finally, at last, at length, after all, in the last place;
ց-, to the end;
ի — ամին, at the year's end;
ի —ի աւուրց, in the future;
ի — աւուրցս այսոցիկ, in these latter times;
— բանիս, in a word;
the pith of my argument;
— եհաս նմա, he died;
ընկալաւ զարժանահասն —, he died as he merited;
ի — կենաց իւրոց, in his last days, towards the close of his life;
մերձ ի — լինել, to be at one's final agony;
— առնուլ, to draw to a close or end, to cease, to end, to expire;
— առնել, to make an end of, to put an end or term to, to come to a conclusion, to decide, to end;
առնել զոք ի —, to send to perdition, to put to death;
— դնել, to bring to a close, to conclude, to terminate, to finish, to end.


Վախճանական

cf. Վախճանաւոր.


Վախճանաւոր

adj.

final, last;
having an end.


Վախճանեմ, եցի

va.

to finish, to put an end to, to terminate, to end, to conclude, to accomplish, to achieve, to consummate;
to execute, to kill;
— զաւուրսն, զկեանս, —նեալ զաւուրս իւր մեռանել, to end one's days, one's life, to make one's exit, to depart this life, to die.


Վախճանեցուցանեմ, ուցի

va.

to take away life, to slay, to put to death, to kill.


Վախճանիմ, եցայ

vn.

to pass from life to death, to expire, to breathe one's last, to die;
to be finished, consumed, to be drawing to a close, to terminate, to end;
— լցեալ աւուրբք, to die full of years, to die very old;

adj.

—նեալ, dead, deceased, departed, defunct.


Վախուտ

adj.

steep, rugged, cragged, abrupt, precipitous.


Վախվախեմ, եցի

vn.

cf. Երկնչիմ.


Վականակ, աց

adj.

in season, ripe.


Վակաս, ի

s.

superhumeral, amice or amict of the Armenian priests;
ephod, high priest's girdle;
— լանջանոց, deacon's stole.


Վակասակիր

cf. Վակասաւոր.


Վակասաւոր

adj.

wearing an amice or an ephod.


Վակասիր

adj.

sticking.


Վակժուժեմ

vn.

to grapple, to clutch strongly with the hand, to lock one's arms round, to hug, to hold fast on, to cling to.


Վահ

int.

ah! o! alas!.


Վահան, աց

s.

shield, pavice, buckler;
cf. Կումբ;
բառնալիք —ի, handle of a shield;
հաւատոյ, օրինաց —, shield, defender of the faith, or the law;

mech.

lid, cover.


Վահանադրօշ

adj.

carrying a buckler.


Վահանակ, աց

s.

small shield, target;
shield-shaped clasp;
tinsel, spangle;
— երեսաց, visor.


Վահանակիր

s.

esquire;
cf. Վահանաւոր.


Վահանակից

s.

fellow-soldier.


Վահանակռճիկ

anat. s.

thyroid cartilage.


Վահանակցութիւն, ութեան

s.

battle array.


Վահանաձուկն, ձկան

s.

turbot, dab, brill.


Վահանամարտութիւն, ութեան

s.

fight between shield-bearers.


Վահանավառ

adj.

armed with a shield.


Վահանաւոր

adj.

furnished with a shield;

s.

shield-bearer.


Վահանաւորիմ

vn.

to be armed or furnished with a buckler.


Վահանափակ, աց

adj.

protected by a buckler;

s.

trench fortified with shields;
— առնել, to cover, protect or defend with a buckler.


Վահանընկէց լինիմ

sv.

to throw away the shield, to throw down one's arms.


Definitions containing the research վ : 904 Results

Ուղղեմ, եցի

va.

to make straight, to trim, to straighten;
to erect, to raise, to hold up;
to address, to direct;
to conduct, to govern, to rule;
to correct, to rectify;
to correct, to reclaim, to improve, to reform, to make better, to amend;
— զգնացս, զվարս, to regulate one's conduct or actions;
to repent, to amend;
— զսխալանս, to confess one's errors, to redeem one's faults;
— զբան, զխնդիր, to address, to direct one's words to, to question;
ատեան —, to assemble or convoke a council;
նիզակ ումեք —, to hurl a javelin at;

mar.

