of several species, sorts or kinds, diverse, manifold.
very numerous.
very wrong;
perverse.
harpoon.
surgy, billowy, tempestuous, agitated.
very thick;
very frequented (way);
very difficult;
very abundant.
that asks, demands much;
liable to many discussions or disputes;
much sought.
full of victuals, splendid, magnificent entertainment or fare.
cf. Բազմաբանութիւն.
that has many flowers.
that generates much, fruitful, fertile.
messmate, commensal.
voracity.
having many wives, polygamist.
embarrassing, very entangled, complicated, embroiled.
polygamy.
very honourable, — respectful;
splendid, magnificent.
astonishing, surprising.
well woven, that has much web, closely woven.
cf. Բազմահիւս.
great erudition.
that has many lovers, gallants.
hand, power, great number of people.
that is thrown or spread several times.
cf. Բազմալար.
polypetalous, branchy, ramous, full of boughs.
cf. Բազմաճիւղ.
that has many claws or fangs.
having many children.
state of an inhabited town;
great population.
great multitude of people;
tumult, great noise with confusion and disorder.
plump.
wise, learned.
longevity.
who has had many wives or husbands;
polygamist.
polygamy.
polyhedron.
that abounds in materials;
that contrives in several ways.
polygonal.
prostituted, whoremonger;
prostitute;
cf. Բազմայր.
cf. Բազմաճիւղ.
thas has many tracks or turns;
tortuous.
rover, roamer, vagabond.
state of a vagabond.
cf. Բազմաչեայ.
multiple;
diverse, much, several;
magnificent;
— առնել, to multiply, cf. Բազմացուցանեմ, cf. Բազմապատկացուցանեմ, cf. Բազմապակեմ;
— լինել, to multiply, cf. Բազմանամ, cf. Շատանամ, cf. Բազմապատկանամ;
more, moreover
that deceives much, very cunning.
much honoured, very honourable, respectful.
multiplicand.
multiplicator.
navel, umbilicus;
belly;
middle, centre;
— երկրի, mount, mountain;
— կամարաց, key-stone of an arch;
— ի վեր, —յորսայս, supinely, with one's face upward;
—ոյ ծառայ, slave to one's belly, gourmand, *greedy-gut.
cf. Պուետիկոս.
affectation, studied elegance, finery;
primness, prim ways, smirking, mincing air, simpering, alluring manners, enticing looks or ways, coquetry;
prudery, prudishness;
peevish temper, disdainful airs, grimaces;
cf. Ընդվայրայօն;
ընդ —նս գալ, cf. Պչրեմ, cf. Պչրիմ.
cf. Պչրիմ.
crown, diadem;
crown, prize, premium, reward;
circle, coping, top, crowning, brim, frame, edge, cornice, parapet, battlement;
coronation, achievement, accomplishment;
nuptials, espousals, marriage, nuptial blessing;
— դպրաց, tonsure, shaven crown;
— ծաղկեայ, wreath, garland, chaplet;
— ի փշոյ, crown of thorns;
սրբոց, halo, gory, nimbus;
— կուսին, chaplet, beads, string of beads;
— արեգական, halo around the sun;
— տարւոյ, the course of the year;
— պարծանաց, փառաց, crown of honour, of glory;
հիւսել —, to weave a garland or chaplet;
— դնել ումեք, to marry.
pinch;
— մի պնչադեղոյ, a pinch of snuff.
cf. Պտկիմ.
cf. Պտղաբերիմ.
cf. Պտղալի.
cf. Պտղալի.
cf. Պտղալից.
cf. Պտղալից.
cf. Պտղաքաղ լինիմ.
cf. Պտղալի.
button, bud, eye;
nipple;
cf. Պուտուկ;
պտկունք կովու, ոչխարի, udder, dug, teat.
screw;
windlass, hand winch;
wheel and axle;
*whirligig;
— խոր or — մայր, hollow or female screw;
screw-box, nut;
— մանրաչափական, micrometrical screw;
— վերակոչ, nut-screw;
— օդահան, ventilating screw;
— արքիմեդեայ, Archimedes' screw, spiral pump;
— հոլանտացի, Dutch screw-pump;
— անվախճան or — անեզր, endless or perpetual screw, worm, creeper, conveyer.