— զկայմ, to mast.


Ուղղութիւն, ութեան

s.

direction;
regularity;

fig.

rectitude, uprightness, integrity, justice, equity;
correction, rectification, adjustment, amendment;
redress, reformation;
direction, tendency;
վարուց, moral tendency, conduct, morality, morals;
— բարուց, correction of morals;
գիրք ուղղութեանց, the Book of Jasher;
ածել յ—, to reclaim, to correct;
յ— գալ, to be reclaimed, corrected, to repent.


Ունելիք, լեաց

s.

tongs;
pincers, pliers;
nippers;
snuffers;
cf. Մազխիլ;
— խեցգետնոյ, claws;
— շաքարի, sugar-tongs;
վիրաբուժից, forceps;
վարսավիրայի, curling iron, curling tongs.


Ունիմ, կալայ, կալ

vn.

to have;
to take, to hold, to possess, to occupy, to enjoy;
to take, to stop, to retain;
to seize upon, to become master of, to subject, to subdue;
to contain, to enclose;
to carry, to support, to sustain;
to relate to, to refer to;
to be able, to know how;
— առ, իբրեւ, to esteem, to repute, to take for, to look upon as, to regard as;
— զտեղի, to stand instead of, to supply the place of;
— զոք, to stop one, to seize;
— զգուշութիւն, to take care, to watch;
— ի մտի, to form a design or project, to propose to oneself, to think to;
to retain;
զառաջս —, to oppose, to resist, to impede, to hinder;
to stand or go before;
զդէմ —, to make head against, to face, to resist, to oppose, to fight;
— առ իւր զխորհուրդս, to keep another's secret;
— զտունն, to maintain the honour of the house;
պինդ — զխոստովանութիւն, to keep the faith;
ի վայր — զբարկութիւն, to refrain from anger, to control one's anger;
գութ — զմէնջ, to have pity on us;
— զաղանդ, զուսումն, to follow the doctrine, to be of the sect of;
ոչ առ սուտս ունիմ զձեզ, I do not take you for liars;
զանձինս առ իմաստունս ունէին, they thought themselves wise;
իբրեւ զմարգարէ ունէին զնա, they looked on him as a prophet;
սրտմտութիւն կալաւ զնա, he was enraged;
զի՞նչ ունիս առնել, what have you to do ?
կալ զնա զեղջերացն, take it by the horns;
հրամայեցին նմա — զգլուխ բազմականին, they gave him the highest place at the feast;
տենդն կալաւ զնա, the fever has seized him, he has caught a fever;
ունիմ ի վենետիկ քսան եւ չորս ամ, I stayed twenty-four years in Venice;
ահ կալաւ զիս, fear seized me;
ի բանի մի ունիք, never mind, do not care for that;
— ունէին իւղ՝ այլ, they had indeed oil, but;
խօսել կալաւ, he began to speak;
կալարուք զկիրճս ջրոցն, seize the canals;
դիպող պատասխանեօք ունի զբերանս նոցա, he silences them with opportune replies;
խօսիլ ոչ ունիմ, ոչ ունիմ ասել, I cannot speak, I do not know how to speak.


Ունչք, ընչաց

s.

nose;
mustachio;
սրբել զունչս, to blow one's nose;
զընչովք առնել, to trim one's mustaches, to twirl the mustaches;
ունչս առնել, ունել, ընկենուլ, յընչաց քերել, յընչացք բանալ, to turn up one's nose at, to snap one's fingers at, to set at nought or at defiance, to take no notice of, to make no account of, to set light by, to despise, to scorn, to quiz, to laugh at, to ridicule.


Ուշ, ոյ, ի

s.

memory, remembrance;
attention;
intelligence, mind, sentiment, sense, instinct;

adj.

late;
cf. Յուշիկ;
— եւ ուրուշ, the senses;

adv.

— ի կուրծ, attentively, carefully, heedfully;

adv.

—ի —ով, with great attention, most attentively, more at leisure, diligently, carefully;
— առնել, առնուլ, ունել, դնել, to pay attention, to be attentive, to have in view, not to lose sight of;
to apply oneself to;
to mind, to take care, to be heedful or cautious, to take good heed, to be on one's guard;
to tend to, to aim at, to seek, to try, to endeavour, to strive;
յ— ածել, առնել, արկանել, to recall to mind, to remember, to remind;
cf. Յիշեցուցանեմ;
յ— գալ, լինել, զ—ով գալ, to bear in mind, to recollect, to call to mind, to remember;
յ—ի ունել, կապել, to preserve in one's memory, to have recollection of, never to forget;
— ի կուրծս առնել, to think, to meditate, to conceive or imagine the design of;
— ի կուրծս արկանել, to take a thing for serious, in earnest;
զ— եւ զուրուշ գրաւել, cf. Մոգեմ;
ընդոստուցանել զ—, to excite the attention;
— ունել յոք, to follow with the eyes;
յ— բերել, cf. Յիշեմ;
յ—ի բերել, to revive, to cause a person recover his breath, to quicken, to rouse;
— ունել, to wait;
բառնել յ—ոյ մտաց, to cause to forget, to put out of one's head;
պրծանիլ յ—ոյ յիշատակաց, to be forgotten;
յ— լինի ինձ, ինձ յ— անկանի, I do remember;
— ի կուրծս անկաւ գրել, the idea struck him to write, he conceived the idea of writing;
— ի կուրծս քաջալերէին զմիմեանս, they incessantly encouraged one another;
չէ ի յ— մտաց, he does not remember;
նմա ընդ յ—ի կապեալ, calling to his memory, reminding him;
— կալ, attention !.


Ուռ, ոց

s.

vine-branch;
branch;
cf. Ուռենի;
yew, yew-tree;
վարսագեղ, vine-branch with foliage and fruit.


Ուռան

s.

candlestick;
cf. Վառարան.


Ուռի, ռւոյ, ռեաց

s.

willow, osier;
վարսաւոր or վայրակախ —, weeping willow;
դնդագլուխ —, pollard-willow;
—ք, willow-plot, willow-hedge, osier bed.


Ուռն, ռան, ուռունք, ռանց

s.

hammer;
cf. Սեպ;

fig.

oppressor;
հարուած ուռան, hammer blow;
կոփիւն ուռանց, hammering;
— հարկանել, to hammer;
— դարբնոցի, sledgehammer or forge hammer;
— մեծ, sledge;
— ճօճան, tilt hammer, tail hammer;
— ճակատաւոր, front hammer, largest forge hammer;
վերացման, lift hammer;
— շոգեշարժական, steam hammer;
— ժայռահերձ, pounding hammer;

mar.

— ատամնաւոր, claw hammer or fid hammer;
— ձեռաց, hand hammer, up-hand hammer.


Ուս, ոց

s.

shoulder;
back;
— շինուածոց, wing of a building;
ելանել ի յ— երիվարի, to ride, to mount, on horse-back;
զուսովք արկանել, to put on one's back;
— դնել, to become stiff-necked, obstinate;
բարձր ուսովք չափ ի վեր, taller by a head and shoulders;
cf. Ընդոստ.


Ուսանոց, աց

s.

shoulder-strap, shoulder-piece;
ephod;
epaulet;
cf. Վակաս.


Քառանկիւն, կեան

adj.

quadrangular;

s.

tetragone;
վանաց, cloister.


Քար, ի, ամբ, ինք, անց

s.

stone;
պատուական —, precious stone, jewel, gem;

chem.

— դժոխայինշ, infernal stone, caustic;
— կրային, limestone;
— ծանրակշիռ, ponderous, heavy spar, cawk;
— մանրիկ, small stone, pebble, gravel;
հարկանել —իւ, քար կոծել ամբք, to stone, to lapidate, to stone to death;
հալածել —ամբք, to pelt with stones;
չթողուլ, չմնալ, — ի —ի վերայ, not to leave, not to remain one stone standing;
հարկանել զոտն զ—ի, to strike the foot against a stone;
միով —ամբ զերկուս պարսաքարել (ընդ աջ եւ ընդ ահեակ յջողել), to kill two birds with one stone;


Քարագիր

cf. Վիմագիր.