cf. Պտուտիմ.
wood, thicket, grove, bush;
work, writing;
chapter, paragraph or article;
— թղթոյ, ream of paper;
— կտաւոց, չուխայից, entire piece of linen or woollen cloth, bale, pack;
—ք ուսման, lesson;
acts;
—ք առաքելոց, the Acts of the Apostles.
cf. Պրաստին.
the twenty seventh letter of the alphabet & the twenty first of the consonants;
nine hundred, nine hundredth;
It is sometimes confounded with the letters չ & ճ, as : խնջոյք — խնճոյք, ջղջիկան — չղջիկան.
cf. Ջախջախիւն.
mill;
փոշի —ցաց, mill-dust.
diligence, care, study, work;
զուր —, labour lost, labour in vain;
— դնել, տանել, յանձին ունել cf. Ջանամ.
apologist, advocate, defender, protector, patron;
— լինել՝ կալ՝ մտանել cf. Ջատագովեմ.
to get warm, to warm oneself, to be warmed;
to burn, to grow warm, hot, angry or excited, to chafe;
— յարեւու, to bask in the sun;
ջեռեալ նստել ի վերայ ձուոց, to sit on eggs, to sit brooding, to hatch;
իբրեւ արեւն ջեռնոյր, when the sun spread his beneficent heat.
to warm, to heat, to make hot or warm;
to boil;
կարի իմն —, to overheat;
— զանկողին, to warm a bed.
cf. Ջերմաջերմ;
— ընդերք, palpitating entrails;
— արիւն, reeking blood.
cf. Ջերանիմ.
thermometer;
— բնական, natural -;
— բուսական, vegetable -;
— օդեզէն, air — or atmospherical -;
— ալքոհլեան, spirit -;
— տարբերական, differential —;
— մետաղական, metallic —;
— ծայրագոյն ջերմութեան կամ ցրտութիւն, maximum — & minimum —, self-registering —, register —;
— հարիւրամասն —, centigrade -;
— Ռէօմիւրի, Ֆարէնհայթի, Reaumur's —, Fahrenheit's —;
—ն բարձրացաւ՝ էջ մի աստիճան, the — has ascended, has fallen one degree;
—ն զրոյէն մի աստիճան վար՝ վեր է, the — is one degree ahove or below zero.
fever;
heat;
— եթող զիս եւ կալաւ զնա, the fever left me & has seized him;
կերստին կալաւ զիս —, my fever has returned.
cf. Ջերմաջուրք;
երթալ ի ջերմուկս, to go to a watering-place, to go to the baths.
duster, ruhbing-cloth, rubber;
expiator, atoner, reparer;
— խոհակերոցի, dish-clout.
to clean, to dust, to purge, to wipe;
to efface, to scratch out, to erase, to cancel, to expunge;
to abolish, to annul;
to destroy, to undo, to suppress;
to extirpate, to exterminate;
— զգաչինս, to cancel, to annul, to make void a contract.
cf. Ջոլիր.
cf. Ջոլիր;
split hair;
— առ —, cf. Ջոլրաբար;
—ս առնել, to make a distinction or difference;
to sow division.
water;
juice;
liquid, watery;
օրհնեալ —, holy water;
չած ջրոյ, water-god;
անոյշ, ըմպելի, պաղ or ղով, գաղջ, տաք, եռացեալ, հանքային, ծծմբային, աղային —, good or portable, drinkable, cold or fresh, tepid, hot, boiling, thermal, sulphurous, saline water;
— մսոյ, broth, cf. Արգանակ;
գաւաթ մի, դոյլ մի —, a glass, a bucket or pail of water;
դոյլ մի լի —, a pailful of water;
ըստ — եւ ըստ ցամաք, by sea & land;
տեղատութիւն եւ մակընթացութիւն ջուրց, tide, flux reflux, & reflux, ebb & flow;
երթալ զջրոյ, to go to fetch water;
— հանել, to draw water;
— ըմպել, to drink water;
— հեղուլ, թափել, առնել —, to make water, to piss, to urine;
— տալ, to water, to sprinkle;
to water, to give to drink to;
եռացուցանել զ—, to warm, to boil water;
— արկանել ձեռաց ուրուք, to pour water on a person's hands;
լաւ է — հորի քան զգինի յոռի, pure water is better than bad wine;
cf. Թակարդ, cf. Ըմպեմ.