Քարափոր

cf. Վիմափոր.


Քերոբ, ից

cf. Քերովբիմ.


Օթեակ, եկի

s.

cf. Օթ;
bivouac;
—ս առնել, cf. Օթեվանեմ;
to bivouac.


Օթեմ, եցի

vn.

cf. Օթեվանեմ.


Օթեւան, ի, աց, ից

cf. Օթեվան.


Օթիմ, եցայ

vn.

cf. Օթեվանիմ.


Օթոց, աց

s.

sleeping-place, bedroom;
blanket;
carpet, tapestry, hangings, arras;
cf. Վերարկու.


Օծանեմ, օծի, օծ

va.

to anoint;
to consecrate;
— ոսկւով, to gild;
— արծաթով, to silver;
— զանձն իւղով անուշիւ, to pomatum, to perfume one's person.


Օծութիւն, ութեան

s.

cf. Օծելութիւն;
anointing, consecration;
վերջին օծումն, extreme unction.


Օտարակողմն կոյս

s.

foreign land, abroad;
զօրաժողով լինել յ— կուսաց, to recruit abroad.


Օր, աւուր, աւուրք, աւուրց

s.

day, daytime;

fig.

time, days, life;
— գործոյ, work-day;
— տօնի, feast-day, holiday;
օր ծննդոց, birth-day;
ուտիք օր, flesh-day;
օր պահոց, fast day;
օր մոխրոց, ash-wednesday;
տօն աւուրց յաւուրս, universary solemnity;
գեղեցիկ or գեղածիծաղ օր, fine, splendid day;
բարենշան՝ երջանիկ or երանաւէտ օր, fortunate, happy, lucky day;
չարագուշակ օր, unlucky day;
այս or զայս օր, today;
օր ընդ մէջ օր ընդ օրն, every other;
օր յօրէ, from day to day;

adj.

օր ըստ օրէ, quotidian;

adv.

day by day, daily, every day, more & more;
օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս, daily, every day;
առ օրին, նոյն օրին, the same day, in the same day, presently, soon;
զօրն ցերեկ, զօրն իբուն, all day, all day long, during the livelong day, from morning till night;
զօր ամենայն, every day, diurnal;
all day long;
մինչեւ ցօր հասարակ, till noon;
աւուրն, a day;
յաւուր միում, ի միում աւուրց, one day, a day, one fine day, some fine day;
յերկրորդում աւուր, the day after, next day;
ի միուսում աւուր, the day after, tomorrow;
հետեւեալ օրն, the following day;
յետ երկուց աւուրց, two days after;
յերիր աւուր, in three days;
ի նմին աւուր, the same day;
ի նմին իսկ աւուր, the very same day;
յօրէ յառաջնմէ, from the first day;
զամենայն աւուրս, every day, for ever;
յաւուրս մեր, in our days, in these days, in our time;
յաւուրս յետինս, in the latter days, latterly;
յաւուրսն յայնոսիկ, in those times or days;
յաւուրս նորա, under him, during his time;
որ օր, the day that;
զաւուրս, many days, long time;
միով օրով, of a day;
օր ի յօր or օր յօր առնել, to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay;
օր սահմանել, to fix a day;
կալ զօրս զերեկ դատարկ, to waste the day, to remain idle all day;
համարել զաւուրս, to count the days;
մեռանել լի աւուրք, to die full of days;
շրջել աւուրն, the passing of the day;
բառնալ զծանրութիւն աւուրն, to bear the burden of the day;
դեռ աւուր շատ կայ, it is not yet late, it is yet early;
մինչ աւուր կայ, while it is day;
զամենայն աւուրս կենաց իւրոց, for his whole lifetime;
երկայնին, կարճին աւուրք, the days grow or are growing longer, shorter;
երեք ժամ է աւուրն, it is three o' clock a. m.;
ոչ յետ բազում ինչ աւուրց, in a few days, soon, shortly;
տային նմա աւուրն նկանակ մի, they gave him a loaf daily;
մանուկ ծնեալ առ օրին, new-born babe;
օրն խոնարհեցաւ յոյժ, the day gave place to evening;
շատ է աւուրն, sufficient for the day is the evil thereof.


Օրինակ, աց

s.

example, model, exemplar, original;
transcript, copy;
idea, shadow, image;
drawing, design, plan, project, representation;
form, manner, way, sort, figure;
sample, pattern, specimen;

gr.

paradigm;

prep.

as, in imitation of, after the fashion of, by way of, like...;

adv.

զայս —, զայս ձեւ օրինակի, զ— զայս, ըստ սմին օրինակի, — զայս, պէս զայս —, in this manner or way, thus, so;
զայն —, զնոյն —, ըստ նմին օրինակի, in that way, in the same way, likewise;
զոր —, օրինակի աղագաւ, — իմն, for example, for instance;
— իմն, let us say, we will suppose;
ըստ —ի, after the manner of, according to the example of, in imitation of, like;
սովին օրինակաւ, like that, in that way;
աստուածահրաշ օրինակաւ, in a divine way;
որով օրինակալ եւ է or իցէ, in whatever way it may be;
բարի՝ չար՝ քնաղ՝ գեղեցիկ —, good, bad, rare, fine example;
— տալ, to give or set the example;
— առաջի ընծայել, to indicate as an example;
— առնուլ, to take for example or for model, to follow;
— զանձն ընծայեցուցանել, կացուցանել, to shew or set oneself an example of;
—աւ իւրով քաջալերել, to encourage by one's example;
— եկաց թագաւորաց, he was the model of kings.


Օրհաս, ի, աւ

s.

extremity, last moment, agony, death;
fate, destiny, fatality;
— մահու, the point of death, deaths-door;
յ— իւր ճեպել, to run to one's ruin;
ժամանէ յ— վախճանին, his last hour is at hand.


Քեցեմ, եցի

va.

to detach, to separate, to extrange, to remove, to take away;
— ի ստենէ զորթն, — զմանուկն ի կաթին սովորութենէ, to wean;
— զսիրտ յաշխարհէ, ի հեշտութեանց, to wean or detach one's heart from worldly matters.


Քէն, քինու

s.

rancour inveterate hate, spite, ill-will, resentment;
revenge;
— ի վրիժուց, out of or from hatred;
— պահել, ի —ս մտանել, to bear or owe a grudge, to bear malice or ill-will, to bear hard;
— ի մտի ունել, to keep alive resentment for an injury;
— ունել ընդ ումեք, to have a grudge or spite against;
հանել զվրէժ քինու, խնդրել զ— վրիժուց, to by revenged, to revenge oneself.


Քթոց

cf. Կողով.


Քիթ, քթաց

s.

nose;
— կենդանեաց, snout, muzzle;
մեծ, փոքր, սրածայր, շրջեալ, տափակ —, a large, big or bottle, little, pointed, turned up, snub or fiat nose;
զ—ս, ի վեր տանել, to turn up the nose, to look scornful, haughty;
այսրէն ընդ ս-ն դառնալ, to get into the nose, to go the wrong way in swallowing.


Քուն, քնոյ, ով

s.

sleep, slumber, nap, rest, repose, pause;
— մահու, sleep of death;
քաղցր, ախորժ, հան գիստ, խաղաղ, փրկաւէտ, կենսանորոգ, —, soft, agreeable, tranquil, calm, healthy, refreshing slumber;
— թեթեւ, ընդհատ, անհանգիստ, յուղեալ or խռովեալ, դժնդակ, ծանր, վնասակար, մահացու —, light, broken, agitated, troubled, hard, heavy, dangerous, mortal sleep;
ի — լինել, երթալ, քնոյ տալ զանձն, to sleep, to go to sleep, to lie down, to repose;
զքնով անկանիլ, ի — մտանել, to be overcome with sleep, to fall asleep;
ննջել — յաւիտենից, to sleep the sleep that knows no waking;
ի — առնուլ, to send to sleep;
(յորորանի ) to lull or rock to sleep;
խոր — ի լինել, to be in a sound sleep, to sleep soundly;
ճաշակել զքաղցրութիւնս քնոյ, to enjoy sleep;
ի — գտանել զոք, to find a person asleep;
խռովել, ընդհատել, խափանել, զ—, to trouble, to disturb or break one's sleep, to awake, to rouse;
իբրեւ — ընդ արթունս լինել, to be half asleep;
հատանիլ քնոյ յաչաց, to lose one's sleep;
— քաղցրանինջ հատեալ էր յարտեւանաց նորա, calm sleep was unknown to him;
փախեաւ յինէն —, sleep fled far from me;
այս ի — տանի, that causes sleep;
ընկղմեալ ի — թանձրութեան, buried in sleep, fast asleep;
— հատեալ է յաչաց իմոց զցայգ եւ զցերեկ, I sleep neither night nor day, I am sleepless.