soaked or wet through with water;
— լինել, to be drenched or wet to the skin;
to mix with water, to dilute;
— — զգինի, զկաթն, to adulterate with water (wine, milk, &c);
— խողխող, cf. Ջրահեղձ.
cf. Ջրային.
body, mass or puddle of water, plash, pool;
reach;
— ստորին, down or lower watercourse;
— վերին, upper water-course.
drowned;
— առմել, to drown;
— լինել (ակամայ), to be drowned;
(կամաւոր) to drown oneself.
cf. Սեւաթորմի.
cf. Սեւեռապինդ.
cf. Սեւեռապինդ.
imperious, high, haughty, supercilious, arrogant, proud, superb;
— առ հանդերձ, fond of dress, smart, spruce, dandy;
— առնուլ, cf. Սիգամ.
love;
affection, fondness, tenderness;
inclination, delight, liking, taste, fancy;
love, passion, flame, salacity, love-suit;
charity, supernatural love, christian charity;
agape, love-feasts;
kiss;
— կանանց, hymen, vulva;
the quiver of love;
— վաղանցուկ, amour, intrigue, love affair;
յօդակապք, ոլորք սիրոյ, ties, bonds of love;
հանգոյց, տոմսակ, գաղտնիք, երգ, վէպք, ընծայ սիրոյ, love-knot, love-letter, love-secret, love-song, love-tale, love-toy;
— առ աստուած, առ ընկերն, ազատութեան, հայրենեաց, արուեստից, փառաց, առաքինութեան, love of God;
of our neighbours or fellow-creatures;
of liberty;
of our country;
of arts;
of glory;
of virtue;
ամուսնական, մայրական or մայրենի, հայրական, որդիական —, connubial or conjugal, maternal, paternal, filial love or affection;
— անձնական, self-love, egoism, solipsism;
— աստուածային, երկնային, մաքուր or սուրբ, նորաբողբոջ, փոխադարձ, համեստ, օրինաւոր, եռանդուն, սաստիկ, բուռն, անչափ, հաստատուն, հաւատարիմ, յաւիտենական, divine, celestial, pure, rising, reciprocal or mutual, honest, lawful, ardent, lively, violent, extreme, constant, faithful, eternal love;
մոլենախանձ —, jealousy;
— երկրային, յողդողդ, անցաւոր, զգայական, մարմնական, անկարգ, պիղծ, յանցաւոր, եղեռնաւոր, earthly, inconstant, fleeting or transitory, sensual, carnal, illicit, lustful, culpable, criminal love;
վայելել սիրով, to make love to, to fall in love with, to court, to woo;
հալիլ մաշիլ սիրով, to burn, to languish with love, to be love-sick;
հատուցանել ընդ սիրոյ, to give love for love, to re-love;
— ազդել, to inspire with a passion;
դիւթել, բորբոքել զ—ն, to philter, to charm;
— ցուցանել, to show or demonstrate love for;
առնել —, to be courteous, amiable, friendly;
to do or confer favours;
ուտել զ—, to eat together, to make love-feasts;
դնել — ի բերան, to kiss, to embrace;
սիրով, lovingly, tenderly, affectionately, with pleasure, willingly;
ի — աստուծոյ, for God's sake;
ի — իմ, for me, for my sake;
արա ինձ —, do me the kindness or the pleasure to;
ամենայն սիրով, very willingly;
— իմ ! my love ! my dear ! cf. Խառնեմ;
cf. Հարկանիմ.
shaft, arrow, dart;
stiletto;
style, needle;
— ժամացուցի, hand;
— ժամուց, hour-hand;
— վայրկենից, minute-hand.
wrong, mistaken, faulty;
less;
fault, error, mistake;
միով — ամս քառասուն, years wanting one.
cf. Սխալիմ.