Քրքում, քմոյ

s.

crocus, saffron;

chem.

crocus;
վայրենի, սուտ —, carthamus, bastard or mock saffron, safflower;
հնդիկ —, curcuma, turmeric, terra merita.


Օգուտ, օգտի

s.

utility, profit, interest, advantage, emolument, gain, lucre;

adj.

useful, advantageous;
great, much;

v. imp.

v. imp. — or յ— է, օգտի է, են, it is good for, it is useful, profitable;
գտանել զ— իւր, to find one's interest;
— քաղել, to derive or reap benefit from;
— լինել, to be useful, advantageous, to serve;
յ— արկանել, յ—ի կիր or ի վար արկանել, յ— անձին վարել, յ— իւր շրջել, առնուլ, to profit by, to avail oneself of, to turn to account, to turn to the best account;
յաչս դնել զամենայն ի շահ օգտի անձին, to sacrifice all to one's interest;
վասն օգտի քո է, յ— քոյին է, it is for your good, for your interest;
զ— ժամս աւուրն, the greater part of the day;
cf. Շահ.


Օգտախնդիր

cf. Օգտաժողով.


Օգտածարաւ

cf. Օգտաժողով.


Օդ, ոյ, ի

s.

air;
weather;
wind, light wind, breeze;
shoe, boot, half-boot;
կանացի օդք, lady's boot;
պարղ, անոյշ or քաղցրասիւք, բարեխառն, հանդարտ, գեղեցիկ, լապ, զով, ծծելի օդ, serene, mild, temperate, calm, fine, good, cool, breathable air or weather;
ցուրտ, չոր, փոփոխական, անհաստատ, վատ, վնասակար, վատառողջ, ժանտ, ապականեալ, խոնաւ, ամպամած, մրըրկայոյզ օդ, cold, dry, changeable, inconstant, bad weather;
deadly or deleterious, unwholesome, infectious, corrupt or foul air or atmosphere;
damp, overcast or cloudy, tempestuous or stormy weather;
կածք օդոյ, the injuries of the weather;
յօդս, ընդ օդս, in vain, vainly, sillily;
at venture or random;
բանք, խորհուրքդ ընդ օդս, idle talk, silly words, empty discourse, vain, extravagant designs, castles in the air;
ընդ օդս խօսել, հարկանել, to talk idly, to beat the wind, to talk to the winds;
— առնուլ, to air oneself, to take an airing or walk;
— փոխել, to have a change of air, to go abroad, to go into the country;
թօնուտ են օդք, we shall have rain;
խաղաղին, պարղին օդք, it is getting fair again, it is clearing up;
cf. Հողմ.


Պարէտ, աց

s.

ephor;
— տրովացի, Paris.


Պարծանք, նաց

s.

vaunt, boast, show, ostentation, pride;
glory, splendour;
decorum, honour;
—նս տալ անձին վասն, to pique or plume oneself on, to glory in;
—նս համարիլ, to be proud of, to be boasted or vaunted of, to make it one's boast to.


Պարպատումն, ման

s.

filling up, overflowing;
rupture, bursting, rent, tear;
crash;
ուտել զ— որովայնի, to eat to bursting, to burst with eating.


Պարտ, ոյ, ուց

s.

debt, duty, obligation, engagement;
due;
active debt, credit;
tribute, tax, impost;
cause, reason, author;

adj.

in debt to, indebted, accountable, responsible;
guilty, culpable;
— բաշխք, tribute due;
—ոյ տէր, creditor;

v. imp.

v. imp. — է, there must, there ought;
it is right, it is necessary;
— եւ արժան էր, it was necessary;
չէ —, ոչ է —, ոչ է եւ պատշաճ, it must not be, it is not right, just or lawful;
չէ — կենաց, he is unworthy of life;
վարկանել, to think proper, to deem expedient;
արկանել ընդ —եօք, to cause to run into debt, to get into debt, to be involved in debt;
մտանել ընդ —եօք, to run into debt;
to lay oneself under obligations;
բազում —ս ունել, լի —եօք լինել, to be over head and ears in debt;
— անձին համարել, to assume the obligation;
հատուցանել զ — ս իւր, to discharge or pay a debt;
հատուցանել զ —ս երախտագիտութեան, to discharge a debt of gratitude;
հատուցանել զ— ս իւր առ հայրենիս, to pay one's debt to one's country;
—առնել, to render culpable, to impute, to accuse;
to condemn;
cf. Թոյլ;
cf. Պատշաճ.


Պարտութիւն, ութեան

s.

overthrow, defeat, discomfit;
subjection;
ի — մատնել, դարձուցանել, արկանել, ընկղմել, to overcome, to conquer, to defeat, to rout, to overthrow, cf. Պարտեմ;
ի — մատնիլ, to be vanquished, conquered, defeated, routed, to lose the battle, to be discomfited;
— խոստովանել, to succumb, to yield, to give up, to cede, to surrender, to deliver up the arms, to submit;
to avow or know one's weakness.


Պետ, աց

s.

chief, commander;
վարժից, master;
— հարց, patriarch;
— մարց, abbess;
— գաւառաց, prefect, governor.


Պետրոսեան

adj.

Peter's, of Peter;
—րեան վէմ, St. Peter;
St. Peter's successors;

s.

—ք, followers, colleagues or companions of St. Peter.


Պէտք, պիտոյից

s.

necessaries, the necessary, the needful;
need, want, necessity, indigence;
exigence, necessity;
use, employ, business;

rhet.

concise narration;
— or — մարմնոյ, needs, jobs, going to stool;
ի պէտս, for use or service;
for;
յի՞նչ պէտս, for what use or purpose ? why ?
— կենաց;
the necessities of life;
— են, — է, ի պէտս է, it must, it is necessary;
չեն —, it must not, it is not necessary;
յոչինչ պէտս, in vain, uselessly;
յանձին ունել, to have care, to be concerned, to reck;
պէտս ունել, to want, to need, to be or to stand in want of;
ի պէտս գալ, to be useful or serviceable;
պէտս առնել, պիտօք վարիլ, to use, to make use for, to avail oneself of;
պէտս ունել զիմեքէ, to devote or apply oneself to;
զպէտս հոգւոյն հատուցանել or վճարել տեառն, to breathe one's last, to die;
պէտս ունիմ or — են ինձ երթալ, I must go;
նստիլ ի պէտս, վճարել զպէտս մարմնոյն, to go to stool, to evacuate the bowels.


Պինդ, պնդոյ, պնդոց

adj.

firm, steady;
hard, solid, strong, fast, compact, close, stiff;
constant, immovable, steadfast, firm, infrangible, unshaken;

adv.

— պնդով, strongly, steadily;
— կալ, to hold fast, to preserve, to persist;
— ունել, to hold firmly to, to retain.


Պիտակաբար

adv.

abusively, falsely, improperly;
catachrestically;
վարիլ, to abuse, to use improperly.


Պիտոյ

adj.

necessary;
suitable;
— է, cf. Պիտիմ;
it is becoming, proper, suitable;
զի՞ եւս — են մեզ վկայք, what need have we of witnesses ?


Պճռեմ

va.

cf. Պտռեմ;
to play on the lyre;
զյօնս ի վեր —, to raise the brows in sign of dissent.